Kolay yoldan para kazanma isteği yaygınlaştı. Bu nedenle iyi kazandıran ama yoğun emek gerektiren işlere talep düştü. Vinç operatörlüğü, iple erişim teknisyenliği, elektrik teknisyenliği, duvar ustası ve mermercilik gibi işlerde aylık kazanç 50 bin lirayı bulsa da talep yok.
ALEYNA SEVİM/İSTANBUL- Maddi getirisi yüksek olan bazı iş dallarının gençler tarafından tercih edilmemesi bazı mesleklerde işçi sıkıntısını da beraberinde getirdi. Bazı meslek temsilcileri, gençlerin emek yoğun işlerde çalışmak istememesinden, başlangıçta deneyim kazanmadan en yüksek maaşı istemesinden yakınıyor. Deneyimli ustaların daha iyi kazanç elde ettikleri için yurt dışındaki iş fırsatlarını değerlendirmesi de birçok sektörde usta ihtiyacı yaratmış durumda. Sektör temsilcilerine durumu sorduk.
Mühendis çok vasıfsız işçi yok
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Genel Sekreteri Kubilay Salihvatandaş da inşaat sektöründe de ciddi personel sıkıntısı yaşandığını belirterek şunları anlattı:
“Vasıfsız işçi de vasıflı işçi de yok. Demir ustası, beton ustası, duvar ustası, elektrik ustası yok. Ödenen ücret son 1 yılda yüzde 400 artmasına rağmen usta bulamıyoruz. Bir ustanın günlüğü şu an 3000-3500 lira civarında. Sadece çimento taşıyan kişinin günlüğü bile 1500 ile 2000 arasında. Artı yemek ve SGK da dahil. Ama parayı verseniz de bulamıyorsunuz. Buna karşın mühendislere ayda 20-25 bin lira veriliyor. Gençler ara eleman olmak istemediği için bu sektörü tercih etmiyor. Üniversite mezunu olmak istiyorlar. İnşaat mühendisi var, inşaat ustası bulamıyoruz. Bir de çok üniversite ve mezun var. Sonrasında işsizlik havuzu oluşuyor. Bugün duvar ustası ilanı ve elektrik mühendisi ilanı açsak ustalığa başvuran yok ama mühendisliğe birçok başvuru geliyor. İşi bilen kimse yok. Gençler bir yerde işe başladıklarında mühendis olarak başlamak istiyor. Tecrübe de olmadığında alımlar olmuyor. Ayrıca yurt dışında iş yapan müteahhitler de buradan çok işçi götürüyor. Orada döviz bazlı maaş ödendiği için işçiler gitmeyi tercih ediyor. Ekip kurup Avrupa ülkelerinde iş yapmaya başlayanlar da oldu. O yüzden iş gücü iyice zorda.”
30 bin TL’ye vinç operatörü yok
Eleman arayışının yoğun olduğu sektörlerden biri vinç operatörlüğü. Ortalama aylık 30 bin lira kazanca rağmen vinç operatörü sıkıntısı yaşandığını kaydeden Türkiye İş Makinesi Operatörleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Bünyamin Cavlak, şunları diyor: “Yeni nesil kolaydan para kazanmak istiyor. Zor iş istemiyor. Bu sadece bizim sektörde değil. Sanayide çırak bulunamıyor. Biz zamanında bu konuyu dile getirmiştik. Bu meslekte bilinçli operatörlerin
olması için mesleği okullara indirmek istemiştik. Doğacak eleman sıkıntısını 5-6 yıl önceden görmüştük. Ücretler iyi olmasına rağmen operatör açığı zamanla arttı. Aylık kazanç ortalama 30 bin liradan başlıyor ama talep eden yok. Eğitim alıp, yetişmiş eleman sektöre girmediği için acemi operatörler türemeye başladı. Bu da kazalara neden oluyor.”
Duvar ustasının günlüğü 3000-3500 lira, çimento taşıyan kişinin aldığı günlük ücret 1500-2000 lira.
Hem maaş hem de çalışma alanı yüksek
AVM ve plaza gibi yüksek binaları temizleyen, köprü, rüzgâr türbini gibi yüksek yapılarda bazı teknik işleri yapan iple erişim teknisyenliği de eleman açığının yaşandığı sektörlerden biri. Tabii bu sektörde çalışmak için yüksekte çalışabilme, dağcılık geçmişi, tırmanabilme gibi bazı yetenekler gerekiyor. Tema Dağcılık Endüstriyel Dağcılık Hizmetleri sahibi Fatih Akkaya çalıştıracak personel bulmakta güçlük çektiklerini söyleyerek, “Bu hem mesleğin zorluğundan hem de piyasa şartlarından dolayı. İple Erişim Teknisyeni maaşlarının başlangıcı 30 bin lira. Ayda 70-80 bin liraya kadar da çıkabiliyor” dedi. Uzak yol TIR şoförlüğünde de personel sıkıntısı yaşandığını kaydeden Türkiye ve Uluslararası Tır Ağır Vasıta Şoförleri Derneği Başkanı Sedat Kaplan, birçok şoförün daha yüksek kazanç elde etmek için yurt dışına gittiğini kaydetti.
Mermerciler de sıkıntılı
Konya’da mermerciler, aylık 20 bin liraya çırak, 50 bin liraya ise çalıştıracak usta bulamadıklarından yakınıyor. Gençlerin toz ve ağır iş olduğu için çalışmayı tercih etmediğini belirten mermerciler, gençlerin temiz ve kolay iş istediklerini söylüyor.
