Büyükada Kadıyoran Yokuşu’ndaki iki katlı evin üst katında, eşimin dedesi ve anneannesi uzun yıllar boyunca yaz kış, yılın tamamında yaşarlarmış. Kış aylarında orta odaya soba kurulur, evin alt katındaki kömürlükte yakacak malzemeler saklanırmış.
Kış gelince sabahları evlerden çıkan kömür dumanı, denizden yükselen sisle karışır; ada sokaklarına kesif bir kömür kokusu sinerdi. Soğuk sabahlarda camların iç yüzeyinde buhar birikir, sokağa çıkan herkesin nefesi beyaz bulutlara dönüşürdü.
Yaz mevsimi geldiğinde torunlar hep birlikte arka taraftaki Hristos Çam Ormanı’na gider, çam kozalakları toplar ve bunları kışın sobada yakarlarmış. Çam reçinesinin keskin kokusu, o yılların hafızasında yer etmiş sıcak bir ayrıntı olarak kalmış. Kış sabahları insanlar yataktan çıkmak istemez; evin sıcaklığı mutluluk verirmiş.
Bugün artık evlerde doğalgazla çalışan kombi sistemleri kullanılıyor. Evlerin çoğu kombiyle ısıtılıyor; pencerelerde PVC doğrama ve çift cam uygulamaları yaygın. Ancak çatı izolasyonu genellikle ihmal ediliyor. Ne kadar ısıtırsanız ısıtın, çatı yalıtımı yoksa sıcak hava yukarıdan kaçar ve enerji boşa gider.
Adalarda çatı izolasyonu yapan işyerleri nedense yok. Oysa yalnızca 5 cm’lik kaya yünü ile çatı altından kaplama yaptırırsanız, ev bir anda ısınır.
Adalarda sağlam, kalın duvarlı taş evler tüm yıl kullanılabilir. Yazlık amaçlı yapılan evleri sonradan kışlık kullanmayı düşünüyorsanız, çatı izolasyonu ve çift cam pencere dönüşümünü mutlaka yaptırmanız gerekir.
Evlerde hâlâ kalın yorganlar, battaniyeler ve eski günlerden kalma soba alışkanlıkları sürüyor. Kış çok sert geçtiğinde Adalar’da kalmak zorlaşıyor; ama hava iyi giderse ada hayatı keyifli hâle geliyor ve kalma süremizi uzatıyoruz. Bizim evimizde hâlâ doğalgaz bağlantısı yok — belki de bu yüzden, soba sıcaklığının yerini hiçbir şey tutmuyor.
⸻
Haluk Direskeneli
