Dünyada her 10 kişiden ikisi KOAH hastası. Ancak 10 KOAH’lıdan sadece 1’i hastalığının farkında. Uzmanlar KOAH’nın önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu söylüyor.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada en sık öldüren 4. hastalık Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı olarak tanımlanan KOAH. Öyle ki dünyada her 10 kişiden ikisinde bu hastalık görülüyor. Ancak 10 KOAH’lıdan sadece 1’i hastalığının farkında. 15 Kasım Dünya KOAH Günü kapsamında İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Başhekim Yardımcısı Doç. Dr. Fidan Yıldız, KOAH’nın ortaya çıkmasındaki nedenlerle ilgili bilgi verdi. Sigara dumanı, zararlı partikül veya gazlara maruziyet sonrası kişinin soluk yollarında mikrobik olmayan bir iltihap oluşması ve iltihaplanma sonucu hava yollarının daralmasıyla bu hastalığın ortaya çıktığını kaydeden Yıldız, KOAH’nın önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunun altını çiziyor.
Dumana dikkat!
KOAH’lı hastaların yüzde 70-80’inde ön planda sigaranın sorumlu olduğunu belirten Yıldız, kişinin sigara içmemesine rağmen sigara dumanına maruz kalmasının da KOAH gelişimi için risk teşkil ettiğini belirtiyor. İç ortam havasının kirli olmasının ise diğer önemli bir KOAH nedeni olduğunu ifade eden Yıldız, “İç ortam hava kirliliğinin en önemli nedeni biomass maruziyetidir. Isınma ya da yemek pişirme kaynaklı duman ve partiküllere maruziyet (odun, kömür, çalı, çırpı, tezek kullanımı gibi) de sayılabilir” diyor.
İş ortamında akciğerlere zarar verebilecek çeşitli gaz ve tozlara uzun süre maruz kalınması sonucunda da KOAH gelişebileceğini belirten Yıldız, maden işçiliği, metal işçiliği, ulaşım sektörü ve odun, kağıt üretiminde çalışma, çimento, tahıl ve tekstil işçiliği gibi meslekler nedeniyle toz, duman ve zararlı gazlara maruz kalınabileceğinin bilgisini veriyor.
Tanısı nasıl konur?
KOAH tanısı konulmasında farklı tetkiklere başvurulduğuna dikkat çeken Yıldız, “Tanı koydurucu tetkik üfleme testleri, yardımcı tetkikler akciğer filmi, kan oksijen seviyesi ölçümü, kan ve egzersiz testleridir. KOAH tedavisi tek başına ilaç tedavisinden ibaret değildir” diyor. Yıldız, hasta ve hekim iş birliğinin sağlanmasının ise tedavinin önemli bir parçası olduğunun altını çiziyor.
KOAH’ın en önemli nedeni sigara
GÜLDEN ÇOKTAN İstanbul – Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünyada 600 milyona yakın KOAH hastası bulunurken ülkemizde ise bu rakam 5 milyon. Ölüm oranı hızla artan hastalıklar arasında yer alan KOAH, vücutta sinsi bir şekilde ilerlediği için hastaların üçte ikisine teşhis konulamıyor. Sigara bağımlılığı, hastalığın en önemli nedenleri arasında yer alıyor. Sigara içen her 4 kişiden 1’ine KOAH tanısı konulduğunu kaydeden KOAH Hastaları Derneği Başkanı ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Hastalık genellikle 40 yaşından sonra belirti vermeye başlar. Sigara bağımlıları eforla nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarma gibi şikayetleri genellikle önemsemedikleri için hastalık sinsice ilerler. Bu nedenle KOAH teşhisi konduğu zaman hastalar genellikle akciğer kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş oluyor” dedi.
Unutkanlık yapıyor
Süerdem, hastalığın ileri dönemlerindeki belirtiler hakkında da şu bilgileri verdi: “Bol terleme, dilde, dudaklarda, parmak uçlarında morarma, şiddetli baş ağrısı, çarpıntı, gündüzleri uyuklama, geceleri uykusuzluk, zihinsel faaliyetlerde azalma (unutkanlık, dikkatsizlik), aşırı sinirlilik, şiddetli halsizlik, yorgunluk, zayıflama, mide rahatsızlıkları, karında şişkinlik, kabızlık, ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma hissi, ellerde titreme, ayaklarda su toplama (ödem) gibi belirtiler bulunuyor.”
Tedavisi yok
KOAH’ı ortadan kaldıracak bir tedavinin olmadığını aktaran Prof. Dr. Süerdem, “Hastalığın tedavisinin iki ana hedefi vardır. Birincisi şikayetleri azaltmak ve yaşam kalitesini yükseltmek. İkincisi de hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak. Şu an için KOAH’ı ortadan kaldıracak bir tedavi yok. Ancak sigara ve diğer risk faktörlerinden uzak durarak hastalığın ilerlemesi büyük oranda engellenebilir.” dedi.
