Cumhuriyet gazetesinden Orhan Bursalı bugün kaleme aldığı yazısında Adalar’daki kaldırılması gündemde olan faytonlar için ‘Elektrikli fayton yutturmacası’ dedi.
Orhan Bursalı’nın yazısı şöyle;
“Faytonlar çalışmasın, atlara bu işkenceler sona ersin..” Pazar günü adada taa İzmir’in bir kasabasından gelenlerin de katıldığı söylenen örgütlü bir gösteri yapıldı.
Cumhuriyet’in birinci sayfasında fotoğrafı ve haberi vardı.Özellikle Büyükada’da atların yaşam ve çalışma koşullarının genellikle bir rezalet olduğunu biliyoruz. Atlar, üç beş kuruş daha fazla kazanmak uğruna pek çok faytoncu tarafından vahşice kullanılıyor. Çok sayıda at, kötü koşullar nedeniyle ölüyor.
Bu durumu körükleyen son yıllardaki bir gelişme, özellikle Ortadoğulu turistlerin fayton talebi. Bazen birkaç saat fayton gelsin de binelim kuyruklarında bekliyorlar. Turist olunca akan sular duruyor. Bir büyük tur 100 TL mi ne, veya ona yakın. Fazla tur yapalım çok para kazanalım hırsının doruk yaptığını da kabul edin.
Buna karşı adalıların yaptığı toplantıların haddi hesabı yok. Ulaşım, faytonlar tamamen Büyükşehir’in yetki alanı. Adalıların isteklerine Büyükşehir’in kulak verdiğini sanmayın.
Elektrikli fayton yutturmacası
Atların dinlenmeleri, çalışma saat ve koşulları tamamen faytoncunun insafına kalmış. İyi bakanı, seveni, okşayanı, hürmet edeni de var, tekmeleyeni, öne çıkmak için dehleyeni, yarışa kalkanı da. İşin ilginci, atların nasıl, ne süre kullanılacağı kayıt altına alınmış olmasına rağmen, Büyükşehir zerre kadar ilgilenmiyor.
Bu durum, haklı bir tepki doğuruyor. Gösteriler falan.
Faytonların yerine ileri sürülen ise “elektrikli fayton”. Bu işin vitrini, elektrikli faytonmuş. Biraz fayton süsü verilmiş elektrikli büyük arabalar, adaya “taşıma-toplu taşıma” aracı yutturmasıyla sokulmaya çalışılıyor. Bunları üreten herhalde bir- iki şirket vardır ve arka planda bu şirketler çalışıyor.
Aslında adalara benzinli arabalar sokulmak ve adaların özgün yapısı hallaç pamuğu gibi atılarak yerle bir edilmek isteniyor. Elektrikli büyük arabalar bunun ön peşrevi..
Adalara İstanbul kıyımı planları
Biraz daha ötesine gidelim: Adalar, İstanbul’daki 10 yıldır süren, “kentsel dönüşüm” adıyla yutturulan büyük yağmanın dışında kaldı. Gördüğümüz kadar, İstanbul’un içine eden kentsel dönüşüm ucubeliği, şimdi de, atlara yapılan kötü muamele vesile edilerek “elektrikli fayton”a geçiş süreci ile adalara getirilmek isteniyor.
Çok sayıda faytoncu, fayton yerine kendilerine yapılan “elektrikli büyük araba” önerisini kabul etmiş durumda.
Ada caddeleri şimdi elektrikli büyük araba yarışlarına sahne olacak.. Bu arabalar fazla hız yapamayan güvensiz araçlar oldukları için de kazalar, mal kaybı umurumda değil, ama daha fazla can kayıplarına neden olacak.
Adalarda tonla satılık ev var ve müşteri yok.
Adalar İstanbul’daki kıyımın bir parçası yapılıp da, arabaları soktun mu içeri, bakın bakalım nasıl değişiyor her şey.
Karşımızda Yassıada hiçbir şey anlatmıyor mu?
Şimdi de Sivriada’yı betona çevireceklerini söylemiyorlar mı?
Atları koruyalım, evet tabii ki, ama tüm bu iktidar desteklerinin ardında kaybedilen iki adamız var.
“At gözlüklü” bakış bunları görmez.
Adaya, adalılara dışarıdan dayatılmak istenen “büyük elektrikli arabalar”la bir yaşam biçimi, adalı olmayanlara ait olsun. Güle güle kendi mahallelerinde, ilçelerinde, köylerinde kullanabilirler. Bu seçim haklarına karışılmaz.
Adada toplu ulaşımın nasıl sağlanacağına, adaların özgün yapısı nedeniyle, adalıların kendilerinin karar vermesi gerekir.
Bunun, herkese bir elektrikli araba yerine, toplu taşıma aracı olması birinci derecede önemli.
Ben “raylı sistem” demiştim, tartışma ve eleştirilere neden oldu.
Ama kullanılan başka araçlar var: Lastikli tırtıllar. Uç uca eklenen, iki kişinin yan yana oturabileceği, birbirine ekli bölümlerden oluşan, yüksekliği az, sevimli, rengârenk sevimli tırtıllar.. Ve bunları da ada belediyesi işletmeli, çalıştırmalı.
Adalılar tartışmalı, ama şu vizyonla: Adaları “kentsel dönüşüme” götürecek tüm önerilere hayır. Adaları İstanbul’un bir parçası yapacak tüm önerilere hayır..
Araba türü her şeye, ister elektrikli ister benzinli her şeye hayır..
