Sadece Adalar özelinde değil, genel olarak küçük ve izole yerleşimlerde yaşayan yaşlı bireyler için en temel sorun, yaşam kalitesinin mevcut altyapı ve hizmetlerle yeterince desteklenememesidir. Bu durum, özellikle sağlık hizmetleri, iletişim altyapısı ve ekonomik kaynaklarla doğrudan bağlantılıdır. Adalar’da, İstanbul’un 39 ilçesi arasında en yaşlı nüfusa sahibiz. Nüfusun yaklaşık %25’i, seçmen nüfusunun ise üçte biri yaşlılardan oluşuyor. Yaşlı nüfus içindeki okur-yazar oranı ve ilkokul mezunu olmayanların oranı da %9 civarındadır.
Ne yazık ki Adalar Belediyesi’nde hâlen bir “sosyal hizmetler birimi” bulunmamakta ve bu konsepti benimseyen herhangi bir uygulayıcı yoktur. Bu nedenle, yaşlı bakım evi konsepti, bölgede yaşam kalitesini yükseltmek açısından kritik bir önceliktir. Huzur evlerinin, şehir hastanesinden bağımsız olarak, ağırlıklı olarak yaşlılara yönelik planlanması gerekmektedir. Siyasi parti başkan adaylarının sunduğu 180 günlük planlarda dahi bu konuya yeterince önem verilmediği görülmüştür; iş işten geçmeden çözümler geliştirmek elzemdir.
Adalarda ve benzeri bölgelerde huzur evlerinin konumu ve tasarımı hem doğayla uyumlu hem de sosyal yaşamı destekleyecek biçimde planlanabilir. Büyükada’daki Rum Yetimhanesi ve restore edilecek eski köşkler, deniz ve yeşil alanlara yakın olarak huzurlu bir yaşam alanı sunabilir. Burgazada’nın Kalpazankaya bölgesi ve Heybeliada’daki senatoryum çevresi, yürüyüş yolları, manzara ve doğayla iç içe konumları ile sakin bir yaşam imkânı sağlar. Kınalıada’nın doğu yamaçları ise hem deniz hem de yeşil alan manzarasıyla sessiz ve ulaşımı kolay bir alan sunar.
Huzur evlerinde güvenlik ve konfor ön planda tutulmalıdır. Geniş koridorlar, engelli rampaları ve asansörler ile erişilebilirlik sağlanmalı; ortak alanlar, bahçeler, dinlenme alanları, kütüphane ve sanat atölyeleri ile sosyal etkileşim desteklenmelidir. Taş ve ahşap gibi ada dokusuna uygun malzemeler, yüksek tavanlar ve geniş pencereler ferah mekanlar yaratırken, güneş panelleri ve yağmur suyu toplama sistemleri ile sürdürülebilir enerji çözümleri entegre edilebilir.
Ziyaretçi dostu çözümler de büyük önem taşır. Esnek ziyaret saatleri, online rezervasyon sistemleri, video arama ve tablet odaları ile uzaktan görüşme imkânı sunulabilir. Bahçe, teras ve deniz manzaralı oturma alanları hem ziyaretçilerin hem de sakinlerin konforunu artırır. Kültürel ve sanatsal kısa süreli etkinlikler, sosyal bağları güçlendiren önemli araçlar olarak değerlendirilebilir.
Adalar ve benzeri bölgelerdeki huzur evleri projeleri, tarihi ve doğal dokuyu koruyarak yaşlı bireyler için hem sağlık hem sosyal yaşam açısından zengin bir ortam yaratabilir. Ulaşım, iletişim ve ekonomik sürdürülebilirlik konularında geliştirilecek çözümler, hem sakinler hem de ziyaretçiler için yaşam kalitesini artıracak, aile bağlarını güçlendirecek ve toplumsal entegrasyonu destekleyecektir.(Haluk DİRESKENELİ)
