Almanya Yer Bilimleri Enstitüsü ile Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nca (AFAD) ortaklaşa yürüttüğü proje kapsamında Türkiye’de ilk kez yerin 300 metre altına inilerek sismik kayıt yapılmaya başlandı.. Marmara Denizi’nin kuzey ve güneyinde belirlenen, Adalar İlçesi’nde ise Büyükada ve Sivriada yer alacak olan 7 ayrı noktaya kurulan “Derin Kuyu Sismometre Ağı Projesi” ile yapılacak kayıtlarla, fay hattındaki hareketlilik yakından takip ediliyor. Büyükada‘ya kurulacak sismometre istasyonu için sondaj çalışmaları tamamlandı.
Büyükadalı Prof. Dr. Övgün Ahmet ERCAN, “İstanbul Boğazı altı ile birlikte, Marmara ekseninin sağlam bir mağmatik sokulum üzerinde oturduğunu, bu değişiklik nedeniyle Adalar kolunun Avcılara doğru gideceğine Sivriada batısında dirsek yaparak ,mağma sırtı boyunca Mürefteye yöneleceğini göstermektedir. Açıkçası Marmara denizi ortasından bir şeftali gibi yarılmaktadır. Bu bağlamda, Hereke ile Büyükçekmece arasındaki kabuk, boğazın altından yükselen mağma nedeniyle incelip, kırılmaya karşı daha da sağlamlaştığından, Büyükçekmece Mürefte arasındaki gevrek kırılgan kabuktan fizik- mekanik yönlerden ayrılmaktadır.”dedi
ERCAN, “verilere göre kırılma çatalının doğu-batı uzanımlı yatay Çınarcık-Esenköy (Katırlı) kolu; Yalova Çınarcık, Esenköye doğru giderken, diğer kuzey-batı iki kolu, balık kılçığı gibi, biri Yalova’dan Heybeliada batısına dek (Sivriada Kolu), diğeri Taş köprü-Topçular arasından ayrılarak Adalar ile Tuzla-Kartal-Bostancı arasında kalan Batık Ada ( Vordonisi Adası) doğru uzanmıştır.
Büyükada ve Sivriada’ya deprem sensörü !
Yerin 300 metre altına kuyular açıldı
Model içinde Maden Tuzlu Ilaç, Büyükada, Sivriada, Yalova-Kurtköy, Yalova-Teşvikiye, Yalova-Esenköy ve Yalova-Bozburun ’hem de yerin 300 metre aşağıya yerleştirilen sismometreler baştan sona 1.0 ’den önemsiz ufak depremler dahi kaydedilip tahlil edilecek.
Proje ile İzmit körfezinden Adalar segmenti ile devam eden Marmara denizi içerisindeki Kuzeydeki Anadolu Suç hattında meydana gelecek 1.0 ’den değersiz depremler dahil 7 ve üzerinde gerçekleşebilecek depremlerin sahte atışları kılıf tıkırtı kaydetme azalarak alınacak.
GONAF projesinin detayları hakkında talimat veren AFAD Kargaşa Dairesi Başkanı Ulubey Çeken, şunları söyledi:
“Aşırı oyuk sismometreleri yardımıyla Adalar segmenti boyunca, uygun yer sarsıntısı boyunca meydana ileriki maddesel süreçleri inceleyeceğiz. İstasyonlardan alınacak veriler doğruca aletsel büyüklüğü 1.0 ve daha saçma depremlerin perspektif ve gündüz içerisindeki değişimi ayrıca incelenecek. Pek çok bazı yer sarsıntısı öncesinde fayın sapma süreci ayrıntılı biraz şekilde ifa edilerek, küçük deprem aktivitesi ve fayın hangi bölgesinde bir hareketin başladığı saptanacak. AFAD Ağır Maden Ocağı Sismometre Zehir ’nın sağlayacağı veriler türlü sismolojik ilmi çalışmanın kaynağını teşkil edecek. Aynı kesik boyunca meydana vadeli yer sarsıntısı dalgasının bulaşma özellikleri incelenecek. Projenin amacına yönelik gibi 300 taksimetre derinliğe ulaşan her kuyuda 75 ’er vezin antrakt birlikte 7 sismometre yerleştirildi.”
“Bir 2.3 milyon Euro bütçesi olan model, Almanya Yerbilimleri Arama Merkezi (GFZ) birlikte AFAD-Zelzele Dairesi Başkanlığı arasında yapılan protokol çerçevesinde birleşmiş yürütülüyor. Plan kapsamında konuşlandırılan istasyonların uygulanabilirlik çalışmaları, 2011 yılında GFZ ve AFAD ekiplerinin ortak yürüttüğü ülke çalışması beraber tamamlandı. Açılış istasyon, 2012 tarihinde İstanbul ’ayrıca Maden Tuzlu Ilaç ’hem de kuruldu. AFAD olarak arazi geneline kurduğumuz 776 deprem gözetim istasyonu birlikte yer sarsıntısı aktivitesini 7 gün 24 zaman izleyip Türkiye Zelzele Veri Merkezi Sistemi ’ne giriyoruz. Bundan Dolayı dağınık biraz yapıda erişilebilen deprem verileri tek bir merkezden araştırmacıların hizmetine sunuluyor.”
Okul Müdürü Ulubey Dertli, şunları anlattı: “2011-2016 döneminde, GONAF projesi zarfında İstanbul-Tuz Madeni, İstanbul-Büyükada, İstanbul-Sivriada, Yalova-Kurtköy, Yalova-Teşvikiye, Yalova-Esenköy ve Yalova-Bozburun istasyonlarının kurulumu tamamlayıp bilgi almaya başladık. Ayrıca, projede temel bilirkişi ekiplerinin partner görüşü çerçevesinde Yalova-Esenköy, Yalova-Bozburun, İstanbul-Büyükada ve İstanbul-Sivriada istasyonlarına 100 taksimetre derinlikte katma kuyular açılarak gerilme ölçerler yerleştirildi. O Kadar bölgedeki faylar üzerinde oluşan gerilmeler ölçülerek, daha detaylı sismik hareketlerin incelenecek. İstasyonlardan alınan veriler hem Almanya (GFZ) ve ayrıca AFAD ’a hanım zamanlı aktarılıp değerlendirilecek.”
