HEYBELİADA-NOSTALJİ Ada üzerinde üç manastır vardı. Bunlardan en küçüğü bir Anadolu kökenli olan General Vardane tarafından yaptırılmıştı.
Söz konusu manastır 20 Şubat 1807 tarihinde Amiral Sir John Duckworth ve Yardımcı Amiral Lewis komutasındaki Britanya donanması tarafından yok edildi. Filo on gemiden oluşmaktaydı. Aralarında ünlü çift katlı Endymion ve 74 toplu Ajax da vardı. Ajax kazayla ateş aldı ve battı. Dardanelles [Çanakkale] boğazından içeri girip Gallipolis [Gelibolu] sahilindeki Türk donanmasının bir bölümünü de yok ettikten sonra İngiliz filosu gelip Proti limanına demirledi. Burada on bir gün kaldılar. Türkler İngilizler’in adadan su ve yakıt temin etmesini engellemek için altmış adamdan oluşan küçük ama azimli bir müfrezeyi Kadıköy’den yola çıkardılar. Denizle epey bir mücadeleden sonra adaya çıkmayı başaran Türk askerleri kendilerini manastırdaki siperlerde güvenceye aldı. Bunun üzerine İngilizler de karaya asker çıkararak manastıra saldırdı ve sonunda manastırı yaktı. Mevzilerinden sökülen Türkler çok ciddi direnç gösterdiler. Çok sayıda İngiliz’i öldürdüler ve sonunda onları adadan geri çekilmeye mecbur ettiler.
İngilizler daha büyük bir kuvvetle geri dönmeden önceyse gece karanlığında kayıklarıyla gelen Halkililer, Türkler’i adadan kaçırdılar. Bu hizmetlerine ve göstermiş oldukları cesarete karşılık olarak Sultan Selim de Halkililer’e bugün de keyfini sürmeye devam etmekte oldukları vergi muafiyetini ihsan etti.
Büyükelçi Samuel Sullivan Cox
