Tarihin en trajik lider hikayelerinden birine sahne olan Bizans İmparatoru IV. Romanos Diogenes’in (Romen Diyojen) Malazgirt’teki yenilgisiyle başlayan dramı, kendi hanedanı tarafından ihanete uğrayarak Kınalıada’da kör edilip ölüme terk edilmesiyle son buldu.
İSTANBUL – 1071 yılı, Bizans İmparatorluğu için bir dönüm noktası oldu. İmparatorluğun başına askeri başarılarıyla gelmiş olan IV. Romanos Diogenes, Selçuklu tehlikesini kesin olarak bitirmek amacıyla büyük bir orduyla Sultan Alparslan’ın üzerine yürüdü. Malazgirt Ovası’nda karşı karşıya gelen iki ordudan Bizans ordusu, sayıca ve tecrübe olarak üstünlüğüne güveniyordu. Ancak İmparator Romanos, ordusundaki disiplinsizlikten ve düşmanlarının gücünü hafife almaktan endişeliydi.
Savaş Meydanındaki İhanet
Savaşın en kritik anında, Bizans ordusunun kaderini değiştiren bir ihanet yaşandı. Romanos’un siyasi rakibi ve aynı zamanda üvey oğlu olan Andronikos Dukas komutasındaki yedek kuvvetler, savaş alanından çekildi. Dukas, imparatorun öldüğü söylentisini yayarak orduda büyük bir paniğe yol açtı. Bu kaos, Sultan Alparslan komutasındaki Selçuklu ordusunun ezici bir zafer kazanmasıyla sonuçlandı.
Sultandan Merhamet, Saraydan İhanet
Savaş sonrası Sultan Alparslan’a esir düşen Romen Diyojen, beklenmedik bir saygıyla karşılandı. Yüksek bir tazminat ve siyasi bir antlaşma karşılığında serbest bırakıldı. Ancak o esir kampındayken, başkent Konstantinopolis’te (İstanbul) taht el değiştirmişti. Romanos’un yenilgisini fırsat bilen diğer üvey oğlu VII. Mikhail Dukas, tahtı ele geçirmişti.
Anadolu’ya geri dönen Romen Diyojen, kendisini bir iç savaşın içinde buldu. VII. Mikhail’e bağlı kuvvetler tarafından yakalanarak ağır işkencelerden geçirildi. Tıpkı 250 yıl önce İmparatoriçe Eirene’ye yapıldığı gibi, bir gemiye bindirilerek Prens Adaları’na, tam olarak Kınalıada’ya (o zamanki adıyla Prote) sürgüne gönderildi.
Kınalıada’da Acı Dolu Son
Romen Diyojen’in çilesi sürgünde de bitmedi. Kapatıldığı manastırda, yeni imparatorun emriyle gözlerine mil çekilerek vahşice kör edildi. Bu korkunç işlemin ardından yaraları mikrop kapan talihsiz imparator, kısa bir süre sonra Kınalıada’da büyük acılar içinde hayatını kaybetti.
Zaferden emin olarak çıktığı seferde önce esir düşen, sonra özgürlüğüne kavuşsa da kendi halkı tarafından ihanete uğrayan Romen Diyojen’in trajik sonu, Bizans İmparatorluğu’nun Anadolu’daki hakimiyetini kaybetmesinin ve çöküş sürecine girmesinin de sembolü oldu
