Boğulmalarda ilk yardım

Boğulmakta olan kişiye ilk önce can yeleği, can simidi gibi suda batmayan bir cisim veya yüzme aracı atılması gerekir. Bunlar bulunamıyorsa uzun bir sopa ya da kayık küreği gibi araçlarla da yardım edilebilir. Havuz ya da denizde çırpınmakta olan kişiye suda kurtarma eğitimi almamış kişiler, yüzme bilseler dahi yaklaşmamalıdır.

Sahile ya da tekneye çıkarılan kazazedenin soluk yolunun açık olup olmadığı, düzenli solunum yapıp yapmadığı ve kalp atışları kontrol edilir.

Temel yaşam desteğine başlarken eğer çevrede biri varsa hemen hızla 112 aratılmalıdır.Öncelikle konunun uzmanı olmadan ve eğitim almayanlar hiçbirşekilde Kazazedenin ağzındaki takma dişler veya yabancı cisimler derhal çıkarılmalı ve boğazı temizlenmelidir.

Başı iyice arkaya yatırılarak, alt çenesi iki elle kavranıp geriye doğru çekilmelidir. (Ensenin altına katlanmış giysiler konabilir.)

Eğer solunum durmuş ise; bir el kazazedenin alnına, diğer elin işaret ve baş parmakları burnu kapatacak şekilde yerleştirilmelidir. Kurtarıcı, derin nefes aldıktan sonra dudaklarını kazazedenin dudaklarına bitiştirerek güçlü bir nefes vermelidir. Soluk verilmesinin ardından, kazazedenin soluk vermesini sağlamak için ağzı açık tutulmalıdır.

Hemen hızla 112 aratılmalıdır.Öncelikle konunun uzmanı olmadan ve eğitim almayanlar hiçbirşekilde BİLİNÇSİZ MÜDAHELELERDE BULUNMAMALIDIR.

Kalp atışları durmuş yada çok yavaşlamışsa; bu suni solunumişlemi 2 kere tekrarlandıktan sonra, göğüs kafesine bastırılarak kalp masajına başlanmalıdır. Kazazedenin yanı başına diz çökerek, bir el göğüs kemiğinin alt bölümüne, diğer el ise sırtına yerleştirilerek göğüs kemiği üzerine omuz ile vücudun ağırlığı gelecek ve 30-40 kilogramlık bir güç oluşturacak şekilde güçle bastırılıp, sonra hızla bırakılmalıdır.

Akciğerlere dolan suyun boşaltılmasına çalışılarak zaman kaybedilmemeli, derhal yapay solunuma başlanmalıdır.

Kazazedeyi baş aşağı getirerek çıkarılan suyun çoğunun akciğerlerden değil mideden geldiği bilinmelidir.

Taşıma sırasında yapay solunum ve kalp masajı imkanı varsa kazazede hemen hastaneye kaldırılmalıdır. Eğer taşıma esnasında müdahale etme imkanı yoksa solunum ve kan dolaşımı düzelmeden kazazedeyi hastaneye taşımaya çalışmak yerine öncelikle solunumu ve kan dolaşımını düzenlemek daha yararlıdır.

Suya dalma ya da düşme esnasında boyun kırıkları, karaciğer ve dalak yırtılmaları olabileceği unutulmamalıdır.

Solunum ve Kalp Durması Nedir:

Solunum Durması:Solunumhareketlerinin durması nedeniylevücudun,yaşamak için ihtiyacı olan oksijenden yoksun kalmasıdır. Hemen yapay solunuma başlanmaz ise bir süre sonra kalp durması meydana gelir.

KalpDurması:Bilinç kapalı olan kişide büyük atardamardan nabız alınamaması durumudur. Kalp durmasına 5 dakika içinde müdahale edilmezse dokuların oksijenlenmesi bozulacagı için beyin hasarı oluşur.

Kişide solunumun olmaması, bilincin kapalı olması ve uyaranlara cevap vermemesi kalp durmasının belirtileridir.

Hava Yolu Tıkanıklığı Ve Boğulmalarda İlk Yardım

Hava Yolu Tıkanıklığı Nedir?

Hava yolunun, solunumu gerçekleştirmek için gerekli havanın geçişine engel olacak şekilde tıkanmasıdır. Tıkanma tam tıkanma ya da kısmi tıkanma şeklinde olabilir.

Tam Tıkanma Belirtileri

• Nefes alamaz.

• Acı çeker, ellerini boynuna götürür.

• Konuşamaz.

• Rengi morarmıştır.

Bu durumda Heimlich Manevrası (karına bası uygulama) yapılır .

Kısmi Tıkanma Belirtileri

• Öksürür.

• Nefes alabilir.

• Konuşabilir.

• Bu durumda hastaya dokunulmaz, arkasında durulur, öksürmeye teşvik edilir,

öncelikle bulunduğu pozisyonda bırakılır,

• Solunum ve öksürük zayıflıyorsa ya da kaybolursa ve morarma saptanırsa derhal

girişimde bulunulmalıdır,

• Belirgin bir yabancı cisim, yerinden çıkmış veya gevşemiş takma dişleri varsa

bunlar yerinden çıkarılır.

• Eğer yabancı cisim görülemiyorsa ve hastanın durumu kötüye gidiyorsa tam

tıkanmada anlatılan uygulamalara başlanır.

Bilinci Yerinde Olan (Bilinci Açık) Kişilerde Heimlich Manevrası

• Hasta ayakta ya da oturur pozisyonda olabilir.

• Hastanın yanında veya arkasında durulur.

• Bir elle göğsü desteklenerek öne eğilmesi sağlanır.

• Diğer elin topuğu ile hızla 5 kez sırtına (kürek kemikleri arasına) süpürür tarzda

• Tıkanıklığın açılıp açılmadığına bakılır, açıldıysa işlem durdurulur.

• Tıkanıklık açılmadıysa Heimlich Manevrası yapılır.

• Hastanın arkasından sarılarak gövdesi kavranır.

• Bir elin başparmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak konur. Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır.

• Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır.

• Bu hareket 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanır.

• Tıkanıklık açılmadıysa tekrar sırtına vurulur.

• Bu işlemler 5’er kez olacak şekilde dönüşümlü olarak tekrarlanır.

• Hastanın bilinci kapanırsa, sert zemin üzerine yatırılır.

• Şah damarından nabız ve solunum değerlendirilir.

• Tıbbi yardım istenir (112).

• Temel yaşam desteği uygulanır.

Bilincini Kaybetmiş (Bilinci Kapalı) Kişilerde Heimlich Manevrası

• Hasta yere yatırılır, yan pozisyonda sırtına 5 kez vurulur.

• Tıkanma açılmadığı takdirde hasta düz bir zeminde başı yana çevrilir.

• Hastanın bacakları üzerine ata biner şekilde oturulur.

• Bir elin topuğunu göbek ile göğüs kemiği arasına yerleştirilir, diğer el üzerine konur.

• Göbeğin üzerinden kürek kemiklerine doğru eğik bir baskı uygulanır.

• Şah damarından nabız ve solunum değerlendirilir.

• İşleme yabancı cisim çıkıncaya kadar devam edilir.

• Tıbbi yardım istenir (112).

• Bu hareketi 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar ya da yardım gelinceye kadar

devam edilir.

• Bu tür olgularda havayolu tıkanıklığından şüphelenildiğinde, ilkyardımcılar Temel

Yaşam Desteği uygulamalarını yapacaklardır. Kurtarıcı nefes verildikten sonra hava

gitmiyorsa tıkanıklık olduğu düşünülür, ilkyardımcı ağız içinde yabancı cisim olup

olmadığını kontrol etmeli, yabancı cisim görüyorsa çıkarmalıdır.

Bebeklerde Tam Tıkanıklık Olan Hava Yolunun Açılması(*)

• Bebek, ilk yardımcının bir kolu üzerine yüz üstü yatırılır.

• Başparmak ve diğer parmakların yardımıyla bebeğin çenesi kavranarak yüzüstü

pozisyonda öne doğru eğilir

• Baş-çene pozisyonu korunarak gövdesinden aşağıda bir pozisyonda tutulur.

• Varsa bir sandalyede oturarak uygulanmalıdır.

• 5 kez el bileğinin iç kısmı ile bebeğin sırtına, kürek kemiklerinin arasına hafifçe

vurulur. Diğer kolun üzerine başı elle kavranarak sırtüstü çevrilir.• Yabancı cismin çıkıp çıkmadığına bakılır.

• Çıkmadıysa başı gövdesinden aşağıda olacak şekilde sırtüstü tutulur.

• 5 kez iki parmakla göğüs kemiğinin alt kısmına karın basısı uygulanır.

• Yabancı cisim çıkana kadar devam edilir.

• Tıbbi yardım istenir (112).

(*) Bebek çok küçük ise ve karından baskı uygulanamıyorsa bebekler için yukarıda

anlatılan uygulamalar yapılır. Ancak diğer hallerde bebeklerde yapılan uygulamalar

bilinci kapalı erişkinlerde yapılan Heimlich Manevrası uygulamaları ile aynıdır.

Boğulma nedir?

Boğulma, vücuttaki dokulara yeterli oksijenin gitmemesi sonucu, dokularda bozulma

meydana gelmesidir.

Boğulma Nedenleri Nelerdir?

• Bayılma ve bilinç kaybı sonucu dilin geriye kayması

• Nefes borusuna sıvı dolması

• Nefes borusuna yabancı cisim kaçması

• Asılma

• Akciğerlerin zedelenmesi

• Gazla zehirlenme

• Suda boğulma (*)

(*) Suda boğulmalarda, boğulma sırasında nefes borusu girişinin kasılmasına bağlı

olarak çok az miktarda su akciğerlere girer. Suda boğulanlarda özellikle soğuk

havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ve kalp masajına başlanmalıdır.

Suda boğulmalarda, ağızdan ağza ya da ağızdan buruna solunumun suda

yaptırılması mümkündür ve bu uygulamaya su içerisinde iken başlanmalıdır. Bu

uygulama derin sularda mümkün olmayabilir, bu nedenle hastanın hızla sığ suya

doğru çekilmesi gerekir. Suya atlama sonucu, boğulma riskinin yanı sıra genel vücut

travması ya da omurga kırıkları akla gelmelidir. Bu nedenle suda, başın çok fazla

arkaya itilmemesi gereklidir

Boğulmalarda Genel Belirtiler Nelerdir?

• Nefes almada güçlük

• Gürültülü, hızlı ve derin solunum

• Ağızda balgam toplanması ve köpüklenme• Yüzde, dudaklarda ve tırnaklarda morarma

• Genel sıkıntı hâli, cevaplarda isabetsizlik ve kararsızlık

• Bayılma

Boğulmalarda Genel İlk Yardım İşlemleri Ne Olmalıdır?

• Boğulma nedeni ortadan kaldırılır.

• Bilinç kontrolü yapılır.

• Hastanın yaşamsal bulguları değerlendirilir (ABC).

• Temel yaşam desteği sağlanır.

• Derhal tıbbi yardım istenir (112).

• Yaşam bulguları izlenir.

Adalar Toplum Sağlığı Merkezi

Tel&Faks:(0216) 382 60 61-382 62 10