İlk olarak 1876 senesinde Norveçli bilim adamı Armauer Hansen tarafından bulunan cüzzam mikrobu deriyi tutarak yayılan ve vücuda bu şekilde hükmeden bir hastalıktır.
Cüzzam hastalığı dünya çapında sosyal ve toplumsal bir hastalık olarak kabul görmektedir bu şu nedenledir ki; cüzzam hastaları toplum arasında barınamazlar ve yaşamaları mümkün değildir bu yüzden bu hastalar kayıt altında tutulmakta ve kendilerine yaşam alanı belirlenmektedir. Son kayıtlara göre ülkemizde (2012 devlet istatistik verileri ) 2605 cüzzam hastası olduğu ortaya çıkmıştır ve ortalama yaşları 60,5 olarak açıklanmıştır.Araştırmalar şunu göstermektedir ki cüzzam hastaları genellikle kırsal kesimlerde yaşayan ailelerden, ekonomik durumu yeterli ve dengeli beslenmeye yetemeyen toplumlarda oluşmaktadır. Aynı kaptan beslenen, aynı eşyaları kullanan ve sağlık hizmetlerinden yeteri kadar yararlanamayan ailelerde görülme ve bulaşma olasılıgının yüksek oldugu tespit edilmiştir.
Cüzzamla mücadele, Türkiye’de Prof. Dr. Türkan Saylan’ın arkadaşlarıyla 1976’da Cüzzamla Savaş Derneği’ni kurmasıyla büyük ivme kazandı.
Cüzzam Hastalığı Nasıl Yayılır?
Bu hastalık ırsi denilebilecek niteliktedir. Vücut mikroba karşı doğal bağışıklık sistemine sahiptir ancak bazı bünyelerde bağışıklık sistemi yoktur bu mikroba karşı bu da aileden gelen bir durumdur.Hastalığın tek taşıyıcısı insandır başka yollarla bulaşması mümkün değildir. Cüzzam hastası olan ve bu mikrobu taşıyan bir hasta ile en ufak bir yakın temas hastalığın bulaşmasına neden olur bu yüzden cüzzam hastaları sağlıklı insanlarla birarada yaşayamaz.
Cüzzam Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
– Vücutta,zamansız oluşan kepeksiz ve yuvarlak olmayan lekelerin belirmesi ve zaman zaman kaşıntı yapması
– Sık sık tekrarlayan burun kanamaları ve burun tıkanıklıkları
– Kol ve bacak sinirlerinde ağrıların başlaması ve el parmaklarının(4. ve 5.) içe doğru bükülme,eğilme göstermesi
– Alt göz kapaklarının hareketsiz duruma geçmesi ve kapanmaması durumu
– Dizlerde ve dirseklerde yara izleri
– Yüz bölgesinde oluşan ödem
Hastalığın Tedavisi
İlk teşhis çok önemlidir ve doğru teşhis sonrası tedavi mümkündür.
Teşhis gecikmiş ve hiç tedavi görmemiş hastalarda 10-20 sene sonrası sakatlıklar ve vücutta dökülmeler baş göstermeye başlar.Tedavi süreci önemlidir ve en az 3 ilaç şeklinde kombine bir tedaviye başvurulur.
Kısa zamanda hastalık sorunsuz şekilde tedavi edilebilir.Yaraların ve görsel sorunların giderilmesi adına hasta,doktor kontrolü altında kalabilir.
Cüzzam erken tanı koyulduğunda tedavisi kesin olarak yapılabilen bir hastalıktır. Erken tanı ve tedaviden sonra hiçbir kalıcı sakatlık oluşmadan tedavi mümkündür. Tedavisinde, Dünya Sağlık Örgütünün uyguladığı çok ilaçlı tedavi (Multi Drug Treatment=MDT) uygulanmaktadır. Kayıtlı hastaların tedavisini Dünya Sağlık Örgütü karşılamaktadır.
Ülkemizde Cüzzamla ilgilenen merkezlerin adres ve telefon numaraları;
ADALAR TOPLUM SAĞLIK MERKEZİ