Hangi hayvanlar kurban olarak kesilmez? Diyanet’e göre kurban seçimi…

Kurban ibadetini yerine getirecek olan müslümanlar, hayvan seçerken nelere dikkat edilmesi gerektiğini de araştırıyor.

Kurban Bayramı’nda kesmek için kurbanlık hayvan alırken bir takım kuralları da bilmek yararlı olur. Her hayvan kurbanlık olarak  kesilemez. Kurban olarak kesilecek hayvanın bazı şartları taşıyor olması gerekir.

Hem sağlık açısından, hem de dini açıdan bu şartlara dikkat etmek önemlidir.

Diyanet İşleri Başkanlığı sıkça sorular sorular kitapçığında hangi hayvanların kurban edilemeyeceğini sıralıyor. Peki dini ölçülere uygun kurbanlık nasıl seçilir, hangi kurbanlıklar kesilmez? İşte merak edilenler…

HANGİ HAYVANLARDAN KURBANLIK OLMAZ?

Dinen kurban olarak kesilmesi kabul edilmiş hayvan türleri şunlardır:

Koyun, keçi, sığır, manda ve deve.

Dolayısıyla ancak bu hayvanlardan (veya türdeşleri) kurban kesilebilir.

Tavuk, kaz, ördek, deve kuşu, ceylan gibi hayvanların kurban olarak kesilmesi geçerli değildir. Kurbanın geçerliliği açısından bu hayvanların erkek veya dişi olması arasında fark yoktur. Ancak koyunun erkeğinin, diğerlerinin ise dişisinin kesilmesi daha faziletli görülmüştür.

Yaban hayvanlarının hiçbir çeşidi kurban olmaz.

Kur’an-ı Kerimin ifadesiyle, en’âm cinsinden olmayan eti yenir hayvanlardan kuş çeşitlerinin veya diğerlerinin kurban edilmesi sahih değildir.

KURBANLIK HAYVANDA BULUNMAMASI GEREKEN KUSURLAR

Hz. Ali (ra) anlatıyor:
“Resulullah, (kurbanlık olarak keseceğimiz hayvanın) göz ve kulaklarına dikkat etmemizi, kulağı önden delinmiş veya arkadan delinmişi veya ortadan yarılmışı veya yuvarlak delinmişi kurban yapmayın” diye emretti. (Tirmizî)

“Topal hayvan, tek gözlü hayvan, hastalığı belli olan hayvan zayıf ve cılız hayvanlar kurban edilmez.” (Ebû Davud, İbn Mâce)

“Resulullah (asm), bize kurbanlık hayvan alırken göz ve kulağına dikkat etmemizi, kulağı, burnu kesik, boynuzu kırılmış hayvanlardan kurban kesmemeyi bize emretti.” (Ebû Davud, İbn Mâce)

DİYANETE GÖRE KURBAN EDİLECEK HAYVAN NİTELİKLERİ

Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, organları tam ve besili olması, hem ibadet açısından, hem de sağlık bakımından önem arz eder. Bu nedenle, kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 6).

Ancak, hayvanın doğuştan boynuzsuz olması, şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, memelerinin yarıdan daha azının olmaması, kurban edilmesine engel değildir. (Kâsânî, Bedâi‘, V, 75-76). Bunun yanında kesileceği yere gidemeyecek derecede topal olan hayvanlar da kurban edilemez. Buna göre hayvanın değerini düşürücü nitelikteki kusurlar kurbana engeldir.

Şâfiî mezhebinde, genel olarak yukarıda sayılan kusurlardan birinin bulunması, bir hayvanın kurban olmasına engel teşkil ettiği gibi, uyuz olan hayvanlar ile yem yemesini engelleyecek derecede dişlerinin bir kısmı dökülmüş olan hayvanların da kurban edilmesi caiz değildir (Nevevî, el-Mecmû‘, VIII, 399-404).