Çevre Bakanlığınca Yassıada ve Sivriada’nın koruması genelgeyle kaldırıldı. İki ada, ‘kat sınırı olmaksızın’ kıyı kanunundan muaf olarak imara açılacak. İki ada “doğal sit kapsamında” Yassıada ile Sivriada’nın imara açılması diğer adalarda da yapılaşmanın önünü açabilir kaygısı var. Yassıada ve Sivriada’nın imara açılmaması için Adalılar , Çevreciler ve Sivil Toplum kuruluşları imza kampanyası açtılar. 1979 yılında diğer bütün adalarla birlikte SİT alanı kapsamına alınan Yassıada ve Sivriada’nın 28.06.2013 tarihinde askıya çıkarılan revize 1/5000 Planda “Askeri Yasak Bölge” lejandı kaldırılarak “Turizm + Kültürel Tesis Alanı” olarak değiştirilmesine karar verildi.
Sivil toplum örgütleri temsilcileri ve bilim insanlarının bulunduğu topluluğa düzenlemenin getireceği sakıncaları anlatan Başkan Mustafa Farsakoğlu, bu sakıncaları 301 Üyeli İBB meclis Üyelerinde de anlattı. Askı süresi dolmak üzere olan bu imar planı değişikliğinde öngörülen yapı yoğunluğu uygulandığında; her iki ada üzerinde neredeyse ayak basacak toprak kalmayacağı izlenimi veren düzenlemenin iptal edilmesi için Adalar halkı ayağa kalktı. Özellikle Sivriada üzerinde izin verilen; yat iskelesi, yanaşma yeri, karşılama tesisleri, hediyelik eşya mağazaları, müze ve sergileme alanları, konaklama tesisi ile yeme-içme mekânlarının, 0,45 yoğunlukla nasıl hayata geçirileceği kaygısı var.
Adadaki M.S. 6’ıncı yüzyıla tarihlenen Manastır kalıntılarının, 11’inci yüzyıldan kalan su deposunun günümüzdeki durumları ne denli hazin ise; binlerce yıl boyunca kent siluetinin ayrılmaz parçası olarak belleklere yerleşen, biri gerçekten “sivri” diğeri ise adı gibi yassı; bu iki adanın, turizm bahanesiyle yapılaşmaya açılması da o denli ürküntü verici. İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün Yassıada ile ilgili olarak hazırladığı uyguluma imar planı açıklama raporunda, Yassıada’da bulunan tescilli yapılarla ilgili özet olarak şu bilgiler verildi: “Yassıada’da yer alan Osmanlı dönemine ait kıyıdaki ve tepedeki şato kalıntıları, Bizans dönemine ait sarnıç ve hücre yapıları, 1. Derece korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilmiş, spor salonu ise dönemin tarihi olaylarına sahne olması sebebiyle 2. Derece korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilmiştir. Sultan Abdülmecid dönemindeki İngiliz Sefiri Sir Henry Bulwer Lyton bina inşa etmek, bağ ve bahçe yetiştirmek üzere Yassıada’yı satın almıştır. Yassıada’nın kıyısına ve tepesine Mimar Konstantin Dimadis’e 1864 yılında Gotik-Arap karışımı görünüme sahip olan ilk ortaçağ kalesini inşa ettirmiştir. Günümüzde kıyıda yer alan şato yapısı, Ortaçağ İngiliz Şatosu’nun taklidi olarak inşaa edilmiştir”
Başkan Farsakoğlu: “AKP elini Adalardan çek!”
Yassıada ve Sivri adanın imara açılması konusunda İBB Meclis kürsüsünde öneri ve eleştirilerini dile getiren AdalarBelediye Başkanı Dr. Mustafa Farsakoğlu, AKP hükümetin Adalardan elini çekmesini isteyerek şunları söyledi;
“Bu plan % 65 imar izni demektir, Yassı ve Sivri adaya verilen imar izinleri buralarla sınırlı kalmayacak, korkumuz bu imar talanının diğer adalara sıçramasının kaçınılmaz olmasıdır. ADALAR Belediyesi olarak 2009 yılında, mülkiyeti Hazine’ye ait ve Milli Savunma Bakanlığı’na tahsisli olan Yassıada ile birlikte Sivriada ve Tavşanadası’nın Adalar belediyesine tahsis edilmesini istedik, kabul etmediler. Belediyemizin sorumluluk sınırları içinde bulunan bu bölge ile ilgili biz seçilmişlere, kentin emanetçileri olan bizlere hiçbir şey sorulmadı, yasal süreçler çiğnendi. Bakanlığın hazırladığı yeni planların dayanağı olan, İstanbul 1. Bölge Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun ‘Sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı’ kararına itiraz ettik Adalar Belediyesi olarak. Yapılan itirazlar değerlendirilmeden, Yassıada 1/5000 Ölçekli Plan Revizyonu ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı hazırlanmış, onaylanmış ve askıya çıkarılmıştır” dedi.
Adalar Belediye Başkanı Mustafa Farsakoğlu’nun Meclis kürsüsünde de dile getirdiği, tüm Adaların korunması ve Adalar Belediyesinin gerçekleştirdiği mücadeleler ile ilgili ve gelişen süreç ile ilgili bilgi notları aşağıdadır:
İstanbul İli, Adalar İlçesine bağlı 156 Ada, 1 Parsel numaralı, Yassıada’ya ilişkin olarak;
– Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun (GEEAYK) 09.10.1976 tarih ve sayılı 9461 sayılı ve 10.11.1979 gün ve 11572 sayılı kararları ile tüm adaların korunması gerekli doğal ve tarihi alan ilan edilmesine karar verilmiştir.
– İstanbul V Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun (KTVKBK) 05.04.2006 gün ve 61 sayılı kararı ile tarihi sit tescil kaydının devamına, doğal sit derecesinin ise I olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
– İstanbul V Numaralı KTVKBK’nın 15.11.2006 gün ve 312 sayılı kararı ile “.. kuzey ve güney doğu yönlerde yaklaşık 60 m. mesafede denizde ve kara alanında herhangi bir yapı yapmamak ve çevresini kamu kullanımına kapatmamak kaydı ile, Yassıada koruma amaçlı imar planı yapılıncaya kadar deniz alanında HDP kafeslerde alabalık üretilmesinde 3386 ve 5226 sayılı Kanunlarla değişik 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu açısından sakınca bulunmadığına” karar verilmiştir.
– (Deniz Kuvvetleri Komutanlığı) Deniz Lisesi Komutanlığı’nca 26.02.2009’da Adalar Belediyesi’ne; Yassıada’nın askeri hizmetler için kullanılmasına ve Milli Savunma Bakanlığı’na olan tahsisine devam edileceği ve sorumluluğun 17 Aralık 2008 tarihinden itibaren Deniz Lisesi Komutanlığı’na verildiğinden, “Bu kapsamda Yassıada askeri saha olduğundan izinsiz her türlü kullanıma ve ziyarete kapatılmıştır” şeklinde bir resmi yazı iletilmiştir.
– Adalar Belediye Meclisi’nin 10.07.2009 tarihli ve 2009/97 sayılı kararı ile yerleşik olmayan adalardan mülkiyeti Hazineye ait ve Milli Savunma Bakanlığı tahsisli olan Yassıada ile Sivriada ve Tavşanadası’nın herhangi bir proje üretilmeden, vasıfsız ve atıl bırakılmış olması, deniz dibinde yaşanan tahribatlar, özellikle yaz mevsiminde artan denetimsiz ve kontrolsüz kullanımlar, bu durumlara dair Adalar Belediyesi’ne ulaşan şikayetlerin artması, Adalar Belediyesi’nin tasarrufundaki kamusal alanların yetersizliği ve doğal alanlar üzerindeki yoğunluk ve baskının artışının kontrol altına alınabilmesi gibi nedenlerden dolayı, yerleşik olmayan bu adaları koruyarak bunlara sahip çıkılması, tüm adaların (yerleşik olan ve olmayan) bütüncül yaklaşım çerçevesinde değerlendirilebilmesi için Maliye Hazinesi’nden Adalar Belediyesi’ne tahsisinin istenmesine karar verilmiş olup, bu karar doğrultusunda İstanbul Valiliği’ne Yassıada ile birlikte Sivriada ve Tavşanadası’nın tarafımıza tahsis edilmesi talebi iletilmiş ise de olumlu sonuç alınamamıştır.
– İstanbul V Numaralı KTVKBK’nun 10.05.2010 gün ve 2506 sayılı kararı ile “… Osmanlı dönemine ait kıyıdaki şato kalıntıları, tepedeki şato kalıntıları, Bizans Dönemine ait sarnıç, hücre yapılarının korunması gerekli kültür varlığı olarak tesciline, koruma grubunun I olarak belirlenmesine, spor salonunun ise döneminin tarihi olaylarına sahne olmuş olması sebebiyle tesciline, koruma grubunun II olarak belirlenmesine, tescilli yapıların plana işlenmesine… Yassıada üzerindeki olası kalıntıların ve mevcut eserlerin sağlıklı korunabilmesi amacıyla yapılacak her türlü inşai ve fiziki çalışmalarda kurulumuz görüşü ve izninin alınmasına, gerekli fenni temizlik ve bakım hizmetlerinin acilen yapılması için ilgili kurumlara bildirilmesine, alandaki diğer yapıların kültür varlığı niteliği taşımadığına, binalara kurulumuz görüşü doğrultusunda işlem yapılabileceği…” ne karar verilmiştir.
– İstanbul V Numaralı KTVKBK’nun 28.03.2011 gün ve 3110 sayılı kararı ile “… Tarihi ve I. Derece Doğal Sit Alanı olan Yassıada’nın ayrıca III. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmesine…” karar verilmiştir.
– İstanbul V Numaralı KTVKBK’nın 07.03.2011 gün ve 3125 sayılı kararı ile “… Adalar İlçesi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nın plan paftaları, plan notları ve plan raporu üzerinde yapılan değişiklik ve düzeltmelerle uygun olduğuna…” karar verilmiştir.
– 21.10.2011 ile 21.11.2011 tarihleri arasında askıya çıkan Adalar İlçesi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nda Yassıada I. Derece Doğal Sit, Tarihi Sit ve 3. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak ve aynı zamanda bütünüyle ‘Askeri Alan’ lejantında gösterilmiş olup, 2565 sayılı “Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu ve yönetmelikleri ile ilgili mevzuat hükümlerine tabi alan” statüsünde olduğundan ilgili kurum görüşleri alınarak sismik araştırma amaçlı yapılar dışında yapılaşmaya kapalı olarak belirlenmiştir.
YASSIADA’NIN KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA
TAHSİSİNDEN İTİBAREN GELİŞEN SÜREÇ
– Hazine mülkiyetinde olan ve Askeri Alan olarak belirlenen Yassıada, Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 27.04.2011 tarih ve 13071 sayılı yazısı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne “müze olarak kullanılmak üzere” tahsis edilmiştir.
-29.06.2011 tarih ve 644 sayılı KHK ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Kuruluş, Görev, Yetki ve Sorumlulukları belirlenmiştir.
-19.07.2012 tarih ve 28358 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak “Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik” yürürlüğe girmiştir.
– Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı olan, İstanbul I Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun 10.10.2012 tarih ve 01-157 sayılı kararı ile Yassıada’nın “Sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı” olarak belirlenmesinin uygun olduğuna karar verilmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 08.11.2012 tarih ve 8923 sayılı Bakan Oluru ile bu kararı onamış ve askı süreci için Adalar İlçe Kaymakamlığı’na göndermiştir.
– İstanbul V Numaralı KTVKBK’nın 16.11.2012 gün ve 819 sayılı kararı ile “… Yassıada’ya ilişkin olarak; Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 19.04.1996 tarih ve 421 sayılı ilke kararında tarihi sitler “Milli tarihimiz ve askeri harp tarihi açısından önemli tarihi olayların cerayan ettiği ve doğal yapısıyla birlikte korunması gerekli alanlar” şeklinde tanımlanmış olup, Kurulumuz üyelerince yerinde Yassıada’nın tamamının incelenmesi sonucunda, adanın bütünü düşünüldüğünde ilke kararında belirtilen tanımla örtüşmemesi, Yassıada’nın tamamının tek parsel olması, parselde tescilli yapılar bulunduğundan parselin zaten tescilli parsel statüsünde olması sebepleriyle kamu yararı da dikkate alınarak tarihi sitin kaldırılmasına” karar verilmiştir.
-19.02.2013 tarih ve 28564 sayılı Resmi Gazetede “Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlanmış, buna göre “19.07.2012 tarihli ve 28358 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmeliğin 4 üncü maddesine; ‘‘çç) Ön değerlendirme raporu: Mevcut veya potansiyel doğal sit alanlarında ardışık dört mevsim incelemeyi gerektirmeyen raporu,” bendi eklenmiştir.
-18.04.2013 tarih ve 28622 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 26. ve 27. maddesi “3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkındaki Kanuna” ek-2 maddesi” eklenmiş, buna göre “Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yap-işlet-devret modeli ile Yassıada ve Sivriada’da kültürel ve turizm amaçlı yatırım ve hizmetler, 3621 sayılı Kıyı Kanunu hükümlerine ve diğer mevzuatta yer alan kısıtlama ve prosedürlere tabi olmaksızın planlama, imar ve inşaat uygulamaları bu kanun kapsamında yaptırılabilir” hükmü getirilmiştir.
-30.05.2013 tarih ve 2013/457 sayılı yazımızla, “Sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı” olarak belirlenmesi kararına itirazımız; gereği için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne, bilgi için de Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul V Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ve Adalar Kaymakamlığı’na gönderilmiş,
-30.05.2013 tarih ve 5512 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nün yazısı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanan Yassıada’ya ilişkin 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Revizyonu ve 1/1000 Ölçekli Koruma İmar Planı askı süreci bilgi için tarafımıza gönderilmiştir.
12.06.2013 tarihinde askıya çıkarılan revize 1/5000 Planda “Askeri Yasak Bölge” lejandı kaldırılarak “Turizm + Kültürel Tesis Alanı” olarak değiştirilmiştir.
1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Plan Notlarında; “Turizm + Kültürel Tesis Alanı”nda; otel, bungalov, kafe, restoran, heliport alanı, park, açık hava müzesi, meydan, kütüphane, idari bina, müze, konferans salonu, sergi salonu, seyir terası yapılabilir denmekte ve 0,65 emsal değeri verilerek yapılaşmaya açılmaktadır. Aynı plan notunda, bu planın “644 ve 648 sayılı kanun hükmünde kararnameler, 3996 sayılı bazı yatırım ve hizmetlerin yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırılması hakkındaki kanunun ek-2 maddesi” kapsamında hazırlandığı ve onaylandığı belirtilmektedir.
İstanbul İli, Adalar İlçesine bağlı 97 Ada, 1 Parsel numaralı, Sivriada’ya ilişkin olarak;
– Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun (GEEAYK) 08.09.1978/10577 tarih ve sayılı kararı ile, “Marmara Denizi’nde bulunan Sivriada’nın Prens Takım Adaları bütünlüğü içinde korunması gerekli doğal sit alanının bir parçası olduğuna, Marmara denizi üzerinde bulunan bu doğa güzelliğinin yok edilmesinin veya büyük ölçüde değiştirilmesinin uygun bulunmadığına, bu nedenle kuruldan izinsiz taş alma işleminin derhal durdurulmasına…” karar verilmiştir.
-İstanbul V Numaralı KTVKBK’nun 09.12.2009/2201 tarih ve sayılı kararı ile Sivriada II. derece doğal ve III. derece arkeolojik sit olarak belirlenmiştir.
-İstanbul V Numaralı KTVKBK’nın 27.01.2011 /3027 tarih ve sayılı kararı ile Sivriada’da bulunan Manastır, Kilise ve Sarnıç kalıntıları tescillenerek koruma grubu I(bir) olarak belirlenmiştir.
— İstanbul V Numaralı KTVKBK’nın 07.03.2011 gün ve 3125 sayılı kararı ile “… Adalar İlçesi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nın plan paftaları, plan notları ve plan raporu üzerinde yapılan değişiklik ve düzeltmelerle uygun olduğuna…” karar verilmiştir.
– 21.10.2011 ile 21.11.2011 tarihleri arasında askıya çıkan Adalar İlçesi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nda Sivriada II. Derece Doğal Sit ve 3. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak ve aynı zamanda bütünüyle ‘Askeri Alan’ lejantında gösterilmiş olup, 2565 sayılı “Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu ve yönetmelikleri ile ilgili mevzuat hükümlerine tabi alan” statüsünde olduğundan ilgili kurum görüşleri alınarak sismik araştırma amaçlı yapılar dışında yapılaşmaya kapalı olarak belirlenmiştir.
SİVRİADA’NIN KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA TAHSİSİNDEN İTİBAREN GELİŞEN SÜREÇ
– Hazine mülkiyetinde olan ve Askeri Alan olarak belirlenen Sivriada, Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 03.10.2012 tarih ve 25955 sayılı yazısı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir.
-İstanbul V Numaralı KTVKBK’nun 08.03.2013 /1060 tarih ve sayılı kararı ile Sivriada’nın tarihi sit olmadığına karar verilmiştir.
– İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan «İstanbul İli Adalar İlçesi, Burgazada Mahallesi 97 Ada 1 nolu Parselin(Sivriada) «Askeri Alan» kullanımının “Turizm+Kültürel Tesis Alanı” kullanımına dönüştürülmesine ilişkin» 2 paftalık 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Revizyon Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı, Bakanlık Makamının 17.06.2013/6088 sayılı oluru ile 644 sayılı KHK’nin ve 13/A maddeleri uyarınca onanmıştır.
28.06.2013 tarihinde askıya çıkarılan revize 1/5000 Planda “Askeri Yasak Bölge” lejandı kaldırılarak “Turizm + Kültürel Tesis Alanı” olarak değiştirilmiştir. 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Plan Notlarında; “Turizm + Kültürel Tesis Alanı”nda; fuar, kongre merkezi, konferans salonu, kültürel tesis, dini tesis, açık hava müzesi, amfi tiyatro, sergi salonu, karşılama yapıları, spor salonu, seyir terası, parklar, iskele, marina, kulüp ile dernek yapıları ve bu fonksiyonlara hizmet edecek kafe, restoran, satış birimleri yapılabilir denmekte ve 0,40 emsal değeri verilerek yapılaşmaya açılmaktadır.
CHP İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi ve İstanbul İl Genel Meclisi Grubu HABER BÜLTENİNİ
