İklim değişikliğiyle mücadele, sadece küresel çapta değil, yerel ve bölgesel ölçekte de kritik öneme sahiptir. Türkiye, COP30’da yüksek seviyede temsil edilerek, enerji dönüşümü, iklim finansmanı ve sürdürülebilir kalkınma alanında aktif bir rol üstlenmiştir. Bu makalede, Türkiye’nin özellikle Adalar ve Büyükada özelindeki katkıları, Dünya Mirası statüsü ve UNICEF perspektifi ele alınmaktadır.
Türkiye’nin COP30 Katılımı
Türkiye, COP30’a Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz liderliğinde katılmış, enerji dönüşümü ve sürdürülebilir kalkınma konularında sunumlar yapmıştır. Türkiye Pavilyonu’nda gerçekleştirilen oturumlarda:
• Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projeleri
• Döngüsel ekonomi uygulamaları
• Sürdürülebilir tarım ve su yönetimi
konuları ön plana çıkmıştır. Bu etkinlikler, Türkiye’nin hem ulusal hem de bölgesel sürdürülebilirlik stratejilerini uluslararası platformda sergilemesine olanak sağlamıştır.
Adalar ve Büyükada: Sürdürülebilir Uygulama Örnekleri
Büyükada ve diğer Prens Adaları, Türkiye’nin iklim ve çevre alanındaki somut uygulama örneklerini sergileyebileceği özel alanlar olarak öne çıkmaktadır:
1. Ulaşım ve Karbon Ayak İzi
• Elektrikli araç ve bisiklet kullanımının artırılması, motorlu taşıtların sınırlanması
• Adanın karbon emisyonunu azaltmaya yönelik şehir içi ulaşım çözümleri
2. Enerji ve Su Yönetimi
• Güneş enerjisi panelleri ile yerel enerji üretimi
• Su tasarrufu ve atık su yönetimi projeleri
3. Ekoturizm ve Sürdürülebilir Planlama
• Büyükada’nın doğal ve kültürel mirasının korunması
• UNESCO Dünya Mirası alanları kapsamında özel koruma ve restorasyon projeleri
• Sürdürülebilir turizm uygulamalarıyla ekonomik kalkınmanın iklim dostu sağlanması
4. UNICEF ve Çocuk Hakları
• Adalar’da iklim ve çevre projelerinin çocuk hakları ve eğitim perspektifiyle yürütülmesi
• Okullarda çevre ve iklim bilinci eğitim programları, UNICEF destekli gençlik projeleri
• Çocukların katılımıyla sürdürülebilir uygulamalara yönelik farkındalık çalışmaları
5. Yan Etkinlik ve Dijital Sunumlar
• COP31 Türkiye pavilyonu ve yan etkinliklerde Büyükada örnekleri sunulabilir
• Dijital paneller ve hibrit oturumlarla adadaki projeler uluslararası delegasyonlarla paylaşılabilir
COP31 Perspektifi: Türkiye ve Adalar Rolü
• Türkiye, COP31 ev sahipliği için aday olup, İstanbul başta olmak üzere büyük şehirler potansiyel ev sahibi olarak değerlendirilmektedir.
• Adalar, fiziksel olarak konferans merkezi olmasa da yan etkinlikler, sergi standları, saha ziyaretleri ve dijital sunumlar ile COP31’e aktif katılım sağlayabilir.
• Özellikle Büyükada’nın sürdürülebilir ulaşım, enerji verimliliği, ekoturizm ve çocuk odaklı çevre projeleri, uluslararası delegasyonlar için örnek uygulama olarak sunulabilir.
Türkiye, COP30 sürecinde hem ulusal politikalarını hem de sürdürülebilir kalkınma uygulamalarını uluslararası platformda etkin şekilde tanıtmıştır. Büyükada ve Prens Adaları, UNESCO Dünya Mirası ve UNICEF perspektifleriyle bu sürece somut örnek ve pilot proje alanları olarak dahil edilmekte; çevresel, kültürel ve sosyal boyutlarda küresel iklim diplomasisine katkı sağlamaktadır.
COP31 Türkiye’de gerçekleşirse, Büyükada’nın sürdürülebilirlik odaklı projeleri uluslararası delegasyonlar için bir model olacak ve Türkiye’nin iklim ve sosyal sorumluluk diplomasi kapasitesini güçlendirecektir.
Yazar: Haluk Direskeneli
Tarih: Kasım 2025
⸻
Kaynaklar:
1. Turkish Ministry of Environment, Climate Change, and Urbanization – COP30 Pavilion Program, 2025
2. Anadolu Agency – “Turkish Vice President at COP30 Leaders Summit,” 2025
3. Turkish Climate Change Coordination Board (İDUKK) Reports, 2025
4. COP30 Official Documents – UNFCCC, 2025
5. Local Municipality Publications – Büyükada Sustainable Initiatives, 2025
6. UNESCO – World Heritage Sites Turkey, 2025
7. UNICEF Turkey – Child Rights and Environmental Education Programs, 2025
⸻
