Şark Çıbanı nedir ?

Şark çıbanı hastalığı, dünyada belli iklim bölgelerinde görülen ve yıl çıbanı, Halep çıbanı, Bağdat çıbanı, Diyarbakır çıbanı, Antep çıbanı gibi farklı isimlerle bilinir. Şark çıbanı hastalığı, Akdeniz ve Ortadoğu’da çok sık görülüp, ülkemizde ise daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.
Şark çıbanı hastalığının temelinde “leishmania tropica” adlı bir parazit vardır. Hastalık direk olarak phlebotomus (tatarcık) adı verilen ara hayvanları aracılığı ile bulaşmaktadır. Aynı zamanda karasineklerde şark çıbanı hastalığını bulaştırmaktadır.

Şar çıbanına sebep olan parazit, vücuda girdikten 15 gün veya 16 ay sonra girdiği bölgede birkaç milimetre ebatlarında pembe bir leke oluşturur. Zaman geçtikçe söz konusu pembe leke daha belirgin hale gelir ve 5.günden sonra sertleşip kabarır. Gün geçtikçe renkleri koyulaşır. Şark çıbanı ortalama 1 yıl sonra kendiliğinden kaybolabilir ve leke izi kalabilirken bazen de leke açılan yara şeklini alabilir. Yara kabuğu tutup kaldırıldığında, bazı çıkıntılar görülür ve bu çıkıntılara çivi belirtisi denir. Bu tür vakalarda hastalık birkaç sene sonra iz bırakarak iyileşir. Şark çıbanı daha çok alın, burun, çene, yanaklar, boyun ve kol gibi açık bölgelerde daha çok meydana gelir. Şark çıbanı hastalığını hayatımda bir defa geçiren kişi bir daha şark çıbanı hastalığına yakalanmaz.

Şark çıbanı tedavisinde yara içine emetin, atebrin şırıngaları uygulanır. Bu yöntem ilk kez Hulusi Behçet tarafından kullanılmıştır. Antimon bileşikleri, Amfoterisin B, Neostibosan türü ilâçların damar veya kas vasıtasıyla vücuda verilmesi de şark çıbanı tedavisinde oldukça faydalıdır. Antibiyotik ve Sulfonamidler yaranın olduğu yerdeki bakteri infeksiyonlarının tedavisi için kullanılır. Bu esnada yara kabukları düzenli temizlenmeli, pansuman edilmeli ve temiz gazlı bezle kapatılması gerekir.Şark çıbanı hastalığından korunmak için, ilk önce tatarcık sinekleriyle savaşmak gerekir. Bu sebeple bu sineklerden uzak durulmalı çevre sağlığına, hijyene dikkat etmek gerekir.

Okumak için aşağıdaki linki tıklatın 

ŞARK ÇIBANI…..

Adalar Toplum Sağlığı Merkezi
EĞİTİM ŞUBESİ