1 Aralık Dünya AIDS Günü Bülteni

1 Aralık Dünya AIDS Günü Bülteni

AIDS

İlk defa 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde cinsel yönelimi homoseksüel erkeklerde ve Haiti’den gelen göçmenlerde ender rastlanan Pnömocystitis carinii jiroveci pnömonisi (PCP) ve Kaposi sarkomu (KS) vakalarının tespit edilmesi ile AIDS hastalığı tanımlanmış olup, bu yeni hastalığa “AIDS” (Akkiz İmmün Yetmezlik Sendromu, Acquired Immune Deficiency Syndrome) adını vermişlerdir. 1983 yılında AIDS’e neden olan virüs HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü, Human Immunodeficiency Virus) izole edilmiş olup, bu virüs vücudun savunma gücünü zayıflatmakta, yıkmakta ve normal koşullarda tedavi edilebilen hastalıklar, savunma gücü yetersiz kaldığından tedavi etkin olamamaktadır. Ülkemizde ilk defa 1985 yılında üç HIV/AIDS hastası bildirilmiş, daha sonra her yıl vaka sayılarında giderek artma gözlenmiştir. HIV infeksiyonuna ülkemizde en sık 20-49 yaş arası ve erkeklere %70, kadınlara %30 oranında rastlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün son verilerinde şu anda 35 milyon kişi HIV+ olup 28 milyon kişi tedavi almakta ,11.7 milyon kişinin  tedavisi takip edilmektedir.

HIV duyarlı bir bireye infekte kişiden kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu, cinsel temas ve anneden bebeğe geçiş olmak üzere üç yolla geçer. HIV için kullanılan laboratuvar testlerinin yapılması gereken koşullar şunlardır; 1. Risk altında olan kişiler; intravenöz uyuşturucu kullananlar, eşcinseller, biseksüel erkekler, çok partnerli heteroseksüeller, hemofili hastaları veya sık kan transfüzyonu alan bireyler ve eşleri. 2. HIV pozitif anneden fetüse ve yenidoğan bebeğe geçişin saptanması. 3. HIV pozitif olduğu saptanan kişilerin takibi. 4. AIDS hastalarına verilen tedavinin etkinliğinin saptanması.

HIV İNFEKSİYONUNUN KLİNİK SEYRİ
HIV infeksiyonunun doğal seyri yedi evreye ayrılarak incelenmektedir.
1. Virüsün bulaşması
2. Primer HIV infeksiyonu ( Akut HIV infeksiyonu )
3. Serokonversiyon (Antikor oluşmasi)
4. Asemptomatik Dönem
5. Erken Semptomatik Dönem
6. Geç Semptomatik Dönem ( AIDS )
7. İleri Evre

HIV infeksiyonunda virüsü ortadan kaldıran bir tedavi henüz yoktur, ancak virüsün çoğalmasını kontrol eden ilaçlar vardır. Toplumun, gözle görülemeyen bir mikrobun hastalığa ve ölüme yol açtığını öğrenmesi gerçek dışı korkulara ve paniğe yol açabilir.

Sosyal, etik ve hukuki boyutları olan ve çağın vebası diye de adlandırılan AIDS, yerleşik değer kavramlarını sarsıcı etik sorunlar yaşanmasına yol açabilmektedir. Bireylerin özel yaşamlarıyla ilgili tüm bilgiler gizli tutulmalıdır.

Hastalıktan korunmanın en etkili yolu tek eşlilik olup, 15-24 yaş grubunun cinsel sağlık eğitimi almasının ve güvenli cinsel davranış kazanmalarının salgının durdurulmasında önemli bir rol oynayacağı açıktır.

Uz. Dr. Sibel Doğan KAYA

İstanbul İli Anadolu Güney Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği

Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı