Adalar’da akülü araçların toplatma işlemi, 3 Haziran 2024’te alınan UKOME kararının ardından başlatıldı. Karar, belirli şartları taşımayan akülü araçların toplatılmasını içeriyor. Bu süreçte, Adalar Kaymakamlığı, Adalar İlçe Emniyet Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Anadolu Yakası Zabıta Müdürlüğü ve Adalar Belediyesi iş birliği yapıyor.
Kendi isteğiyle araçlarını Adalar ilçe sınırları dışına çıkartmak isteyen vatandaşlar için Adalar Belediyesi, araçların ücretsiz olarak anakaraya taşınmasını sağlıyor. Peki, daha önce ödeme alınarak plaka verilen araçların toplatılması hukuka uygun mu? Adalılara tazminat hakkı doğuyor mu?
Adalar’da daha önce izni verilip plaka tahsis edilen akülü araçların toplatılması durumunda tazminat konusunun gündeme gelmesi mümkün olabilir.
- İzin ve Plaka Süreci: Eğer araçlar resmi izinler ve plakalar ile kullanılıyorsa, bu araçların toplatılması, izin ve plaka verilmesi sürecindeki hukuki temele dayanarak tazminat taleplerine yol açabilir. Özellikle, araç sahipleri bu izin ve plakaları alırken belirli masraflara girmiş veya yatırımlar yapmış olabilirler. Ancak, bu durumun tazminat konusu olabilmesi için izinlerin ve plakaların yasal olarak verilmiş olması ve toplatma kararının bu izinlere aykırı bir şekilde alınmış olması gereklidir.
- Hukuki Haklar ve Tazminat: Türk hukuk sisteminde, kamu yönetimi tarafından verilen izinlerin iptali durumunda, bu izinlere dayanarak yapılmış yatırımların korunması ve zararların tazmin edilmesi konuları ele alınabilir. Bu bağlamda, idari işlemlerin hukuki sonuçları ve iptali üzerine kurulu olan idare hukuku hükümleri devreye girebilir.
- Örnek Kararlar ve Uygulamalar: Benzer durumlar için daha önce alınmış yargı kararları veya belediyelerin bu türden işlemleri gerçekleştirirken uyguladığı prosedürler, tazminat taleplerinin hukuki dayanağını oluşturabilir. Ancak, her olay özelinde farklı değerlendirmeler yapılabilir; örneğin, izinlerin nasıl ve hangi şartlarla verildiği, iptal kararının dayanağı, araç sahiplerinin uğradığı zararlar ve bu zararların belgelendirilmesi gibi unsurlar önemlidir.
- Son Güncellemeler ve Uygulamalar: Adalar’daki akülü araçlarla ilgili en son düzenlemelerde, izinsiz veya kurallara uymayan araçların toplatıldığı belirtilmiş. Eğer toplatılan araçlar bu kapsamda değil de daha önce izin verilmiş ve plakalandırılmış araçlarsa, bu durumda tazminat talebi daha güçlü bir zemine oturabilir. Ancak, kesin bir yargıya varmak için olayın spesifik detaylarına bakmak gerekir.
1. Toplama İşleminin Yasal Dayanağı:
- UKOME Kararları: Adalar’daki akülü araç trafiği UKOME (Ulaşım Koordinasyon Merkezi) kararlarıyla düzenleniyor. Eğer araçlar daha önce alınmış bir UKOME kararına göre plaka almış ancak sonradan yeni bir UKOME kararı ile yasaklanmışsa, bu durum hukuki tartışmalara yol açabilir.
- Belediye Yönetmelikleri: Belediyelerin de akülü araçlarla ilgili kendi yönetmelikleri olabilir. Toplama işleminin bu yönetmeliklere uygunluğu değerlendirilmelidir.
- Kamulaştırma: Araçların kamu yararı amacıyla ve bedel karşılığında kamulaştırılması da bir seçenek olabilir. Ancak bu durumda araç sahiplerine piyasa değerinin üzerinde bir bedel ödenmesi gerekir.
2. Plaka Verilirkenki Koşullar:
- Plaka verilirken araç sahiplerine belirli koşulların (teknik özellikler, kullanım alanları vb.) taahhüt edilmiş olması muhtemeldir. Eğer toplama işlemi bu koşulların ihlali anlamına geliyorsa, tazminat talebi güçlenebilir.
3. Mülkiyet Hakkı:
- Anayasa, mülkiyet hakkını güvence altına alır. Toplama işlemi mülkiyet hakkına müdahale niteliğinde olabilir. Ancak kamu yararı gibi sebeplerle bu hakka kısıtlamalar getirilebilir.
- Bu durumda önemli olan, kısıtlamanın orantılı ve kamu yararı amacına uygun olmasıdır.
4. Zararın Kanıtlanması:
- Tazminat talebinde bulunabilmek için araç sahiplerinin maddi ve manevi zararlarını kanıtlamaları gerekir. Örneğin, aracın satın alma bedeli, plaka ücreti, aracın toplanması nedeniyle oluşan ulaşım masrafları gibi unsurlar maddi zarara örnek olarak verilebilir.
5. Hukuksal Süreç:
- Tazminat talepleri için idari başvurular (kaymakamlık, belediye vb.) yapılabilir. İdari başvurular sonuçsuz kalırsa idare mahkemelerinde dava açılabilir.
Sonuç olarak, daha önce izin verilip plaka verilen akülü araçların toplatılması durumunda tazminat hakkı doğabilir. Ancak her olayın kendine özgü koşulları değerlendirilmeli ve hukuki süreç titizlikle takip edilmelidir. Bu türden bir tazminat talebinin başarılı olup olmayacağı, araçların izin ve plaka sürecindeki hukuki dayanakları, toplatma kararının hukuki temeli, zararın ispatı ve hukuki sürecin nasıl işleyeceği gibi faktörlere bağlı olacaktır. Bu konuda kesin bir hukuki görüş elde etmek için bir avukatla veya hukuk danışmanıyla görüşmek faydalı olabilir.
