Temel atma törenleriyle meşhur Büyükada’daki 90 ada 29 parseldeki Adalar Belediyesine ait yere yapılması düşünülen, ihalesi bir yapılıp bir iptal edilen kreş ve çocuk yuvası inşaatında dün (10.07.2015) günü bir çökme meydana geldi. Herhangi bir yaralanma ve can kaybı yaşanmayan inşaat güvenlik şeridi çekilerek durduruldu.
Gazeteniz, senelerden beri biri yerel biri de genel seçimlere reklam malzemesi olmuş ama bir türlü bitirilemeyen Besim Üstünel Kreş İnşaatının temelden yanlış başladığını, derhal mühürlenmesi gerektiğini bu binanın taşıyıcı sistemlerinin TAM ANKASTERE YAPILMADIĞINDAN yıkılması halinde içinde büyük can kaybı yaşanacağını, çevresindeki YIĞMA BİNALARIDA tehlikeye attığını derhal mühürlenmesi gerektiğini yazmış ve yetkilileri göreve çağırmıştık.
Büyükada Maden Mahallesi mıntıka sorumluluk alanı içerisinde bulunan kreş inşaatı uyarılarımızı dikkate almadan çalışmalarına devam ediyordu. İnşaat bilgi tabelasında yetkililerin isimleri yazılmıyordu. İddiaya göre Maden Mahallesi mıntıka mühendisliğine yeni bir atama yapılarak mevcut mühendis H.Y. yanına M.T.’i de Maden Mahallesi mıntıkasında görevlendirilme yazısı yazılmıştı. M.T göreve başlar başlamaz 10/07/2015 tarihinde kreş binasında tetkikler yaparak sakıncalı inşaat sistemleri ve güvenlik önlemleri alınmayan kreş binası için inşaatı yapan firmaya ve ilgili şantiye mühendisi olan belediyeden emekli inşaat mühendisi K.L ‘ye tespit ettiği eksiklikler için yazı yazdı. Akabinde kreş inşaatının taşeronluğuna yapan firma derhal yeni mıntıka mühendisi olan M.T’i belediye başkanına şikayet ettiği Belediye Başkanının da ” işi geciktirmeye mi çalışıyor bu mimar” diyerek hemen mıntıka mühendisliğinden alınma ve Fen İşleri Müdürlüğüne sürülmesi yazısının yazılması talimatını başkan yardımcısına verdi. 13/07/2015 tarihi Pazartesi günü kendisine Fen İşleri Müdürlüğüne gönderilmesi yazısının tebliğ edilmeden M.T’nin yazısının akşamı saat 19.00 sularında kreşin komşu binasının gerekli tahkimatları yapılıp yan binaların güvenliği sağlanmadan inşaat devam ettiği için yan bina duvarları ile birinci kat döşemesi dahil olmak üzere büyük bir gürültü ile çökünce,komşu binaların bu sarsıntı ile pek çok camı kırıldı, çökme meydana geldi ve bütün mahalle ayağa kalktı.
Günlerdir temelinden komşu bina emniyet tedbirlerine kadar yanlış devam eden kreş binasının artık Belediyenin el koyma ve sorumlularına bu yanlış gidişin hesabını sorma vakti geldi de geçiyor. Allaha çok şükür ki kreşin tamamen bitmiş ve içinde minik çocukların olduğu bir zamanda bu çökme olayı olsaydı, kreş binasının duvarlarını patlatıp yıkılan bina yükü ile temeli 10 cm’lik çakma ankastre olan kreş binasının tamamen yan yatmasına belki de o yükü taşıyamayacak olan komşu bina ile beraber yıkılmasına sebep olabilecekti. Bu kadar ikazımıza rağmen hiçbir farklılık yaptıramadığımız kreş inşaatında facianın eşiğinden dönüldü desek yeridir.
Bitişik nizam yapılarda inşaat yapım teknikleri belli olup nasıl, ne şekilde yapılacağı bilinirken bu tekniklerin ilkelce kreş inşaatında uygulandığı aşağıdaki resimlerden bellidir. Bitişik nizam yapılarda hele hele komsu iki yapı betonarme olmayıp yığma kagir yapılar ise ve yapı adi kuru tip taş duvarlarının üzerine oturtulduysa alınacak önlemler hayati derece önemlidir. Bu tip binaların arasında bir bina yapılacak ise iki binanın komşu cepheleri sağlama alınacak bir inşaat tekniği uygulanmalı ve iki bina arası yapılacak parselin adeta havuz haline getirilecek inşaat teknikleri uygulanmalıydı. Bu havuzlama sistemi betonarme olabileceği gibi çelik konstrüksiyonda yapılabilinirdi. Ama resimlerde görüldüğü gibi lokal çelik putrellerle payandalamadan ziyade daha sık ve adeta perde sistemi ile komşu binaların zayıf duvarlarının çökme riski karşılanmalıydı. Resimlerden anlaşılacağı gibi bitişik yığma kagir binaların toplu rijitliği bozulmuş ve aradaki kreş binasının boşluğu diğer iki binanın ayakta kalma rijitliğini negatif yönde etkilemiş bu olayda binanın çökmesine neden olmuştur. Komşu binaların temel altı kotuna inilmiş ve neredeyse kuru taş duvar şeklinde olan taşıyıcı duvarlarının olduğu görülmesine rağmen Kreş İnşaatı Şantiye şefi ve daha önemlisi Yapı Denetim Görevlisi çok ilkel, yetersiz, kısmi bir iksa yaptırarak felakete davetiye çıkartmış oldukları anlaşılmaktadır. Bu tip yığma kagir binaların oluşturduğu bitişik binalarda mevcut yığma yapıların askıya alınması, desteklenmesi, temel kazısından itibaren komşu bina cephelerinde kısa aralıklarla kazıp hemen kazılan kısımda betonarme veya çelik konstrüksiyon perdeler inşa ederek riske girmeden komşu binaların mal ve can emniyetini sağlamalı ve müteakibinde yapılan binaya da komşu binaların olası çökme yükünün önceden öngörülerek yeni yapılan binaya zarar verilmesinin önüne geçilmesi sağlanmalıydı.
Şehir içi kazılarında kazı yapanların yan binaya karşı sorumlulukları ve yan binaların bu çerçevede sorumlulukları; 4708 sayılı Yapı Denetimi kanunu ve yönetmeliklerinde de belirtildiği gibi her türlü inşaat faaliyetlerinde denetimini üstlenilen inşaat ile ilgili gerekli güvenlik önlemlerini aldırmak ilk olarak yapı denetim firmalarının sorumluluğu altındadır. Hafriyat alınırken; yan bina devrilmeleri, yan binanın temellerine verilebilecek zararlar, yol çökmeleri, alt yapı tesisatlarına verilebilecek zararlar için gerekli önlemler alınarak bir plan dahilinde ve gerekiyorsa da iksa, kuyu temel, yatay ve düşey fore kazıklarla oluşturulan betonarme perdelerle bir havuz içinde hafriyat alınır ve temeli atılarak inşaata başlanır. Yapı denetim firmaları bu önlemleri ilgili müteahhide dolayısıyla şantiye şefine sözlü ve yazılı bildirmelidirler. Eğer tüm uyarılara rağmen güvenlik tedbirlerine uyulmuyorsa yapı denetim firması 3 iş gününde ilgili idareye durumu yazılı bildirmek zorundadırlar. Karşılaşılacak yasal problemler mal sahibini, müteahhidi, şantiye şefini, yapı denetim firmasını ve ilgili idareyi ilgilendirmektedir. Kazı ruhsatı sahibinin, kazı esnasında oluşabilecek zararlar dolayısıyla, telafi edilemez can ve mal kayıplarına, tazminat davalarına maruz kalmaması için tüm güvenlik tedbirlerini almak zorundadırlar. Eğer inşaat sahasında tehlike sezilirse yan yapıların boşaltılmasını sağlamaları gerekir.
İnşaat sırasında yetkili şantiye şefinin ve yapı denetim uzmanının gözle tespitleri çok çok önemli olup gazeteniz bu kreşin temel atma töreninde çektiğimiz fotoğraflarımızda yanlışlıklar olduğunun fark edilmesi üzerine fotoğrafları konunun uzmanlarının önüne koyması ile olayın vahametini kamuoyuna yansıtmış ve yetkilileri olaya müdahil olmaya davet etmiştik. Yani bu işi anlayanların olayı çözmesi için sadece fotoğraflar yeter iken belediyenin bu olaya müdahil olması da yapması gereken görevi yaptığı için kreş inşaatını geciktirmeye çalıştığı iddiası ile Fen İşlerine sürülecek bir memur sayesinde oldu ki o mühendisin yazdığı rapor ise Belediye kanadından şimdiye kadar yapılan tek ikaz olması da düşündürücüdür. Anlaşılan M.T’nin raporu geç de olsa belediyenin temelden yanlış olan kreş inşaatına nihayet müdahale etmiş gibi olduğunu göstererek belediyenin şartlı bağışta olsa kimseye müsamaha göstermeyeceğinin söylemini Belediye Başkanının eline vermiş oldu. Sonuçta Pazartesi Maden Mah. Mıntıka Mühendisliği görevinden alınıp Fen İşlerine sürülecek olan M.T ‘nin de bu olayın ardından görevi tenzil edilmesi artık cesaret ister. Kısacası görevini yaptığı için sürülecek olan M.T, Belediyenin namusunu kurtarmıştır.
Şükrü ABANOZ
