Kent Konseyi: Türkiye’de Katılımcı Yerel Yönetimin Bir Aracı

Türkiye’de yerel yönetimlerin etkinliği ve demokratik katılımın güçlendirilmesi amacıyla hayata geçirilen önemli mekanizmalardan biri de Kent Konseyleridir. Son yıllarda katılımcı demokrasi anlayışının giderek önem kazanmasıyla birlikte, Kent Konseyleri de şehirlerin yönetimine vatandaşların ve sivil toplum kuruluşlarının aktif olarak dahil olabileceği platformlar olarak öne çıkmaktadır. Bu raporun amacı, Türkiye’deki Kent Konseylerinin ne olduğu ve hangi işlevleri yerine getirdiği konusunda kapsamlı bir genel bakış sunmaktır.

Kent Konseyi Nedir?

• Tanım ve Temel İlkeler Kent Konseyleri, bir şehirdeki önemli aktörleri bir araya getiren bir platform olarak tanımlanabilir . Bu aktörler arasında kamu kurumlarının, sivil toplum kuruluşlarının, meslek örgütlerinin, siyasi partilerin ve mahalle muhtarlarının temsilcileri bulunmaktadır. Kent Konseyleri, her türlü farklılığa açık ve kapsayıcı bir yapıya sahip olup, şehrin “büyük buluşma arenası” olarak işlev görür . Dışlayıcı ve ayrıştırıcı olmaktan ziyade, mümkün olduğunca geniş bir katılımı esas alma ilkesine dayanırlar . Bu konseylerin temel kuruluş amaçları arasında kent yaşamında kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım, yönetişim ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmek yer alır . Basit bir ifadeyle, Kent Konseyleri, şehirlerin ortak akılla yönetilebilmesi için o kentin bileşenlerinden ve paydaşlarından oluşan katılımcı bir danışma kurumudur .   Çeşitli kaynaklarda yapılan tanımlar incelendiğinde, Kent Konseylerinin kapsayıcılığı ve farklı kesimleri bir araya getirme amacı ön plana çıkmaktadır. Bu durum, şehirlerin karmaşık sorunlarına çözüm üretmek ve daha yaşanabilir kentler oluşturmak için farklı bakış açılarının bir araya gelmesinin önemini göstermektedir. Kent Konseylerinin temel ilkeleri, sadece bugünü değil, aynı zamanda geleceği de düşünerek hareket etmeyi ve yerel yönetimde şeffaflık ile hesap verebilirliği teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
• Amaç ve Hedefler Kent Konseylerinin temel amaçlarından biri, yerel düzeyde demokratik katılımın yaygınlaştırılması ve geliştirilmesidir . Bu amaç doğrultusunda, Kent Konseyleri, kentteki çeşitli aktörlerden oluşan bileşenleri ve paydaşları ile kentteki sorunları ortak akılla tartışmak, farklı paydaşlar arasında uzlaşma ortamları sağlamak, kamu kurumları ile toplum kesimleri arasında yeni köprüler ve diyalog kanalları kurmak gibi temel işlevleri yerine getirir . Ayrıca, katılım, yönetişim ve yerinden yönetim gibi ilkelerin hayata geçirilmesi de hedeflenmektedir . Kent Konseyleri aynı zamanda kentte gönüllü dayanışmayı harekete geçiren bir kurumdur .   “Ortak akıl” kavramı, Kent Konseylerinin işleyişinde merkezi bir öneme sahiptir . Bu yaklaşım, yerel sorunların çözümünde sadece yöneticilerin değil, aynı zamanda şehirde yaşayan tüm paydaşların bilgi ve deneyimlerinin değerli olduğunu kabul eder. Farklı kesimler arasındaki diyalog ve işbirliğini teşvik ederek, daha sürdürülebilir ve adil çözümlerin üretilmesi amaçlanır. Kamu kurumları ile toplum arasındaki iletişim kanallarının güçlendirilmesi ise, karşılıklı güvenin artmasına ve daha katılımcı bir yönetim anlayışının yerleşmesine katkıda bulunur.  

Türkiye’de Kent Konseyi’nin Yasal Dayanağı

• İlgili Kanun ve Yönetmelikler Türkiye’de Kent Konseylerinin hukuki dayanağı, 2005 yılında yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 76. maddesidir . Bu kanun maddesi, Kent Konseylerinin genel çerçevesini çizmekte ve kuruluş amaçlarını belirtmektedir. Kanunun yanı sıra, Kent Konseylerinin kuruluş ve işleyişine dair daha detaylı düzenlemeler içeren “Kent Konseyi Yönetmeliği” bulunmaktadır . İlk olarak 2006 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan bu yönetmelik, 2009 yılında revize edilmiş ve daha sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görev alanına dahil olmuştur . Kent Konseyleri, ilk olarak 1990’lı yıllarda Birleşmiş Milletler Rio Zirvesi’nde kabul edilen Gündem 21’in yerel düzeydeki uygulaması olan Yerel Gündem 21 çerçevesinde ortaya çıkmıştır . Türkiye’de ise 5393 sayılı Kanun ile hukuki bir zemine oturtulmuştur .   Belediye Kanunu’nun 76. maddesi, Kent Konseylerinin temelini oluştururken, Kent Konseyi Yönetmeliği ise bu temel üzerine daha ayrıntılı bir yapı inşa etmektedir. Yönetmeliğin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sorumluluğuna geçmesi, Kent Konseylerinin sürdürülebilir kentleşme ve çevre konularındaki rolünün önemini vurgulayabilir. Yerel Gündem 21 süreciyle olan bağlantısı ise, Kent Konseylerinin uluslararası bir hareketin parçası olduğunu ve küresel sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir.
• Hukuki Statüsü ve Sınırları Kent Konseyleri, belediyelerin bir birimi, müdürlüğü veya uzantısı değildir; sivil bir oluşumdur . Tüzel kişilikleri bulunmamakta ve özel bir bütçeleri olmamaktadır . Ancak, kanun, Kent Konseylerinin faaliyetlerini yürütebilmesi için gerekli ayni ve mali desteklerin belediyeler tarafından yapılmasını emretmektedir . Bu nedenle, belediyeler bütçelerini hazırlarken, Kent Konseyi faaliyetlerini destekleyecek gider kalemlerini de bütçelerine dahil ederler . Kent Konseyleri, kuruldukları belediye düzeyinde “danışma ve tavsiye” kuruluşlarıdır . Kent Konseyi genel kurulunca oluşturulan görüşler, belediye meclisinin ilk toplantısında değerlendirildikten sonra belediye tarafından Kent Konseyine bildirilir ve uygun araçlarla kamuoyuna duyurulur . Belediye Kanunu’nda Kent Konseylerinin kurulması belirtilmesine rağmen, kurulamaması konusunda bir yaptırımın ne olacağı konusunda belirsizlik bulunmaktadır .   Kent Konseylerinin belediyeye bağlı olmaması, onların bağımsız bir şekilde şehrin sorunlarını ele alabilmesi ve farklı görüşleri temsil edebilmesi açısından önemlidir. Ancak, tüzel kişiliklerinin ve ayrı bir bütçelerinin olmaması, faaliyetlerini büyük ölçüde belediyelerin desteğine bağımlı hale getirmektedir. Bu durum, bazı durumlarda Kent Konseylerinin özerkliğini ve eleştirel yaklaşımlarını etkileyebilir. Yasal bir zorunluluk olmasına rağmen, bazı belediyelerin Kent Konseyi kurmaması veya yeterli destek sağlamaması, bu mekanizmanın etkinliğini sınırlayabilmektedir.

Kent Konseyi’nin Yapısı ve Organizasyonu

• Üyelik ve Temsil Kent Konseyi; merkezi yönetimi, yerel yönetimi, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını ve sivil toplumu ortaklık anlayışı ile buluşturmak üzere çeşitli kişi, kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşur . Bu temsilciler arasında mahallin en büyük mülki idare amiri veya temsilcisi, belediye başkanı veya temsilcisi, valilik tarafından belirlenecek kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri (sayısı 10’u geçmemek üzere), belediye sınırları içerisindeki tüm mahalle muhtarları (veya belirli sayıda muhtar temsilcisi), şehirde teşkilatı bulunan siyasi partilerin temsilcileri, en az bir üniversite temsilcisi (sayısı ikiye kadar çıkabilir), kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, noterlerin, baroların ve ilgili dernek ve vakıfların temsilcileri ile Kent Konseyi tarafından kurulan meclis ve çalışma gruplarının birer temsilcisi yer alır .   Kent Konseyi’nin bu geniş ve çeşitli üye yapısı, şehrin farklı kesimlerinin temsil edilmesini ve böylece daha kapsayıcı kararlar alınmasını sağlamayı amaçlar. Hem kamu hem de sivil toplum aktörlerinin bir araya gelmesi, farklı perspektiflerin değerlendirilmesine ve ortak sorunlara daha bütüncül çözümler bulunmasına olanak tanır. Muhtarların da katılımı, yerel düzeydeki sorunların ve ihtiyaçların doğrudan Kent Konseyi gündemine taşınmasına katkıda bulunur.
• Temel Organları Kent Konseyinin temel organları; Genel Kurul, Yürütme Kurulu, Meclisler ve Çalışma Grupları ile Kent Konseyi Başkanı ve Genel Sekreteridir .   Genel Kurul, Kent Konseyinin en yetkili organı olup, yukarıda belirtilen tüm üyelerden oluşur . Genel Kurul, her yıl ocak ve eylül aylarında olmak üzere en az iki kez toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır . Genel Kurul, Yürütme Kurulunun ve Kent Konseyi Başkanının seçimini yapar .   Yürütme Kurulu, Genel Kurul tarafından ilk dönem için iki, ikinci dönem için üç yıl görev yapmak üzere seçilen en az yedi kişiden oluşur ve kadın ve gençlik meclis başkanları da bu kurulda yer alır . Yürütme Kurulu, Genel Kurulun gündemini belirler, Genel Kurul tarafından oluşturulan görüşleri ilgili belediyeye sunar ve uygulamasını izler .   Meclisler ve Çalışma Grupları, Kent Konseyinin görev alanına giren konularda oluşturulabilir . Kadın meclisi, çocuk meclisi, gençlik meclisi, engelli meclisi gibi çeşitli meclisler kurulabilir . Çalışma grupları ise üyelerin talepleri, eğilimi ve kentin öncelikleri doğrultusunda tematik veya konu bazlı olarak oluşturulur ve bu gruplara katılmak için Kent Konseyi üyesi olmak şart değildir . Çalışma gruplarında ele alınan konular raporlaştırılır ve Kent Konseyinin yetkili kurullarında görüşüldükten sonra belediye yönetimi ve diğer ilgili kurumlarla paylaşılır .   Kent Konseyi Başkanı, Genel Kurul tarafından seçilir ve görev süresi Yürütme Kurulunun görev süresiyle paraleldir . Başkan, Kent Konseyi birimlerini koordine eder, Yürütme Kuruluna başkanlık yapar ve Konsey adına temsil yetkisine sahiptir .   Genel Sekreter, belediye başkanı tarafından önerilen üç aday arasından Yürütme Kurulu tarafından seçilir . Genel Sekreter, Kent Konseyinin görevlerinin yerine getirilmesini koordine eder ve meclisler, çalışma grupları arasındaki uyumu ve koordinasyonu sağlar . Kent Konseyinin sekretarya hizmetleri ise ilgili belediye tarafından önerilecek ve Yürütme Kurulu tarafından kabul edilecek görevliler tarafından yerine getirilir .   Kent Konseyinin bu yapısal düzenlemesi, farklı düzeylerde katılım ve karar alma süreçlerini desteklemeyi amaçlar. Genel Kurul, en geniş temsil yetkisine sahipken, Yürütme Kurulu daha çok icrai görevleri üstlenir. Meclisler ve çalışma grupları ise belirli konulara odaklanarak daha derinlemesine çalışmalar yapılmasını sağlar. Başkan ve Genel Sekreter ise bu yapının etkin bir şekilde işlemesi için liderlik ve koordinasyon görevlerini yerine getirir. Kadın ve gençlik meclislerinin Yürütme Kurulunda temsil edilmesi zorunluluğu, bu grupların sesinin daha güçlü duyurulmasını hedefler.
• Kuruluş Süreci Belediye teşkilatı olan yerlerde, yerel seçimleri takip eden 3 ay içerisinde Kent Konseyi oluşturulur . Kent Konseyi genel kurulu ilk toplantısını yapmak üzere belediye başkanının çağrısı ile toplanır . Belediye başkanının başkanlığında toplanan genel kurul, toplantıyı idare etmek üzere üyeleri arasından en az üç kişiden oluşan divan kurulunu seçer . Divan kurulunun oluşturulmasından sonra, Kent Konseyi yürütme kurulu ve Kent Konseyi başkanı seçilir . Kent konseyi bulunmayan belediyelerde ilk toplantı, belediye başkanının çağrısı ile yapılır .   Kent Konseyinin kuruluş süreci, yerel seçimlerin hemen ardından belediye başkanının inisiyatifiyle başlar. Bu durum, Kent Konseyinin yerel yönetimle olan ilk ve önemli bağlantısını gösterir. İlk toplantıda yapılan seçimlerle Kent Konseyinin temel yönetim organları oluşturulur ve böylece faaliyetlerine başlaması için gerekli zemin hazırlanır.

Kent Konseyi’nin Görev ve Sorumlulukları

• Yerel Düzeyde Demokratik Katılımın Yaygınlaştırılması Kent Konseylerinin temel görevlerinden biri, yerel düzeyde demokratik katılımın yaygınlaştırılmasını sağlamaktır . Bu kapsamda, hemşehrilik hukuku ve ortak yaşam bilincinin geliştirilmesi, çok ortaklı ve çok aktörlü yönetişim anlayışının benimsenmesi için çalışmalar yürütülür . Kent Konseyleri, kente ilişkin temel stratejiler ve faaliyet planlarının belirlenmesinde, uygulama ve izleme süreçlerinde tüm kenti kapsayan ortak bir aklın oluşturulmasına katkıda bulunur . Ayrıca, yerellik ilkesi çerçevesinde katılımcıların demokrasiyi ve uzlaşma kültürünü geliştirmesi de önemli bir sorumluluktur .   Demokratik katılımın yaygınlaştırılması, vatandaşların yerel yönetim kararlarına daha aktif bir şekilde dahil olmasını ve kendi yaşadıkları şehirle ilgili konularda söz sahibi olmasını sağlar. Ortak akıl oluşturma çabaları, farklı görüşlerin dikkate alınarak daha dengeli ve sürdürülebilir politikaların geliştirilmesine olanak tanır. Uzlaşma kültürünün teşvik edilmesi ise, toplumsal kutuplaşmaların önüne geçilmesine ve daha yapıcı bir diyalog ortamının yaratılmasına yardımcı olur.
• Sürdürülebilir Kalkınmaya Katkı Kent Konseyleri, sürdürülebilir gelişmenin sağlanması ve bu konuda ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik planların hazırlanması ve uygulanmasını sağlamakla görevlidir . Bu bağlamda, kentin kimliğine ilişkin tarihi, kültürel, doğal ve benzeri değerlere sahip çıkmak ve geliştirmek de önemli bir sorumluluktur . Kent kaynaklarının etkili, verimli ve adil kullanımına katkıda bulunmak, sürdürülebilir kalkınma anlayışına dayalı kentin yaşam kalitesini geliştiren, çevreye duyarlı ve yoksulluğu giderici programları desteklemek de Kent Konseylerinin görevleri arasındadır . Kent Konseyleri, sürdürülebilir kalkınma, hemşehrilik hukuku, kentli hakları ve yönetişim kavramları etrafında kurumsallaşmıştır .   Sürdürülebilir kalkınma, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını tehlikeye atmadan bugünün ihtiyaçlarını karşılamayı hedefler. Kent Konseyleri, bu hedefe ulaşmak için çevreye duyarlı politikaların geliştirilmesi, doğal ve kültürel mirasın korunması, kaynakların verimli kullanılması ve sosyal adaletin sağlanması gibi konularda önemli roller üstlenir. Yoksullukla mücadele ve yaşam kalitesinin artırılmasına yönelik programlara destek vermek de, sürdürülebilir kalkınmanın sosyal boyutunu oluşturur.
• Kentin Hak ve Hukukunu Koruma Kent Konseyleri, kentin hak ve hukukunun korunması amacıyla çalışmalar yürütür . Bu, sadece yasal hakların savunulmasını değil, aynı zamanda şehrin kültürel ve doğal mirasının korunmasını da kapsar . Kentin kimliğine ilişkin değerlere sahip çıkmak ve bu değerleri geliştirmek, Kent Konseylerinin önemli sorumlulukları arasındadır .   Kentin hak ve hukukunun korunması, yerel yönetimlerin şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde işlemesini sağlamakla da yakından ilişkilidir. Kent Konseyleri, bu ilkelere uygunluğun denetlenmesine katkıda bulunarak, kamu kaynaklarının doğru ve adil bir şekilde kullanılmasını teşvik eder. Kültürel ve doğal mirasın korunması ise, şehrin özgün kimliğinin gelecek nesillere aktarılması açısından hayati öneme sahiptir.
• Paydaşlar Arası İşbirliğini Kolaylaştırma Kent Konseyleri, merkezi yönetim, yerel yönetim, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve sivil toplumu ortaklık anlayışı ile buluşturur . Sivil toplumun gelişmesine ve kurumsallaşmasına katkıda bulunmak, çocukların, gençlerin, kadınların ve engellilerin toplumsal yaşamdaki etkinliklerini arttırmak ve yerel karar alma mekanizmalarında aktif rol almalarını sağlamak da Kent Konseylerinin görevlerindendir . Kent yönetiminde saydamlık, katılım, hesap verebilirlik, öngörülebilirlik ilkelerinin uygulanmasına katkıda bulunmak ve Kent Konseyinde oluşturulan görüşlerin değerlendirilmek üzere ilgili belediyeye gönderilmesini sağlamak da önemli sorumluluklardır . Kent Konseyleri, kentteki çeşitli aktörlerden oluşan bileşenleri ve paydaşları ile kentteki sorunları ortak akılla tartışarak uzlaşma ortamları sağlar ve kamu kurumları ile toplum kesimleri arasında yeni köprüler ve diyalog kanalları kurar .   Farklı paydaşlar arasındaki işbirliğinin teşvik edilmesi, yerel sorunların çözümünde daha etkili ve sürdürülebilir sonuçlar elde edilmesine yardımcı olur. Sivil toplumun güçlendirilmesi ve dezavantajlı grupların karar alma süreçlerine katılımının sağlanması, daha adil ve kapsayıcı bir toplumun oluşturulmasına katkıda bulunur. Kent Konseylerinin belediye ile düzenli iletişim halinde olması ve görüşlerini iletmesi, yerel yönetimlerin daha bilinçli ve katılımcı kararlar almasına olanak tanır.

Kent Konseyi ve Belediye İlişkisi

• İşbirliği ve İletişim Kanalları Belediye ile Kent Konseyi arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır ve bu ilişkinin niteliği değişkenlik gösterebilir . İstanbul Kent Konseyi gibi bazı konseyler, kendi yönergelerinde bu ilişkinin “ılımlı mesafe” ilkesine dayalı olmasını kabul etmiştir . Bu ilke, Kent Konseyinin belediye ile yakın diyalog içinde olması ancak kendi duruşunu koruyarak kentin sorunlarının konuşulmasına, tartışılmasına ve ortaklaşılan çözümlerin takibinin yapılmasına katkı sağlamasını ifade eder . Kent Konseyleri, yerel, ulusal ve uluslararası kurumlarla işbirliği ve diyalog kanallarını açık tutmayı hedefler . Kent Konseyinde oluşturulan görüşler, değerlendirilmek üzere belediye meclisine gönderilir .   “Ilımlı mesafe” ilkesi, Kent Konseyinin belediye ile işbirliği yaparken aynı zamanda bağımsızlığını korumasının önemini vurgular. Bu sayede, Kent Konseyi, şehrin sorunlarına yönelik eleştirel bir bakış açısı sunabilir ve farklı kesimlerin menfaatlerini daha etkin bir şekilde temsil edebilir. Açık iletişim kanallarının sürdürülmesi ve diğer kurumlarla işbirliği yapılması, Kent Konseylerinin etki alanını genişletir ve daha kapsamlı çözümler üretmesine olanak tanır.
• Belediyenin Destek ve Kaynakları Belediyeler, Kent Konseylerine bütçelerinde ödenek ayırmak suretiyle ayni ve nakdi yardım yapar ve destek sağlar . İstanbul Büyükşehir Belediyesi gibi bazı belediyeler, Kent Konseyinin sekretarya hizmetlerini yürütecek personel görevlendirebilir . Benzer şekilde, Balıkesir Kent Konseyi’nin sekretarya hizmetleri de Büyükşehir Belediyesi’nin ilgili dairesi tarafından yürütülmektedir . Kent Konseyi Yürütme Kurulu, bütçenin oluşmasında belediye ile işbirliği yaparak önerilerini rapor halinde sunar .   Belediyelerin sağladığı bu destek, Kent Konseylerinin faaliyetlerini sürdürebilmesi için hayati öneme sahiptir. Ancak, bu destek aynı zamanda bir bağımlılık ilişkisi de yaratabilir. Bütçe ve personel desteğinin belediyenin inisiyatifinde olması, Kent Konseylerinin bazı durumlarda belediyeye karşı eleştirel bir tutum sergilemesini zorlaştırabilir.
• Bağımsızlık ve Danışma Rolü Kent Konseyleri, belediyelerin organı, şubesi ya da faaliyet birimi değildir; bağımsız danışma ve tavsiye kuruluşlarıdır . Temel işlevleri, kentteki çeşitli aktörlerden oluşan bileşenleri ve paydaşları ile kentteki sorunları ortak akılla tartışmak ve belediyeye yol gösterici ve iyileştirici nitelikte çalışmalar sunmaktır . Ancak, Kent Konseyinde oluşturulan görüşlerin karar niteliği kazanması için belirleyici makamın belediye meclisi ve özellikle de belediye başkanı olduğu açıktır . Bazı durumlarda, Kent Konseyi başkanının aynı zamanda belediye başkanı, yardımcısı veya meclis üyesi olması, konsey faaliyetlerinin daha dar bir çerçevede kalmasına neden olabilir .   Kent Konseylerinin bağımsız danışma rolü, onların yerel yönetimlere farklı perspektifler sunabilmesi ve toplumun çeşitli kesimlerinin sesini duyurabilmesi açısından önemlidir. Ancak, nihai karar yetkisinin belediyede olması, Kent Konseylerinin etkisini sınırlayabilir. Bağımsızlığın korunması ve danışma rolünün etkin bir şekilde yerine getirilmesi için, Kent Konseyi üyelerinin ve yöneticilerinin özerk bir şekilde hareket edebilmesi ve belediye ile dengeli bir ilişki kurabilmesi gerekmektedir.

Türkiye’deki Kent Konseyi Faaliyetlerine Örnekler

• Farklı Kent Konseylerinden Örnekler Türkiye’deki Kent Konseyleri, şehirlerin özgün ihtiyaçlarına ve önceliklerine göre çeşitli faaliyetler yürütmektedir. İstanbul Kent Konseyi bünyesinde Kültür Sanat, Kent Sağlığı, Göç, Tarım Gıda ve Su Ürünleri, Emek/İş Yaşamı, Kent Peyzajı ve İmar, Kent Yoksulluğu, Spor, Hayvan Hakları, Deprem ve Afet, Dijital Teknoloji, Çevre, Toplumsal Eşitlik, Hukuk ve İnsan Hakları, Ulaşım, Turizm ve Eğitim gibi birçok çalışma grubu bulunmaktadır . Bu gruplar aracılığıyla çeşitli projeler hayata geçirilmekte, raporlar hazırlanmakta ve belediyeye öneriler sunulmaktadır. Örneğin, İstanbul Kent Konseyi Gençlik Meclisi, “100. Yıla Doğru Gençlik Vizyonu Projesi”ni başlatmış ve Çocuk Meclisi, Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında farkındalık çalışmaları yapmıştır . Ayrıca, Haydarpaşa ve Sirkeci Garları’nın devri konusunda görüş bildirmiş ve deprem gerçeği üzerine raporlar yayınlamıştır.   Ankara Kent Konseyi, sürdürülebilir kalkınma ve kentli hakları gibi konulara odaklanırken , Bursa Kent Konseyi, Bursa Uluslararası Fotoğraf Festivali gibi kültürel etkinliklere destek vermektedir . Gaziantep Kent Konseyi Eğitim Çalışma Grubu, pandemi sürecinde okulların açılması konusunda değerlendirmeler yapmıştır . Ümraniye gibi bazı belediyelerde ise Gençlik Meclisi, Kadın Meclisi, Çocuk Meclisi, Kıdemli Hemşehri Meclisi ve Engelli Meclisleri gibi alt birimler oluşturulmuştur . Balıkesir Kent Konseyi de yerel ve ulusal düzeydeki diğer kent konseyleriyle işbirlikleri geliştirmektedir .   Bu örnekler, Kent Konseylerinin ne kadar geniş bir yelpazede faaliyet gösterebildiğini ve şehirlerin sosyal, kültürel, ekonomik ve çevresel sorunlarına çözüm üretme potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir.
• Faaliyet Alanları Kent Konseylerinin faaliyet alanları oldukça çeşitlidir ve genellikle yerel ihtiyaçlara göre şekillenir. Demokratik katılımın artırılmasına yönelik çalışmalar, sürdürülebilir kalkınma projeleri, çevre sorunlarına çözümler üretme, kültürel ve tarihi mirası koruma, sosyal yardım ve dayanışma faaliyetleri, dezavantajlı grupların sorunlarına yönelik çalışmalar, kent yönetimine ilişkin şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin geliştirilmesine katkı sağlama gibi pek çok alanda faaliyet gösterirler . Ayrıca, kent vizyonu oluşturma, hemşehrilik bilincini geliştirme, kentteki yaşam kalitesini artırma gibi uzun vadeli hedeflere yönelik stratejiler de geliştirirler .   Kent Konseylerinin bu geniş faaliyet yelpazesi, onların sadece sorunları tespit etmekle kalmayıp, aynı zamanda çözüm önerileri geliştirdiğini ve bu önerilerin hayata geçirilmesi için çaba gösterdiğini ortaya koymaktadır. Gönüllülük esasına dayalı çalışmalarıyla, şehirdeki aktif vatandaşların ve sivil toplum kuruluşlarının enerjisini yerel yönetim süreçlerine kanalize ederler.

Türkiye’deki Kent Konseyleri, katılımcı yerel yönetim anlayışının önemli bir aracı olarak işlev görmektedir. Yasal dayanağını Belediye Kanunu’ndan alan bu konseyler, şehirdeki çeşitli paydaşları bir araya getirerek ortak sorunlara çözüm aramak, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek ve demokratik katılımı yaygınlaştırmak gibi önemli görevler üstlenmektedir. Yapıları itibarıyla bağımsız danışma kuruluşları olsalar da, faaliyetlerini etkin bir şekilde sürdürebilmek için belediyelerin desteğine ihtiyaç duyarlar. Farklı şehirlerdeki Kent Konseylerinin yürüttüğü çeşitli faaliyetler ve projeler, bu mekanizmanın yerel yönetim süreçlerine katkısını somut bir şekilde göstermektedir. Kent Konseylerinin daha da güçlenmesi ve etkinliğinin artırılması, Türkiye’de yerel demokrasinin gelişimi ve daha yaşanabilir şehirlerin oluşturulması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Kent Konseylerinin özerkliğinin ve kaynaklarının güçlendirilmesi, kamuoyunda farkındalık yaratılması ve yerel yönetimlerle aralarındaki işbirliğinin daha da geliştirilmesi gerekmektedir.

Tablo 1: Kent Konseylerinin Temel Görev ve Amaçları

Tablo 2: Tipik Bir Kent Konseyinin Organizasyonel Yapısı