TÜBERKÜLOZ (VEREM)Tüberküloz Nedir?Soluduğumuz hava ile akciğerlere giren Tbc basilinin (mikrobunun) yol açtığı, asıl olarak akciğerlerde yerleşen,fakat kan ve lenf yoluyla tüm vücuda dağılabilen mikrobik, bulaşıcı, süreğen bir hastalıktır.Hastalık EtkeniMicobacterium Tüberculosis (M.Tbc) etken bakteridir.Görülme SıklığıDünya nüfusunun 2’si
Tbc basili ile enfektedir. Her yıl 8,7 milyon insan bu hastalığa yakalanmakta, 2 milyon insan ölmektedir. Nasıl Bulaşır? *Hastalığı yalnızca aktif tüberküloz bulunan kişiler bulaştırabilir. *Akciğer dışı organ tüberkülozu olanlar,15 gündür tedavi alıyor olanlar pratik olarak bulaştırıcı değildir. *Hastalık damlacık yoluyla bulaşır. Hastanın hapşırma öksürmesi sonucu havaya yayılan basiller kapalı bir ortamda uzun süre aynı
**Hasta kişiyle aynı evde yaşamış veya uzun süreli temasta bulunmuş olanlar. **Sürekli devam eden yorgunluk halsizlik( kısa süreli mesafelerde dahi yürürken zorlanma yorulma terleme) **iştahsızlık uyku hali kendini kötü hissetme **Birkaç hafta içinde gittikçe kötüleşen inatçı öksürük, **Belli bir neden olmaksızın kilo kaybı Kişinin tüberküloz olduğu ancak vücut örneklerinde balgam, idrar, mide sıvısı, BOS, pleura periton sıvısı gösterilmesiyle söylenebilir. Alınan doku biyopsilerinde tüberküloza özgü değişikliklerin izlenmesiyle de tanı konabilir.**Aktif hastalığı olanlarla yakın temasta bulunanlar, birlikte yaşayanlara PPD Testi yapılır. PPD Testi,Tbc basilini alıp almadığımızı gösterir, ancak hastalığı göstermez. Testin (+) çıkması, hastalık yönünden araştırmayı gerektirir. Hastalık sinsi ve yavaş ilerler. Tedavi: Günümüzde hastalık tedavi edilebilir hale gelmiştir. Ancak günlük uygulamalarda tedavinin uzun ve çok ilaçla yapılıyor olması hasta uyumunu güçleştirmektedir. Tedavi en az 6 ay olmak üzere hastanın durumuna göre 9,12 hatta 24 aya kadar uzatılabilir. Düzensiz ya da eksik yapılan tedavi ilaç direncine yol açarak, hastalığın tedavisini güçleştirir. Ülkemizde Verem Savaş Dispanserleri ücretsiz olarak hastalığın tetkik ve tedavisini yapmaktadır. **BEBEGİNİZİN AŞISINI YAPTIRDINIZMI **Her ne kadar artık eskisi gibi ciddi bir ölüm nedeni olmasa da hastalık kontrolü çabalarının azaldığı ülkelerde, özellikle AIDS hastalığının da yaygınlaşmasıyla görülme sıklığında artma gözlenmektedir. Korunma yöntemlerinin başında,hastaların erken tanısı, hızlı, etkin biçimde tedavisi ve hasta kişiden sağlam kişiye bulaşma yollarının engellenmesi gelir. **Hastalığın, toplu taşıma araçlarını kullanmakla veya günlük işlerle uğraşırken bulaşma riski yok gibidir. Tüberkülozlu çocukların hastalığı yayma olasılığı |
Erinlik(buluğ) ERGENLİK
Erinlik: Çocukluğun sonu ile ergenliğin başı arasındaki bir iki yıllık kısa dönemdir. Erinlik dönemi kızlarda 12-14, erkeklerde 14-15 yaşlar arasında değişir.
Bugün biyolojik ve psikolojik olarak ergenlik çağını 10-12 yaşlar ile 16-18 , hatta bazı hallerde 20 yaşlar arasındaki dönem olarak kabul ediyoruz.
Ergenliğin başlangıcında kişinin biyolojik durumunda, sonunda ise, psiko-sosyal durumunda bir değişiklik bulunmaktadır. Böylece bu dönemin başlangıcı da, sonu da birer kişisel kriz demektir.
Ergenlik Belirtileri Nelerdir?
Erinlik belirtileri;
* Kızlarda adet görme.
* Erkeklerde gece boşalması
* Kemik gelişimindeki artış ve değişim.
* Erkeklerde sakal ve bıyığın çıkması.
* Çocuğun şeffaf derisinin değişmesi.
* Yağ dokusunun artması.
* Ter salgısının artması.
* El ve ayaklarda hızlı büyüme.(Bu durumda çocuk vücudunu tam olarak kontrol edemez. Böylece bu durum davranışlarına yansır. Örneğin, sakarlık gibi.)
Çocukta yeni bir tip meydana gelmektedir. Ancak bu durum onda hayal kırıklığı yaratabilir.
Genel Davranış Değişiklikleri Nelerdir? Yalnızlık İsteği İsteksizlik Toplumsal Zıtlık DurumuOtoriteye Karşı Çıkma EğilimiOlay yaratmak.
* İnsanları kızdırmak
* Yerli yersiz ıslık çalmak
* Dikkatsizlik
* Sabırsızlık
* Kabalık
* Dalgınlık, aldırmazlık
* İnatçılık
* Kafa tutma
* Şüphecilik olarak sayılabilir.
Karşı cinse olan zıtlık
Duygu Durumundaki Artış:
Bu dönemde ergenler çok fazla duygusal olabilirler. Ancak bu durum biçim değiştirerek kendisini gösterir.
* Karamsarlık oluşur
* Kendilerine söylenen şeyi ters anlarlar
* Çabuk sinirlenirler
* Hiçbir şeyden memnun olmazlar
* Küçük şeylerden dolayı hemen ağlama görülebilir
Kendine Olan Güven Duygusu Azalabilir:
Ergenlik dönemi bireyin kendisi ile ilgilendiği dönemdir. Bu ergenlerin kaygılarının, sıkıntılarının çeşitliliğinden kolaylıkla anlaşılır Ergenlik Çağında Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Depresyon, ergenlik çağında tüm belirtileriyle çok seyrek olarak görülür. Birey, can sıkıntısı çeker ve tedirgindir; hiç bir işle uzun süre ilgilenemez, bir uğraştan diğerine yönelir. Ancak sonunu getiremez. İstekle başladığı bir işten çabuk bıkar; coşku ile bezginlik arsında gider gelir. Dikkatini yoğunlaştırmakta güçlük çeker; okuduğunu anlamaz “okuduklarım kafama girmiyor” der, unutkanlıktan, dalgınlıktan yakınır. Ders dinleyemez ve başarısı düşer. Bedeniyle uğraşır, yorgunluktan, başa ağrısından, mide bulantısından, karın ağrısından, uykusuzluktan yakınır.
Ergenlik çağında birtakım fiziksel gelişmeler meydana gelmektedir; *Seslerin kalınlaşmas*ıYüzdeki sivilcelerin artması:* Yüzde bıyık ve sakalın çıkmasıVücutta Kıllanma*Ter bezlerinin çalışmasının artmas*Vücut kokusunun belirginleşmesi:* Gırtlaktaki kıkırdaklaşma*Göğüslerde büyüme: *Ergenlik Döneminde Görülen Cinsel Rüyaları Fiziksel endişeleri hakkında, özellikle de cinsellik konusunda ergenlerle konuşmak hiç de kolay değildir. Bu bize de onlara da garip gelir. Ancak vücutları, gelişim hızları, yaşıtlarına göre durumları ve “normal” olup olmadıklarıyla ilgili kaygılara kapılırlar. Sorularına cevap almak için ebeveynlerine ihtiyaçları vardır. Ergen çocuğunuzla fiziksel gelişime ilişkin konularda konuşurken;
**Soru sorulabilir” biri olun.** Güven aşılayan” biri olun. ”**Bilgi kaynağı” olun**Duyarlı” olun.
Ergen çocuğunuzla sosyal konular üzerinde konuşurken;** Anlayışlı **Sabırlı **Tarafsız olun**.Beklentilerinizi netleştirin.** Arkadaşlarıyla dışarı çıkma ve eve dönme saatleriyle ilgili bazı kurallar ve sınırlar belirlemeniz gerekir. Ergenlik deneyiminin bu yönü ile ilgili olumlu ama kararlı bir tavır takının.** Koyduğunuz kuralların nedenlerini mutlaka açıklayın
Birey artık yeni bir düzeyde düşünmeye, fikirler üretmeye, önermeye, pazarlık etmeye başlamıştır. Bazen herhangi bir tartışmada karşı görüş belirttiğinde kendinizi terslenmiş ve kötü hissedebilirsiniz. Ancak ergenin burada amacı sizi sınamak veya fikirlerinizi reddetmek değildir. Yalnızca, kendi zihinsel kimliğini oluşturmaya ya da yeni düşünme yetisini kullanmaya çalışıyordur. Zihinsel gelişimlerini teşvik edin Arkadaş gibi konuşun Zararsız abartmalara izin verin.
Ergenlikte Duygusal Gelişme :
Kimi zaman ergenlerin duygusal iniş-çıkışlar yaşadıklarını hissederiz; bir an güvenin,iyimserliğin ve eğlencenin zirvesine tırmanıp, bir sonraki an güvensizliğin, karamsarlığın ve depresyonun derinliklerine düşebilirler. Bu iniş-çıkışlar bize anlamsız gelebilir, ama ergen “neden” öyle hissettiğini bize açıklayamasa da, bunlar onun için gerçektir
Ergenleri Anlamanın Yolu; Onlarla İletişim Kurmaktır.”
Son olarak ergenlerin bizlerden duymak istedikleri daha doğrusu davranışlarımızla göstermemiz gereken beş mesajı aktİarmak istiyorum.
* “Seninle gurur duyuyorum.”
* “Bana herhangi bir nedenle gelebilirsin, ben her zaman dinlemeye hazır olacağım.”
* “Seni anlamak istiyorum.”
* “Sana güveniyorum.”
* “Seni seviyorum.”
HEPİMİZ ERGEN OLDUK HERŞEYDEN ÖNCE ONLARA SEVGİYLE YAKLAŞMANIN YOLLARINI BULMALI*MUTLAKA* KENDİ KÜLTÜRÜMÜZE* GELENEK GÖRENEKLERİMİZE *VE* YAŞADIGIMIZ ŞARTLARA GÖRE BU DÖNEMLERİNDE YARDIMCI OLMALIYIZ.ONLAR BİZİM GELECEGİMİZ NASIL BİZ BİR ÖNCEKİ NESLIN GELECEGİ OLMUŞSAK.
ADALAR TOPLUM SAGLIGI MERKEZİ EGİTİM ŞUBESİ 02163826061