YAZ DÖNEMİ SAĞLIK TEDBİRLERİ

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI            

ADALAR İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ ve TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ

YAZ DÖNEMİ SAĞLIK TEDBİRLERİ:

‘RİP’ ÇEKEN AKINTIYA DİKKAT !!

AKINTIYA TUTUNMA YAŞAMA TUTUN

RİP AKINTISINA KARŞI NELER YAPMALI’YIZ ?

Yaz aylarının başlamasıyla boğulma vakaları da artmaktadır.Yapılan araştırmaların sonucu boğularak ÖLENLERİN  büyük çoğunluğunun ‘çeken rip akıntısı ‘sonucu hayatını kaybettiği görülmüştür.

Çeken Akıntı Nedir?Çeken akıntılar, deniz dip yapısının topuk-dalyan-topuk (kum tepeciği-yarık-kum tepeciği) şeklinde olduğu bölgelerde görülen ve sığ sudan derin suya hareket eden oldukça kuvvetli akıntılardır.

Rüzgarlı havalarda topuklarda (kum tepesi) kırılan dalgaların dalyan (çukurluk) bölgelerinden geriye doğru hareketi sonucu oluşan bu akıntılar, dünya şampiyonu bir yüzücünün dahi karşı koyamayacağı kadar güçlüdür.

Çeken Akıntı Nerelerde ve Ne Zaman Görülür?

Çeken akıntılar tüm Karadeniz  ve Marmara  sahillerinde görülebilen kuvvetli akıntılardır. Rüzgârlı, fırtınalı ve dalgalı havalarda görülür. Dalga yüksekliği arttıkça çeken akıntının gücü de artar.

Çeken Akıntı Neden Tehlikelidir?

Halk arasındaki yaygın söylentilerin aksine, bu akıntılar insanları dibe çekmezler; akıntıya kapılanları kıyıdan uzaklaştırıp açığa doğru taşırlar. Boğulma olayları, nispeten güvenli sığ sulardan açığa doğru çekildiğini fark eden insanların, korku ve panikle çırpınarak kıyıya dönmeye çabalamaları ve sonuçta yorgun düşerek kendilerini su üzerinde tutamamaları sonucunda gerçekleşmektedir.

Çeken Akıntıyı Nasıl Tespit Ederiz?

Denizin belli bir bölgesinde su rengi, diğer bölgelerden bariz biçimde farklıysa;

Sanki bir kanal boyunca devam eden birbirine karışmış ve düzensiz ilerleyen su görüntüsü varsa;

Düzenli bir biçimde denize doğru ilerleyen köpükler bulunuyorsa;

Kıyıya doğru gelen dalgalarda bozulma ve düzensizlik görülüyorsa; o bölgede çeken akıntı görülme riski yüksektir.

• Sakin olun, asla paniğe kapılmayın.
• Akıntı sizi derine çekmez, sahilden uzağa götürür.
• • Akıntı durduktan sonra belirli mesafe yanlara doğru, sahile paralel yüzün ve akıntıdan çıkın.
  • Sonra sahile doğru yüzün.
  • Marmara ve Karadeniz sahillerinde genellikle 100 metreden daha fazla açığa götürmez.
  • Asla çeken akıntıya karşı sahile doğru yüzmeye çalışmayın, dünya yüzme şampiyonu olsanız dahi rip akıntısına karşı koyamazsınız.
  • Akıntıya karşı yüzerek gücünüzü tüketmeyin, akıntıdan değil, yorgunluktan ölürsünüz.
  • Akıntının sizi götürmesine izin verin (akıntıdan derhal kurtulmak istiyorsanız sahile değil; sağa veya sola yanlara doğru yüzün).
  • Bu arada seslenerek veya sadece tek kolunuzu kaldırarak yardım isteyin.
  • Yüzünüz daima sahile dönük olsun.

  Akıntı sizi açığa çektikten 1-2 dakika sonra duracaktır

• SUDA BOGULMALARDA İLKYARDIM
• 
  Suda boğulmakta olan kişiye yapılması gereken ilk şey, can yeleği, can simidi… gibi batmaz bir cisim veya yüzme aracı atılmasıdır. Bunlar yoksa,uzun bir sopa, kayık küreği, ip… gibi araçlarla da yardım edilebilir.Yüzerek can kurtarma yöntemlerini bilmeyen kişilerin suya atlayarak kazazedeyi kurtarmaya çalışmaları çok yanlıştır ve çoğu kez kurtarıcının da boğulması kaçınılmazdır. Su yutmuş olan kişi sudan çıkarılır çıkarılmaz şunlar yapılmalıdır:
  • ( ÖNCELİKLE BOGULMAYA MÜDAHELE EDEN KİŞİNİN HARİCİNDE BİR BAŞKA KİŞİ 112 ACİL YARDIMI ARAMALIDIR.ADRES BİLGİLERİNİ VE BOGULAN KİŞİNİN GENEL DURUMUNU ANLATARAK EKİBİN HIZLA SAHİLE GELMESİNE YARDIMCI OLMALIDIR.)

  *Akciğerlere dolan suyun boşaltılmasına çalışılarak zaman kaybedilmemeli ve derhal yapay solunum başlanılmalıdır. Hastayı baş aşağı getirerek çıkarılan suyun çoğu akciğerlerden değil mideden gelir.

   

  • Ağzındaki takma dişler ve yabancı cisimler derhal çıkarılır.
  • Başı iyice arkaya yatırılır, alt çenesi iki elle kavranıp aşağı ve geriye doğru çekilir. Ensenin altına katlanmış giysiler konabilir. Diğer el, kazazedenin alnına, işaret ve baş parmaklar burnu kapatacak biçimde yerleştirilir.
  • • Kurtarıcı derin bir nefes aldıktan sonra, dudaklarını kazazedenin dudaklarına bitiştirerek güçlü bir nefes verir (hayat öpücüğü). Soluk verdikten sonra kazazedenin soluk vermesini sağlamak için ağzı açık tutulur.

    *Kalp atımı durmadan kalp masajının bilmeyenler tarafından yapılması büyük risk oluşturacağı için mümkün mertebe sağlık ekibinin boğulma yerine gelişini hızlandırmak ve kalp masajını tecrübeli olan ekibe bırakmak gereklidir.

    • GÜNEŞ ÇARPMASI
    • Kişiler güneş altında uzun süre kalırlarsa beynin alt tarafındaki ısı düzenleme merkezi bozulur ve vücut ısısı hızla yükselir. Bu nedenle beyin hücrelerinde tahribat oluşur; bey ödemi ile kanamaları görülebilir. Isı düzenleme merkezi vücut ısısı kontrol ede hale gelir, 36,5-37‘Cde tutamaz, ısıyı kaybedemez.
    • Belirtileri:
      *Deride kızarıklık
    • Kuruluk ve gerginlik
    • Baş ağrısı, bulantı ve kusma
    • Yüksek ateş (41-42 derece)bilinç kaybı
    • Nabız sayısında artış görülür terleme olmaz
    • İlkyardım:
      -Isı düşürülür.
    • Soğuk ılık arası duşa sokulur.
    • Serin yere alınır.
    • Başa, göğse, koltuk altı ve kasıklara soğuk su ile ıslatılmış bez yerleştirilir veya ıslak soğuk ince çarşafa sarılır vücut ısısını düşürmek için
    • Bilinci yerinde ise soğuk içecek verilir.
    • Deride terleme oluncaya kadar işleme devam edilir, çünkü terin buharlaşması ısıyı düşürür.

    SICAK VURMASI ( BİTKİNLİĞİ )
    Sıcak bitkinliği ,  çok aşırı terleme ile fazla su ve tuz kaybı nedeniyle oluşur uzun süre sıcak ortamda kalma sıcakta fazla giyinme, nemli ortamlar neden olur.

    BELİRTİLERİ
    -Aşırı terleme ve bitkinlik

  • -Soğuk  ve ıslak cilt, kasılmalar ve kramplar olur.-Bayılma hissi.-Baş ağrısı, hızlı nabız sayısı (100 ve üzerinde kalp atımı olabilir)-Ateş normal veya yüksek olur.İLK YARDIM-Serin bir yere alınır.

    -Su, tuzlu ayran, meyve suları verilir.

    -Kramp giren bölgeler dinlendirilir, masaj yapılır
    -Fazla giysileri çıkarılır.

     

    UYKU APNE SENDROMU  NEDİR ?
    
    – HORLUYOR MUSUNUZ?

    – UYKUDA NEFESİNİZ DURUYOR MU?

    – UYKUDA BOĞULUR GİBİ OLUYOR MUSUNUZ?

    – NEFES DARLIĞI HİSSİYLE UYANIYOR MUSUNUZ?

    – UYKUNUZU ALAMADAN MI UYANIYORSUNUZ?

    – SABAHLARI AĞIZ KURULUĞU, BOĞAZINIZDA RAHATSIZLIK HİSSEDİYOR MUSUNUZ?

    – GECE SIK TUVALETE GİDİYOR MUSUNUZ?

    – GECE TERLİYOR MUSUNUZ?

    – GÜN İÇİNDE UYKUNUZ GELİYOR MU?

    – SÜREKLİ YORGUN MU HİSSEDİYORSUNUZ?

    – KONSANTRASYON GÜÇLÜĞÜ ÇEKİYOR MUSUNUZ?

    – KORKUTUCU, GARİP RÜYALAR GÖRÜYOR MUSUNUZ?

    – GECE GÖĞÜS AĞRISI HİSSEDİYOR MUSUNUZ?

    – GECE REFLÜ ŞİKAYETLERNİZDE ARTIŞ OLUYOR MU?

  • DİKKAT!OBSTRUKTİF UYKU APNE SENDROMU (OSAS) OLABİLİRSİNİZ.UYKU APNE SENDROMUUykuda aşırı horlama, yeterli ve rahat soluyamama, hatta zaman zaman nefes durması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalık yapmasının iki temel nedeni vardır;- Kan oksijen seviyesindeki ciddi azalmalara bağlı organ hasarı
    – Uyku yapısının bozulmasına bağlı kalitesiz bir uykuBöylelikle gün içerisinde yorulan vücudumuz uyku sırasında dinleneceği yerde daha fazla yıpranır. Şiddetli uyku apne sendromu olanlarda ölüm oranları sağlıklı bireylere göre 3–6 kat daha fazladır.

    UYKU APNE SENDROMU CİDDİ SAĞLIK PROBLEMLERİNE YOL AÇABİLMEKTEDİR;

    – ARABA KULLANIRKEN VEYA DİKKAT GEREKTİREN İŞ YAPARKEN UYUKLAMA SONUCUNDA TRAFİK VE İŞ KAZALARI,
    – UNUTKANLIK, DİKKAT EKSİKLİĞİ,
    – YÜKSEK TANSİYON,
    – KALP KRİZİ,
    – KALP RİTM BOZUKLUĞU,
    – BEYİN DAMARINDA TIKANIKLIK SONUCU FELÇ,
    – ŞEKER HASTALIĞI KONTROLÜNÜN ZORLAŞMASI,
    – CİNSEL PERFORMANSTA AZALMA,
    – YAŞAM KALİTESİNDE AZALMA,
    – ÖLÜM ORANLARINDA ARTIŞ.

    RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

    – Obezite: OSAS’lı hastaların % 70’inde Obezite mevcuttur. Beden kitle indeksindeki % 10’luk artış bile uyku apnesi hastalığı gelişme riskini 6 kat arttırmaktadır.

    – Kraniyofasiyal yapı: Çene, yüz yapısı, burun veya boğazında nefes almayı zorlaştırıcı bir durum bulunanlar (küçük çene kemiği, küçük dil büyüklüğü, iri bademcik, sarkık yumuşak damak, nazal polipozisadenoid, vb.)

    – Kalıtım: Ailesinde uyku apne sendromu saptanmış kişilerde görülme sıklığı

  • 2–4 kat artmaktadır.– Sigara içilmesi: Sigara içenlerde uyku apne sendromu 3 kat daha fazla görülmektedir.– Burun içerisinde ödem olması: Burun içinde uzun süreli ödem olması uyku apnesi prevelansını iki kat arttırmaktadır.- Diyabet veya insülin rezistansı olan hastalarda 3 kat daha fazla görülmektedir.UYKU APNE SENDROMU TANISI NASIL KONUR?– Uyku laboratuarında bir gece uyku çalışması (polisomnografi) yapılarak tanı konur.

    – Uyku çalışması (polisomnografi) sırasında vücudunuza yapıştırılan elektrotlar sayesinde, uyku durumunuz ve nefes alışverişiniz, kalbinizin ritmi, kan oksijen düzeyiniz izlenerek uykunuzda gelişen anormallikler saptanır.

    UYKU APNE SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?

    Hastalığın şiddetine, beraberinde bulunan kalp, şeker, inme gibi hastalıkların varlığına ve muayene bulgularına göre tedavi düzenlenir. Üç temel tedavi şekli mevcuttur.

    – Uykuda havayolunu açık tutan hava basıncı uygulayan cihazlar
    – Cerrahi yöntemler
    – Ağız içi cihazlar

    Temel tedavi seçeneklerine ek olarak aşağıdaki önlemlerin alınması şikâyetlerinizin kontrolünde fayda sağlayabilir;

    – Kilo fazlalığımız varsa danışmanlık hizmetleri alarak sağlıklı kilo vermek,
    – Akşam geç saatlerinde alkol alınmaması, ağır yemeklerden kaçınılması
    – Uyku ilacı kullanımı söz konusu ise, uykuda solunumu etkilemeyenlerin kullanılması ( hekim kontrolünde ),
    – Uyurken horlamayı azaltıcı pozisyon alınması.

    KALİTELİ BİR UYKU İÇİN;
    
    – KİLONUZU KONTROL ALTINDA TUTUN.DÜZENLİ OLARAK TAKİP EDİN.

  • – DİNÇ VE SAĞLIKLI HİSSETMEYE YETECEK KADAR UYUYUN.
    – ALKOL -ÖZELLİKLE YATMAYA YAKIN SAATLERDE – KULLANMAYIN.- SİGARA İÇMEYİN, BIRAKAMIYORSANIZ, GECELERİ İÇMEYİN.- UYKU ZAMANINI DUZENLİ TUTMAYA ÇALIŞIN,  HAFTA SONLARI DA DÂHİL OLMAK ÜZERE HER SABAH AYNI SAATTE UYANIN.- UYUMAK İÇİN AŞIRI EFOR SARFETMEYİN. UYKUNUZ GELDİĞİNDE YATAĞINIZA GİDİP, 20 DAKİKA İÇİNDE UYUYAMADIĞINIZ TAKDİRDE YATAĞINIZDAN ÇIKIP BAŞKA BİR ODAYA GEÇİN. SADECE UYKUNUZ GELDİĞİNDE TEKRAR YATAĞINIZA GERİ DÖNÜN.- TERCİHEN YATAĞA GİTMEDEN 4–5 SAAT ÖNCE SABAH VEYA ÖĞLEDEN SONRA DÜZENLİ EGZERSİZ YAPIN.- ÖĞLE YEMEĞİNDEN SONRA YATINCAYA KADAR KAFEİNLİ İÇECEKLERDEN UZAK DURUN

    – AKŞAM ERKEN YEMEK   YENİLMELİ
    – YATAK ODASINDAKİ SES, ISI, IŞIK GİBİ UYKUNUZU ETKİLEYECEK ÇEVRESEL FAKTÖRLERİ UYGUN HALE GETİRİN.

    – ENDİŞE VE SIKINTILARINIZI GECE YATAĞINIZDA DÜŞÜNMEYİN.

    – YATAĞINIZI ÖZELLİKLE UYUMAK İÇİN KULLANIN, YATAĞINIZDA KİTAP OKUMAYIN, TELEVİZYON SEYRETMEYİN.
    Adalar Toplum Sağlığı Merkezi
    EĞİTİM ŞUBESİ

    AİLE HEKİMLİĞİ ŞUBESİ
    YEŞİL REÇETE İNCELEME 

    Tel&Faks:(0216) 382 60 61-382 62 10