Marmara Bölgesi’nde olası bir İstanbul depremine karşı hazırlıklar hız kesmeden sürüyor. AFAD’ın yürüttüğü GONAF Projesi kapsamında, Marmara’nın doğusunda 300 metre derinlikte 7 gözlem istasyonu kuruldu. Bu istasyonlar, 0.1 büyüklüğündeki mikro depremleri bile tespit edebilecek hassasiyete sahip. AFAD Deprem İzleme ve Değerlendirme Merkezi’nde Marmara’daki fay hareketliliği dakika dakika analiz ediliyor.
AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, projenin detaylarını Hürriyet’ten Fevzi Kızılkoyun’a anlattı. Tatar, “Marmara’nın doğusunda Armutlu Yarımadası, Tuzla, Büyükada ve Sivriada’da ileri teknolojiye sahip derin kuyu sismometre istasyonlarımız bulunuyor. Bu istasyonlar, 300 metre derinlikte farklı sensörlerle donatıldı ve en küçük sismik hareketleri bile kaydediyor. Geçen yıl projenin ikinci aşamasını başlattık. Marmara’nın batısında da benzer istasyonlar kuruyoruz. İlkini Erdek Kapıdağ Yarımadası’nda devreye aldık. Bu yıl içinde Marmara Ereğlisi, Edirne ve Kırklareli’nde yeni istasyonların kurulumunu tamamlayacağız” dedi.
Prof. Dr. Tatar, istasyonlardan gelen verilerin sürekli analiz edildiğini vurguladı: “Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi’ndeki Adalar segmenti boyunca fay hareketliliği ve yeraltı süreçleri yakından takip ediliyor. En küçük hareket bile kayda alınıyor. Bu veriler, olası Marmara depreminin öncesi ve sırasındaki fiziksel süreçleri anlamamıza olanak sağlıyor. Fay kırığı oluşması durumunda, kırık boyunca deprem dalgalarının yayılım özelliklerini de gözlemleyebiliyoruz.”
AFAD’ın Deprem İzleme ve Değerlendirme Merkezi’nde 7/24 nöbet sistemiyle çalışan ekipler, bir depremi 6-7 dakika içinde manuel olarak çözerek resmi açıklamayı yapıyor. Türkiye genelinde şu anda 1187 deprem gözlem istasyonu bulunurken, bu sayı 2025 sonuna kadar 1200’ü aşacak.
AFAD, dost ve kardeş ülkelere de deprem izleme teknolojisini ulaştırıyor. Prof. Dr. Tatar, “Azerbaycan’ın Şuşa kentinde yerli ve milli yazılımlarımızla bir deprem gözlem istasyonu kurduk. Aynı şekilde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, Türkiye’nin finansal desteğiyle bir Deprem İzleme ve Değerlendirme Merkezi kuruyoruz. Yakında buraya da yerli yazılımlarımızı transfer edeceğiz” diye konuştu.
Marmara’da mikrosismik aktivitelerin izlenmesi için yenilikçi yöntemler de devreye giriyor. GONAF Projesi kapsamında Türk Telekom ile iş birliği yapan AFAD, denizaltındaki fiber optik kabloları kullanarak “Dağıtılmış Akustik Algılama” (DAS) teknolojisiyle sismik ölçümler yapacak. Tatar, “Bu yeni bir yöntem ve diri fayların olduğu bölgelerde kullanılıyor. Marmara, AFAD ve Kandilli Rasathanesi’nin istasyonlarıyla belki de dünyanın en iyi izlenen bölgelerinden biri” dedi.
AFAD bünyesinde kurulan Marmara Afet Risklerini Azaltma Daire Başkanlığı ise bölgedeki 11 ilde afet risklerini azaltmak için kurumlar arası koordinasyonu sağlıyor. Olası bir Marmara depremine karşı bilimsel ve teknolojik adımlar hız kesmeden devam ediyor.
