Prinkipo, Halki, Trabzon, Giresun, Bizantium, Angora… Bu isimler kulağımıza tanıdık geliyor değil mi? Bugün haritalarda farklı dillerde, farklı telaffuzlarla yer alsalar da aslında binlerce yıl öncesinin adlarıydı. İnsan değişiyor, zaman değişiyor ama coğrafya hep aynı kalıyor. Prinkipo yani Büyükada da bu sürekliliğin sessiz tanıklarından biri.
Xenophon’un Anabasis adlı eserinde bu toprakların ve şehirlerin isimlerini görmek mümkün. Yaklaşık 2000 yıl öncesine ait olan bu satırlarda, “on bin Helen askeri”nin kaybolmuş bir seferden dönüş öyküsü anlatılır. Kaybettikleri komutanları sonrası umutsuzluğa kapılsalar da içlerinden bir lider çıkar, cesaretiyle sorumluluk alır ve ordusunu sağ salim memleketine ulaştırır.
Bugün Prinkipo’nun sakin sokaklarında yürürken, Xenophon’un anlattığı bu yolculuk aklıma gelir. Çünkü o hikâye yalnızca bir askeri seferin değil, insanlığın ortak hafızasının da parçasıdır. Kaybolduğumuzu sandığımız anda küçük bir cesaret kıvılcımı çıkabilir, topluluk yeniden yolunu bulabilir.
Ortadoğu’da ve dünyanın pek çok köşesinde, tıpkı o on binler gibi savrulmuş topluluklar var. Liderlik boşluğu, belirsizlik ve kaos hâkim olsa da bazen mütevazı bir lider çıkar, toplumu yeniden bir araya getirir.
Xenophon’un satırları bize şunu hatırlatır: Zorluklar karşısında dağılırsa insan kaybolur, ama yan yana durursa yolunu bulur. Bu, yalnızca eski çağların değil bugünün de gerçeği. Belki de hepimizin içinde küçük bir Xenophon vardır ve onu uyandırma zamanı gelmiştir.
Çünkü hayat, Prinkipo’nun yüzyıllardır ayakta kalışı gibi, kaybedilmiş savaşların ardından bile yürümeye devam ediyor.(Haluk DİRESKENELİ)
