Kadın girişimciler, Türkiye’de ve dünyada ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda giderek daha önemli bir rol oynayan bir kesimi temsil ediyor. 2025 itibarıyla, Türkiye’de kadın girişimciliğini desteklemek için çok sayıda devlet teşviki, özel sektör girişimi ve sivil toplum kuruluşu çalışması yürütülüyor. İşte bu konuda güncel ve kapsamlı bilgiler:
1. Kadın Girişimciliğinin Önemi ve Durumu
- Türkiye’de kadınların iş gücüne katılım oranı, son yıllarda artış gösterse de hala erkeklere kıyasla daha düşük. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kadınların iş gücüne katılım oranı 2025 itibarıyla yaklaşık %36-37 civarında, ancak kadın girişimcilerin toplam girişimciler içindeki payı %17-20 arasında seyrediyor. Bu oran, kadınların ekonomik hayatta daha aktif hale gelmesi için daha fazla desteğe ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
- Kadın girişimciler, genellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ’ler) faaliyet gösteriyor ve tekstil, gıda, el sanatları, turizm, e-ticaret gibi sektörlerde öne çıkıyor. Ayrıca, sürdürülebilirlik, sosyal etki ve yenilikçi iş modellerine odaklanan kadın girişimciler, küresel trendlere de uyum sağlıyor.
2. Devlet Destekleri ve Teşvikler (2025 Güncellemesi)
- KOSGEB Kadın Girişimci Desteği: Kadınların kendi işlerini kurmalarını teşvik etmek için KOSGEB, girişimcilik eğitimi, hibe ve faizsiz kredi programları sunuyor. 2025 için bu destekler, özellikle teknoloji ve dijital dönüşüm projelerine odaklanarak genişletildi. Girişimcilik sertifikası alan kadınlar, 50.000 TL’ye kadar hibe ve 200.000 TL’ye kadar geri ödemeli destek alabiliyor.
- Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK): IPARD programı kapsamında, tarım ve gıda sektöründe çalışan kadın girişimcilere %60-80 oranında hibe desteği sağlanıyor. 2025’te bu program, kırsal bölgelerdeki kadın kooperatiflerine özel ek teşvikler içeriyor.
- Halkbank Üreten Kadınlar Kredisi: Halkbank, kadın girişimciler için özel finansman paketleri sunuyor. 2025 itibarıyla “Üreten Kadınlar Yarışması” ile kadınlara hem finansal destek hem de ödüller sağlanarak başarıları teşvik ediliyor. Bu yarışma, yıllık net satış hasılatı 10 milyon TL’nin üzerinde olan kadın girişimcileri de kapsıyor ve toplam 3 milyon TL ödül dağıtımı hedefleniyor.
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Projeleri: 2025 Aile Yılı kapsamında, kadın kooperatiflerini güçlendirme projeleri yoğunlaştırıldı. “Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi” gibi girişimler, kadınların ekonomik bağımsızlığını artırmayı ve kooperatifleşmeyi teşvik etmeyi amaçlıyor.
3. Özel Sektör ve STK’ların Rolü
- Garanti BBVA Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması: Garanti BBVA, Ekonomist dergisi ve KAGİDER iş birliğiyle 2025’te 18. kez düzenlenen bu yarışma, kadın girişimcilerin başarılarını ödüllendiriyor. Beş farklı kategoride (örneğin, Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi, Sosyal Etki Girişimcisi) başarılı kadınlar seçilerek hem finansal hem de mentorluk desteği sağlanıyor. 2025’te bu yarışma, kadın kooperatiflerine yeni bir kategori ekleyerek daha kapsayıcı hale geldi.
- TOBB Kadın Girişimciler Kurulu: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesindeki Kadın Girişimciler Kurulları, her ilde kadın girişimcileri desteklemek için eğitim, network oluşturma ve proje geliştirme faaliyetleri yürütüyor. 2025’te, özellikle depremden etkilenen bölgelerdeki kadın girişimciler için özel destek programları başlatıldı.
- Arya Kadın Platformu: Arya, kadın girişimcilerin ürünlerini tanıtmak ve satışlarını artırmak için alışveriş festivalleri düzenliyor. 2025’te, bu festivaller Feriye Sarayı, Fark Labs ve Casa Hermanas gibi mekanlarda devam ediyor ve kadınların işlerini büyütmelerine olanak tanıyor.
4. Yerel ve Bölgesel Etkinlikler
- Türkiye’nin farklı şehirlerinde, kadın girişimcileri desteklemek amacıyla alışveriş festivalleri ve fuarlar düzenleniyor. Örneğin, Kahramanmaraş’ta 2025 Şubat’ında gerçekleşen “2. Kadın Emeği Alışveriş Festivali”, kadınların el emeği ürünlerini sergilemesine ve ekonomik kazanç elde etmesine olanak sağladı. Benzer şekilde, Başiskele, Büyükada ve Başakşehir gibi bölgelerde de kadın girişimcileri öne çıkaran etkinlikler düzenleniyor.
- Büyükada’da 8-16 Mart 2025 tarihleri arasında gerçekleşen “Alışveriş Festivali”, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde kadın girişimcileri desteklemek için ücretsiz bir platform sunuyor. Bu etkinlik, Büyükada İskelesi Üstü’nde yerel ürünlerin satışını teşvik ederek kadınların ekonomik gücünü artırmayı hedefliyor.
5. Kadın Girişimcilerin Zorlukları ve Fırsatları
- Zorluklar: Kadın girişimciler, finansmana erişim, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, bakım sorumlulukları ve pazarlama eksiklikleri gibi zorluklarla karşılaşıyor. Özellikle kırsal bölgelerde bu zorluklar daha belirgin.
- Fırsatlar: Dijitalleşme, e-ticaret ve sosyal medya, kadın girişimcilerin ürünlerini geniş kitlelere ulaştırmasını kolaylaştırıyor. Ayrıca, 2025’te sürdürülebilirlik ve yeşil ekonomi projelerine olan talep, kadınların yenilikçi iş fikirlerini hayata geçirme fırsatı sunuyor.
6. Rol Modeller ve Başarı Hikayeleri
- Türkiye’de ve dünyada başarılı kadın girişimciler, diğer kadınlara ilham veriyor. Örneğin, Vivoo’nun kurucusu Gözde Büyükacaroğlu, sağlık ve wellness alanında yenilikçi bir uygulama geliştirerek “Türkiye’nin Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi” ödülünü aldı. Benzer şekilde, Mamajoo Sağlık Ürünleri’nin kurucusu Ayla Müstecaplıoğlu, iş dünyasında fark yaratan bir başka rol model.
- Posts found on X, 2025’te kadın girişimcilerin başarılarını kutlayan paylaşımlarla dolu. Özellikle 19 Kasım Dünya Kadın Girişimciler Günü’nde, birçok platform kadınların hikayelerini öne çıkarıyor.
7. 2025 Vizyonu
- 2025 Aile Yılı kapsamında, hükümet ve sivil toplum kuruluşları, kadın girişimciliğini artırmak için daha fazla kaynak ayırıyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir’in açıklamalarına göre, kadınların iş gücüne katılım oranı 2028’e kadar %40’a, istihdam oranı ise %36’ya çıkarılacak. Bu hedeflere ulaşmak için eğitim, mentörlük ve finansal destek programları hız kazandı.
Kadın girişimciler, Türkiye’nin ekonomik büyümesine ve toplumsal dönüşümüne büyük katkı sağlıyor. Daha fazla bilgi için resmi kurumların (KOSGEB, TKDK, Halkbank, TOBB) web sitelerini veya yerel kadın girişimci derneklerini ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca, Büyükada’daki gibi yerel festivaller, kadınların ürünlerini tanıma ve destekleme fırsatı sunuyor. Bu alanda daha spesifik bir soru veya destek arıyorsanız, detaylı bilgi verebilirim!
