İçişleri Bakanlığı mülkiye müfettişlerinin hazırladığı, başkanlığını AK Parti İstanbul Milletvekili Belma Satır’ın yaptığı TBMM Dilekçe Komisyonu’na sunduğu sahil raporunda, kıyılardaki tahribatın son fotoğrafı çekildi.
Karadeniz’de 1785 km, Marmara Denizi’nde 1089 km, Ege Denizi’nde 2805 km, Akdeniz’de 1577 km ve Adalar’da 1067 km deniz kıyısı bulunduğu belirtilen raporda, yoğun yapılaşma nedeniyle kıyıların yapısının bozulma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu kaydedildi.
“Kıyılar, sanayi ve turizm yatırımı, su ürünleri üretimi, konut, liman, iskele yapımı gibi değişik amaçlarla kullanılmakta” tespitine yer verilen raporda “Bu durumun sonucunda yoğun yapılaşma nedeniyle yapısının bozulması tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Son yıllarda, kıyı alanlarımızdaki uygulamalar, kıyı özellikleri yeterince gözetilmeden gerçekleştirilmiş ve kıyılarımız ciddi bir şekilde tahrip edilmiştir. Kıyıların yapısının bozulması, yakın gelecekte hem turizm gelirleri hem de su ürünleri yönünden ekonomiyi olumsuz etkileme riskini beraberinde getirmektedir” dendi.
Türkiye’deki kıyılara ilişkin yasal mevzuat ve uygulamaların detaylı anlatıldığı raporda, 1950’lerden beri yasaların etkin uygulanamadığı belirtilerek, “Kıyıların koruma kullanma dengesini sağlamaya yönelik yönetim politikalarının belirlenmemesi, bilim çevrelerinin çalışmalarının yeterince dikkate alınmaması, uygulamaların ve mevzuat düzenlemelerinin bu alanların iyi kullanımına değil, yalnızca kullanımına ve gelir elde edilmesi konusuna odaklanması sonucunda mevzuatımızda kıyıların korunmasına ilişkin hükümler de gözardı edilmiş, izinsiz, plansız ve kıyının yapısına zarar veren uygulamalar önlenememiştir” ifadeleri kullanıldı.
50 milyon kişi yaşıyor
Rapordaki bir çarpıcı tespit de “yazlıklara” yönelik oldu. Yazlık evler ve tatil sitelerinin ekim ayından itibaren boşaldığına işaret edilen raporda, “yazlık evlerin yılın belli zamanlarında kullanılıp diğer zamanlarda boş bırakılması ekonomik açıdan kayıp oluşturmasının yanında kıyıların binalarla doldurulmasına, jeomorfolojik özelliklerinin ve doğal güzelliklerinin de yok edilmesine neden olmaktadır” dendi. 50 milyona yakın nüfusun kıyı şehirlerde yaşadığı raporda, şu ifadeler kullanıldı:
“Artan nüfus ve yapılaşmanın korumasız kıyı alanları üzerinde çeşitli problemlere yol açacağı açıktır. Tatil konutları için elverişli ortamlar oluşturması nedeniyle her geçen gün beton yığınlarına dönen kıyılarda şehirleşme, bitki örtüsünün tahribatı, tarım arazilerinin yerleşmeye açılması, kır ekonomisinin yapısının değişmesi, mevsimlik nüfus artışının neden olduğu kirlilik vb. yollarla coğrafi çevreyi olumsuz yönde etkilemektedir.”
Çok katlı siteler hava akımını engelliyor
1985’te kıyı imar planı hazırlama görevinin mahalli idarelere verilmesinin, tarım alanlarının yazlık ve turizm amaçlı kullanıma dönüşmesini tetiklediği vurgulanan İçişleri Bakanlığı mülkiye müfettişlerinin hazırladığı raporda, kıyı bölgelerindeki “çok katlı tatil siteleri” için de şu değerlendirme yapıldı:
“Canlı yaşamını olumsuz yönde etkileyen çok katlı tatil siteleri denizden gelen hava akımını engellediğinden özellikle yaz aylarında rüzgârın serinletici etkisinin azalmasına da sebep olmaktadır. Ayrıca deniz kıyısı boyunca yapılan konutlar genellikle şerit halinde olduğundan hem deniz havasının iç kesimlere girişi engellenmekte hem de konutlara paralel yapılan yollar yüzünden denizle binalar arasındaki bağlantı yollarla koparılmaktadır. Böylelikle var olan kumsallar yok edilmekte ve plajların görüntü kalitesi de bozulmaktadır.”
