Bugünlerde Adalar’da marketlerden bakkallara, lokantalardan kasaplara, su sporları kulüplerinden plajlara kadar Adalar’da iş yapan hemen her esnaf yada işletmeye Adalar İcra Müdürlüğü’nce 89/1 adı altında Haciz İhbarnamesi postacılar tarafından imza karşılığı tebliğ ediliyor.
Gazetemize gelen ihbarlar üzerine konuyu araştırmak üzere esnafı ziyarette bulunmamız icap etti. Tanıdık tanımadık esnafın ellerindeki Adalar İcra Müdürlüğü’nce 89/1 adı altında Haciz İhbarnamesini bize doğru sallayıp, ‘Bu nedir?’ Demeleri üzerine şaşırarak ihbarnameye baktığımda hemen alt sıralarında ismi yazan firmanın adını okuyunca aklıma gelen ilk şey eski CHP’li Belediye Başkanı Dr. M. Farsakoğlu zamanında çöp toplama işlerini yapan firma (halbuki aralarının çok iyi olduğu, su sızmadığı bilinirken son dönemlerde aralarında ne olduysa artık tam tersi vaziyetler ile Dr. M.Farsakoğlu çöp firmasını ters köşeye yatırmış tek kuruş para ödememiş ve o günlerden belediyeyi teslim alan A. Aytaç zamanı olan bugünlere kadar da firmaya tek kuruş vermeyerek denildiğine göre firmayı el birliği ile iflas ettirildiği söylenmektedir) acaba parasını yıllardır Adalar Belediyesi’nden alamayınca esnaftan mı almaya kalkıyor! Diye düşünmek oldu.
Öyle ya; Esnafın yıllarca çöplerini toplayıp belediyeden parasını alamayınca, ‘Kardeşim bu hizmet bedelini sizlere yaptım belediye paramı yıllardır vermiyor ise hizmeti alan bu işten nemalanan siz esnaflar vermek zorundasınız’ mı diyordu? Hukukta böyle bir işlem olabilir miydi? Tabi hukuku ilgilendiren bir konu olduğu içinde gazetemize zaman zaman hukuki konularda gönüllü danışmanlık/bilirkişilik yapan arkadaşlarımızı arayarak konuyu aydınlatmalarını rica ettik. Bakın Adaların gündemini değiştiren, esnafı şaşkınlığa düşüren 89/1 Haciz İhbarnamesi neymiş aşağıda anlayalım ve kafa karışıklıklarını bir nebze aydınlatmaya çalışalım.
ADALAR ESNAFI SORUYOR? NEDİR BU 89/1, NERDEN ÇIKTI
Konuyu en basite indirgeyerek herkesin anlayacağı şekilde özetlemeye çalışırsak İcra Dairesi, devletin adı üstünde icracı dairesidir. Buda ne demek derseniz, borç alacak ilişkileri içerisinde alacaklı tarafın alacağını tahsil için öncelik ile İcra Dairesi marifeti ile borçluya alacak tutarını faiz oranını belirterek borçluya alacağını ödemesi için ihtarname çeker. Borçlunun kanuni süre içerisinde bu borca itiraz etme hakkı bulunmaktadır. İtiraz, icra takibini durdurur. Borç kesinken sadece takip dursun diye kötü niyet ile yapılan itiraz sonucu alacaklının mahkeme ile alacağını ispatlaması durumunda borçlu taraf borç tutarının %20 fazlası kadar İnkar Tazminatı’na mahkum ettirilir. Dolayısıyla sırf takibatı durdurmak adına borca itirazın var olan borcu katlamaktan gayri işe yarar yanı bulunmamaktadır. İcra Daireleri de itiraz edilemeyecek takipler veya T.C Mahkemeleri sonucu kesinleşen alacakların tahsili için alacaklı tarafın aslen yada vekilinin taleplerine göre hareket ederek alacağın tahsili için devletin kendilerine verdiği yetkiler içinde hareket ederek borcun tahsilini sağlarlar. Adalar’da da olan budur. Uzun yıllar alacağını alamayan Adalar’ın ünlü mağdur firması, alacağını alabilmek için belediyenin alacaklı olduğu şahıslara, işletmelere kanunlar çerçevesinde İcra Dairesi marifeti ile 89/1 Haciz İhbarnamesini göndererek, belediyeden alamadığı alacağını almanın peşine düşmüş olduğu anlaşılmaktadır.
Peki bu durumda yine bu Adaların ünlü firmasından 89/1 alan esnaf ne yapacaktır?
Yapılacak olan yine Avukat Bilirkişimizin görüşüne göre şöyle olmalıdır.
Adalar İcra Müdürlüğünce 89/1 birinci Haciz İhbarnamesi tebliğ edilen 3. Şahıslar 89/1’i gönderen firmaya borçlu olan Adalar Belediyesi’ne olan borçlarını bu tebligattan sonra artık Adalar Belediyesi’ne ödemeyecekler, İcra Dairesinin gönderdiği 89/1 Haciz ihbarnamesi’ndeki İcra Dairesinin banka hesaplarına yatıracaklardır. Yatırılan para makbuzunun bir fotokopisini Adalar Belediyesi’ne verecekler ve Adalar Belediyesi’ne olan borçlarını da ödendiğini beyan edeceklerdir. Böylece, Adalar Belediyesi’ne olan borçları ödenmiş olacak ama en önemlisi de İcra Dairesine karşı yükümlülüklerini de yerine getirmiş olacaklardır. Çünkü Adalar Belediyesi’ne ödeyecekleri borçları bu tebligatı aldıktan sonra İcra Dairesine ödenmesi kanuni zorunluluktur. Bu bildirimi tebliğ almasına rağmen Adalar Belediyesi’ne ödeme yapmaları halinde İİK 89. Madde gereği haklarında ceza davası açılabileceği gibi Adalar Belediyesi’ne ödedikleri tutar kadar İcra Müdürlüğüne de borçlu olurlar. Yani daha anlaşılır bir şekilde söylemek gerekirse; İcra Müdürlüğüne de aynı tutarı yatırmak zorunda kalır ve mükerrer ödeme yapmak durumunda kalırlar. İcra dosyasına ödeme yapması halinde dekont Adalar Belediyesi’ne ibraz edilerek Adalar Belediyesi’ne olan borçlarını ödemiş sayılırlar. Adalar Belediyesi kendilerine ödeme yapılmadığı gerekçesi ile ayrıca para talep etme hakkı yoktur. Ancak; İcra Dairesine ödeme yapılmadığı gerekçesi ile alacaklı firma gönderdiği haciz ihbarnamesi ile belediyeye yatırılan tutar kadar ödemeyi talep etme hakkı kanunlara göre mümkündür. Haciz İhbarnamesi tebliği alan vatandaşların, esnafın, işletmelerin tebliğden sonra dikkat etmesi ilerde mağduriyet yaşamaması ve daha kötüsü de ceza davaları (üçüncü şahsın 338 inci maddenin 1 inci fıkrası hükmüne göre cezalandırılmasını ve ayrıca tazminata mahkum edilmesini isteyebilir. İcra Mahkemesi, tazminat hakkındaki davayı genel hükümlere göre halleder) ile karşılaşmamaları için İcra Dairesinin hesaplarına belediyeye ait borç tutarlarını yatırmaları ve dekontları da belediyeye ibraz ederek belediyedeki borç kayıtlarını sildirmeleri gerekmektedir. Adalar’da yaptığımız incelemelerde söz konusu tebligatı alanların ne yapacaklarını bilememeleri üzerine, üzerimize düşen gazetecilik görevimiz gereği konuyu aydınlatma ihtiyacı hasıl olması üzerine yazımızı kaleme almış bulunmaktayız. Adalı hemşerilerimizin mükerrer ödemeler ile karşı karşıya kalmamaları ve sonrasında hiç işleri yokken mahkemelere gidip gelmemeleri adına bu bilgilendirme yapılmıştır.
Aşağıda ise hukukçu bilirkişinin hazırladığı bilgiler ile İcra Dairelerinin, müdürlerinin görev ve uygulamaya esas işlemlerinin nasıl olduğunun açıklamaları yapılmıştır. Bu açıklamalarımızdaki bilgiler herkesin her an karşılaşabileceği durumlar olabileceği için faydalı olacağına inanıyoruz.
Şükrü Abanoz
İCRA DAİRELERİ
İcra teşkilâtının en önemli unsuru icra dairesidir. İcra dairesi, icra işlerinde birinci derecede görevlidir. İcra takip talebi icra dairesine yapılır; bunun üzerine, icra dairesi borçluya ödeme veya icra emri gönderir; ödeme veya icra emri kesinleşince, icra müdürü para alacaklarında borçlunun mallarını haczeder, satar ve elde edilen para ile alacaklının alacağını öder; konusu paradan başka bir şey olan ilâmları(m.24-31)ise zorla icra eder.
İcra dairesi bağımsız olup, yaptığı işlemlerden dolayı her daire ve makam ile doğrudan doğruya muhabere edebilir (m.359) . İcra (ve iflâs) dairelerinin borçlunun mevcuduna ilişkin isteyeceği bütün bilgileri, gerçek ve tüzel her kişi derhal vermeye ve istek üzerine mevcudu icra (ve iflâs) dairesine teslime mecburdur (m.367). İlgililer, icra dairesince kanuna göre yapılan tebliğ ve emirleri (bkz.meselâ : m.81,89,94,355,367) derhal yapmağa ve sonucunu geciktirmeksizin icra dairesine bildirmeğe mecburdur. Makbul sebep dışında bu tebliğ ve emirleri yapmayanlar hakkında C. Savcılığınca doğrudan doğruya kovuşturma yapılır (m.357).
İcra dairesi, icra mahkemesi hâkiminin daimî gözetimi ve denetimi altında ise de (m.l3,I,c.l), icra mahkemesine bağlı bir organ değildir. İcra dairesi, kanun, tüzük ve yönetmeliklerin kendisine vermiş olduğu görevleri, icra mahkemeşine danışmadan, doğrudan doğruya kendisi yapar. İcra dairesi görevini yaparken kanuna aykırı hareket ederse, yaptığı (kanuna aykırı) işlem, ilgililerin şikâyeti üzerine, icra mahkemesi tarafından iptal edilir veya düzeltilir
İcra müdürü, zor kullanma yetkisine sahip olup (m.80,24-32), bu hususta zabıta (kolluk) memurlarına ve köy muhtarlarına emir verebilir (m.81). İcra dairesi, bölgesi dışında yapılması gereken işlemler (özellikle haciz ve satış) için başka yer icra dairelerini istinabe eder (m.79,II ; 360) .
Her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur (m. 1,1). Yani, her asliye mahkemesinin yargı çevresinde (her ilçede) en az bir icra dairesi vardır. Nüfusu ve dolayısıyla işi çok olan yerlerde, birden fazla icra dairesi vardır. Birden fazla icra dairesi bulunan yerlerde, daireler arasındaki iş dağıtımı icra mahkemesi tarafından yapılır.
Borçlunun hak ve alacakları üzerine doğrudan doğruya haciz konulmasını mümkün olduğundan, borçlunun üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarının üçüncü kişiye haciz yazısı veya haciz ihbarnamesi gönderilerek haciz edilmesi mümkündür. İcra dairesinin gönderdiği «haciz yazısı»nı alan üçüncü kişi, icra mah¬kemesine başvurarak «gönderilen haciz yazısının İİK. 89/1. maddesinde öngörülen haciz ihbarnamesinin özelliklerini taşımadığı» konusunda şikayette bulunamaz. Üçüncü kişiye haciz ihbarnamesi gönderilebilmesi için takibin kesinleşmesi gerekir. İcra müdürü, haciz edilmesi istenen hak ve alacağın İİK. 82. maddesi gereğince haczedilmemesi gereken haklardan olduğunu ileri sürerek, haciz ihbarnamesi göndermekten kaçınamayacağı gibi, kendisine birinci haciz ihbarnamesi gönderilen üçüncü kişi de kendisinde bulunan borçluya ait paranın yasalar gereği haciz edilemeyeceğini belirterek, bu para üzerine haciz koymaktan kaçınamaz
Kaynak Linki : http://www.icramahkemesi.com/2015/10/haciz-ihbarnamesi-nedir/
GENEL HÜKÜMLER
İCRA TEŞKİLATI
İCRA DAİRESİ
İCRA MÜDÜRÜNÜN YETKİLERİ
