T.C. Sayıştay Başkanlığı’nın Adalar Belediyesi 2024 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu, belediyenin Ulaşım Turizm Spor Kültür Eğitim İşletmesi’nde çok sayıda hatalı muhasebe uygulaması yapıldığını ortaya koydu. Raporda, tahsilatların zamanında kaydedilmemesinden, satın alınan taşınırların envanterde yer almamasına kadar birçok usulsüzlük tespit edildi.
Sayıştay denetçilerinin yayımladığı rapora göre, Adalar Belediyesi bünyesinde kurulan bütçe içi işletmenin hesap ve işlemlerinde mevzuata aykırı uygulamalar saptandı.
Raporda öne çıkan en ciddi bulgulardan biri, işletme faaliyetlerinden elde edilen tahsilatlara ilişkin muhasebe kayıtlarının zamanında yapılmaması oldu. Mevzuata göre günlük olarak yapılması gereken kayıtların, “aylık olarak toplu şekilde” muhasebeleştirildiği tespit edildi. Sayıştay, bu durumun 5018 sayılı Kanun’da belirtilen “kayıt zamanı” ilkesine ve “tahakkuk esaslı muhasebe ilkesine” aykırı olduğunu belirtti.
Belediye (İdare), savunmasında kayıtların “hata olmaması amacıyla” ay sonunda yapıldığını belirtse de Sayıştay, bu savunmanın “hukuki dayanağı bulunmadığını” vurgulayarak mali işlemlerin gerçekleştiği anda kaydedilmesi gerektiğini ifade etti.
Denetimlerde ortaya çıkan bir diğer önemli sorun, işletme tarafından edinilen taşınır malların (makine, teçhizat vb.) belediyenin muhasebe kayıtlarında ve envanterinde yer almaması oldu. Rapora göre, işletmenin sermaye giderlerinin işletme hesabından yapıldığı ve bu nedenle alınan varlıkların İdarenin mali tablolarına yansıtılmadığı görüldü.
Sayıştay, işletmeye iktisadi ve ticari işler için verilen ödeneğin takibinde de hata buldu. Bu işlemler için kullanılması zorunlu olan “132-Kurumca Verilen Borçlar Hesabı”nın kullanılmadığı tespit edildi. İdarenin “131-Ortaklardan Alacaklar” hesabını kullandığı yönündeki cevabı, belediye ile işletme arasında bir ortaklık ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle “bulgu konusu hususu karşılamadığı” şeklinde değerlendirildi.
Rapordaki son bulgu ise işletmenin muhasebe işlemlerinin Mali Hizmetler Müdürlüğü dışında tutulması oldu. Yönetmeliklere göre, bütçe içi işletmenin muhasebe işlemlerinin, belediyenin muhasebe birimi (Mali Hizmetler Müdürlüğü) tarafından yürütülmesi zorunludur. Ancak incelemede, bu işlemlerin işletmenin kendi bünyesinde yürütüldüğü tespit edildi. İdarenin “kayıtların belediye bünyesinde olduğu” yönündeki cevabı, “herhangi bir kanıtlayıcı evrak gönderilmediği” gerekçesiyle yeterli bulunmadı.
Sayıştay, raporun sonuç bölümünde, tüm bu hatalı uygulamaların sonlandırılarak muhasebe işlemlerinin ilgili mevzuata uygun hale getirilmesi, kayıtların zamanında ve doğru hesaplarda izlenmesi ve işletme varlıklarının belediye envanterine dahil edilmesi yönünde görüş bildirdi.
