İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Kanlıca Orman İşletmesi, Adalar Orman İşletme Şefliği tarafından 2006 yılından bu yana yapılan bilimsel çalışma sonucu kurulan Herbarium, (Kurutulmuş Bitki Koleksiyonu Müzesi) Büyükada da bulunan Adalar Orman İşletme Şefliği İdari Binasında ziyarete açık.
Dört mevsimin yaşandığı Türkiye, aynı zamanda bitki çeşitliliği açısından da açık hava müzesini andırıyor. 2006 yılından itibaren başlayan bu toplama işlemi, devam etti. Gözü gibi baktıkları örnekleri, bilimsel açıklamalarını da ekleyerek cam bölmelerde korudular. Kimi zaman sokaktan geçenlerin “Herbarium da neymiş” şeklindeki meraklarını gideriyorlar, kimi zaman da bozulan örnekleri yenilemeye çalışıyorlar.
Yetkililer Büyükada’daki bu merkezin bir örneğinin daha olmadığını söylüyor. Bitki örneklerinin açık olarak teşhir edildiği başka bir yer olmadığını belirterek “Kurutulmuş yaprak örnekleri, kozalak ve meyve türleri var. Dünyanın hiç bir yerinde herbarium halkın ziyaretine açık değildir ve açık olanlarda da teşhir edilmemiştir” diyorlar.
Türlerin genel olarak kapalı dolaplarda, ya da insanların kişisel merakları ile çekmecelerinde saklandığını ifade eden yetkililer, “Burası aynı zamanda eğitim amaçlı kullanılıyor. Yabancı turistler dünyanın hiç bir yerinde böyle bir şey görmediklerini belirtiyorlar. Her yıl izci öğretmenleri, yavru kurtlar geliyorlar burada bitki türlerini, meyveleri tanıyorlar. Peyzaj mimarlığı bölümü öğrencileri de meraklılarından biri.” diyerek Herbarium’un müdavimlerini anlatıyor.
“Niye tanıtmıyorsunuz” diye tepki gösteriyorlar
Büyükada’daki merkezi tesadüfen görüp gezenlerin bile hayran kaldığını anlatan yetkililer, hayati bir eksikliğin altını çiziyor. Eşsiz bir özelliği barındıran merkezin buna karşın çok rağbet görmediğini söylüyorlar, ” Herbarium yazısını görüp içeriye gelenler oluyor. Burada 450 çeşit bitki çeşidi var. Bunlardan 200 tanesi sadece adaya özgü (endemik). Diğer 250 çeşit de dışarıdan dikme yoluyla getirilen türlerden oluşuyor. Kendi adını taşıyan internet sitesi de bulunuyor ama çok fazla tanınmıyor.” değerlendirmesinde bulunuyorlar.
Ziyaretçi tepkilerinin genellikle olumlu olduğunu ifade edenler, “neden tanıtılmıyor” şeklinde eleştiriler aldıklarını ve koleksiyonun hayranlıkla izlendiğini aktarıyor.
Büyükada’da Bitki Müzesi: Herbarium
İ.Ü. Orman Fakültesi Öğretim Üyelerinden Merhum Asuman Efe’nin daha önce yaptığı çalışmayı rehber olarak kullanan Adalar Orman İşletme Şefliği personeli, Orman Muhafaza Memurları İbrahim Kısa ile Ufuk Gökmen, 4 yıl boyunca rehbere göre tanımlanan bitkilerden yaprak, çiçek ve meyve örnekleri topladı.
Toplanan örnekler özenle kurutularak, bozulmaması için bir takım işlemden geçirildi. Orman İşletme Şefliği’ne ait ofis ve koridor Herbarium olarak yeniden dekore edildi. Arşivdeki kurutulmuş ve işlemden geçirilmiş bitki örnekleri Herbarium da sergileneceği korumalı camekân dolap ve panolara konularak, bilimsel açıklamalı etiketlendi. Aralarında sadece adaya özgü (endemik) bitki çeşidi de bulunuyor. Büyükada Herbariumu ayrıca ülkemizde halka açık olarak tanzim edilen ilk herbarium olma özelliği taşıyor.
Herbarium 8.30-17.30 saatleri arası ziyarete açık
