Anne adaylarının korkulu rüyası: Sabah Hastalığı

Hamileliğin ilk 3 ayında anne adaylarının yoğun olarak yaşadığı mide bulantısı ‘sabah hastalığı’ olarak biliniyor. Bazen baş dönmesinin de eşlik ettiği ve gebeliğin ilerleyen dönemlerine kadar sürebilen sabah bulantılarına karşı bazı önlemler alınması gerekiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Nilgün Avşar Benzer, gebelik boyunca anne adaylarının en önemli sorunları arasında yer alan mide bulantısı ve kusma ile ilgili bilgi verdi.

Bebek sayısı artınca bulantının şiddeti artıyor
Hamilelikte sabah saatlerinde yaşanan mide bulantısı son derece yaygın bir durumdur. Anne adaylarının yaşadığı mide bulantısı yetersiz beslenmeye ve vücutta su kaybına neden olmaktadır. Bu sorunu çok sık yaşayan bazı gebeler, uzun süre hastanede yatmak zorunda kalabilmektedir. Gebelik döneminde görülen bulantı ve kusmaların altında tam olarak ansıl bir nedenin yattığı halen tespit edilememiştir. Ancak gebeliğe bağlı olarak kanda yükselen hCG ve östrojen hormonlarının bulantı ve kusmalara paralel olarak seyretmesi dikkat çekmektedir. Özellikle çoğul ve mol gebelik (üzüm gebeliği) gibi durumlarda bulantı ve kusmanın daha şiddetli görülmesi nedeniyle bu hormonların beyindeki bulantı merkezini uyardığı düşünülmektedir.

Sigara, yemek ve parfüm kokuları tetikliyor
Anne adaylarının, psikolojik ve fiziksel strese bağlı olarak yaşadığı yorgunluk da bulantı ve kusmayı arttırmaktadır. Bu dönemde artan koku hassasiyeti önem kazanmaktadır. Bu hassasiyete bağlı olarak gelişen sigara, yemek, parfüm ve ağır ter kokuları anne adaylarının bulantı ve kusmasında önemli bir faktördür. Ağır kokular, anne adayının öğürme refleksini harekete geçirerek kusmaları tetikleyebilmektedir. Yapılan araştırmalarda bu duruma östrojen hormonunun neden olduğu bilinmektedir. Öte yandan, h.pylori denilen ve mide ülserine sebep olan bakteri de gebelik bulantı ve kusmalarının artmasında rol oynamaktadır. B6 vitamin eksikliği ve gebelikte karbonhidrat metabolizmasının değişimi de gebelik bulantı ve kusmalarını tetikleyen diğer bir nedendir.

Riskli grupta mısınız?
Hamilelik döneminde bulantı ve kusma sorununu arttıran risk faktörleri şunlardır:
Gebelik öncesinde doğum kontrol hapı kullanan ve hapa bağlı olarak bulantı yaşayan kadınların, gebelikleri sırasında da bulantı ve kusma sorunuyla karşılaşma oranı yüksektir.
Hareket hastalığı olarak bilinen taşıt tutması yaşayan kadınların gebeliklerinde de bulantı ve kusma çok sık görülür.
Migren öyküsü olan kadınların hamileliklerinde bulantı ve kusma olabilir.
Genç yaştaki anne adayları ile ilk gebeliğini yaşayan kadınlarda bulantı ve kusma sık görülür.

Kraker, leblebi ve zencefil bulantıya sabah hastalığına geliyor
Bulantı ve kusmayı en aza indirgemek için yaşam şeklinin ve yemek düzeninin değiştirilmesi gerekir. Bu dönemde gebelerin istirahat saatini arttırması ve günlük 5 öğün yemek yemeleri önerilir. Yemekleri yağsız, baharatsız, protein ve karbonhidrat ağırlıklı olmalıdır.

 
Sıvı gıdalar ise yemek öncesi ve yemek sırasında değil de öğün aralarında tüketilmelidir. Anne adaylarının yataklarının yanında kraker, galeta, leblebi gibi tuzlu gıdalar bulundurmaları önemlidir. Sabahları bu gıdaları tükettikten 15 dakika sonra yataktan kalkmaları bulantı ve kusmayı azaltacaktır. Zencefilin mide bulantısına iyi geldiği bilinmektedir. Taze zencefilin bir fincan sıcak suda 10 dakika demlenmesini bekledikten sonra içilmesi bulantı ve kusmayı engellemede en iyi doğal ilaçtır.