“Kürt böreği mi küt böreği mi?” tartışması Meclis’e de taşınırken, böreği ilk yapan kişi olduğu iddia edilen “’Rengo” lakaplı Mehmet Alkan’ın 4. kuşak torunu, börekçi Ali Alkan ile konuştuk.
Çiğdem Yılmaz – Alkan, “Bu börek, Rengo Mehmet’in 1800’lerde yaptığı Kürt böreğidir. Böreğe Kürt ismini veren de batılılar” dedi. Alkan, 1865 doğumlu Bingöllü büyük dedesi Rengo Mehmet’in 1800’lü yıllarda çalışmak için geldiği İstanbul’da bu böreği yapmaya başladığını anlattı:
‘Beğenilince satıyor’
“Rengo Mehmet, Bingöl’den İstanbul Kasımpaşa’ya geliyor. Burada küfe ile kum taşıyan işçiler var. O da bu işi yapmak istiyor ancak işçilerin başındaki çavuş, boş küfe olmadığını söylüyor. ‘Sen de burada işçilere kumanya hazırlarsın’ diyor. Rengo Mehmet de teklifi kabul ediyor. Bingöl, Tunceli ve Erzincan gibi birçok yörede de yapılan gömbe denilen bir hamur işi var. Malzemeler ise su, un, yağ ve tuz. Bu gömbe denilen hamur işi tok tutuyor. Rengo Mehmet de işçilere bunu yapıyor ve beğeniliyor. Yanında çalıştığı çavuş da Rengo Mehmet’e bunu yapıp satmasını söylüyor. Büyük dedemiz böylece bu böreği yapıp satmaya başlıyor.”
‘Şeker de ekleniyor’
“İlk başta heybe gibi iki kulaklı bir çantada daha sonra ise üç tekerlekli bir el arabasında böreklerini satıyor. ‘Bu böreği nereden aldın?’ denildiğinde, ‘Kürt’ten aldım, Kürt’ün böreği’ diyorlar. Böreğin ismi böyle ortaya çıkıyor. Kürt dedemin yaptığı böreğe batılıların verdiği isim bu. Bu börek, o dönem popüler oluyor. Bir gün bir Ermeni vatandaş, dedeme böreğin üzerine şeker de ekleyebileceğini söylüyor ve böylelikle pudra şekeri eklenip servis edilmeye başlıyor. Böreğe talep artınca, İstanbul’un farklı noktalarında da satmaya karar veriliyor ve yine Bingöllü olan Alişan Efendi, Delil Efendi, Kamil Efendi, Rıza Efendi tarafından farklı ilçelerde satılıyor.”
‘İstanbul’da 3 bin dükkânda satılıyor’
Ali Alkan, “Bizim şu an Alkan Börek olarak İstanbul’da yüzden fazla şubemiz var. Bizim dışımızda, İstanbul’da 3 bin işletmede Kürt böreği satılıyor. Büyük dedemizden miras kalan bu böreğin 1985’de patentini almayı düşündüm ancak verilmedi. Geçen ay da Börekçi İş Adamları Derneği tarafından böreğin patenti için başvuru yapıldı” dedi.
Kürt Böreği Festivali
Kiğı, Karakoçan, Adaklı, Yaylıdere, Yedisu ilçeleri Sosyal Yardımlaşma, Kalkındırma ve Kültür Derneği (KAYY-DER) tarafından altı yıldır İstanbul’da Kürt Böreği Festivali düzenleniyor. KAYY-DER Başkanı Ahmet Tüzün, 2018’de festivalin isim hakkını aldıklarını söyledi. Kürt Böreği Festivali’nin 2024 yılı Haziran ayında yapılması planlanıyor.
