İstanbul’un gözbebeği Adalar, bir yandan UKOME kararlarıyla bireysel akülü araçlara getirilen kısıtlamalarla, diğer yandan bu boşluğu dolduran korsan taşımacılık ve fahiş fiyatlarla çalkalanıyor. Heybeliada, Burgazada ve Kınalıada’da denetimden uzak “korsan” akülü araçlar adeta cirit atarken, vatandaşlar hem bu duruma hem de kendilerine dayatıldığını iddia ettikleri tekelci yapıya tepkili.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Adalar Belediyesi’nin, UKOME şartlarını taşımayan elektrikli araçları ada dışına çıkarma operasyonları sürerken, adalardaki ulaşım krizi yeni bir boyut kazandı. Özellikle Büyükada’da denetimlerin sıkılaştırılmasıyla korsan araçların önü kesilmiş gibi görünse de, diğer adalarda tam bir başıboşluk hakim.
Heybeliada’da durum o kadar ileri gitmiş durumda ki, bazı şahısların korsan taksi durakları kurarak vatandaşları fahiş fiyatlarla taşıdığı belirtiliyor. Bu durum, Adalar halkının ve ziyaretçilerin tepkisini çekiyor.
Vatandaşların tepkisinin bir diğer odağında ise Adalar Belediyesi’nin sürekli değişen ve çelişkili uygulamaları yer alıyor. İddialara göre, belediye önce esnafa 3 tekerlekli araçları zorunlu kıldı, ancak daha sonra bu araçları yasaklayarak 4 tekerlekli araçların kullanımını şart koştu.
Asıl büyük tepki ise bu 4 tekerlekli araçların, bireysel ya da ticari fark etmeksizin, sadece Büyükada’daki belirli bir işletmeden alınmasının zorunlu tutulması iddiası. Adalılar, piyasada daha ucuza ve taksit imkanıyla alabilecekleri araçları, işaret edilen işletmeden çok daha pahalıya almak zorunda bırakıldıklarını belirterek isyan ediyor.
Dolandırıcılık ve Başkan Akpolat’a Yönelik İddialar
Bu tekelci yapının arkasında Adalar Belediye Başkanı Ali Ercan Akpolat ile olan ilişkilerin etkili olduğu iddiaları da gündemdeki yerini koruyor. Hatırlanacağı üzere, 65 yaş üstü ve yürüme güçlüğü çeken M.A. isimli bir vatandaşın, zorunlu tutulan akülü aracı alırken 30.000 TL dolandırıldığı öne sürülmüştü. M.A.’nın, “bazı kişilerin” talimatıyla söz konusu işletmeye yönlendirildiği ve buradan araç alınmadığı takdirde gerekli izin belgelerinin onaylanmadığı iddialar arasında.
Denetimlerin Yasal Dayanağı ve Süreç
Belediye ve emniyet güçlerinin ortak operasyonları, UKOME’nin 03 Haziran 2021 tarihli ve 2021/4-4 sayılı kararına dayanıyor. Adalar Belediyesi, daha önce yaptığı duyurularda, izin belgesi olmayan tüm araçların 15 Kasım 2024 tarihi itibarıyla ada dışına çıkarılacağını ilan etmişti. Bu sürecin bir parçası olarak, yönergeye uymayan araçlar toplanmaya devam ediyor.
Adalar’da yasal olarak bireysel veya ticari amaçlı elektrikli araç kullanabilmek için UKOME tarafından belirlenen katı kurallara uymak gerekiyor.
Bireysel Kullanım İzin Şartları:
Adalar’da daimi ikametgah sahibi olmak (İkinci adres kabul edilmiyor).
Uygun sürücü belgesine sahip olmak.
%90 ve üzeri engelli raporu olanlar (1 refakatçi ile).
ÇÖZGER raporlu çocukların aileleri (2 refakatçi ile).
%40 ve üzeri engelli olup hareket kabiliyetinde kısıtlılık durumu sağlık raporuyla belgelenenler (1 refakatçi ile).
ÖNEMLİ NOT: 25 Temmuz 2024’te değişen mevzuatla, daha önce başvuru yapmış ancak bu yeni şartları taşımayan vatandaşların da araçlarını ada dışına çıkarması gerekiyor.
Yük Taşıma (Ticari) İzin Şartları:
İş yerinin Adalar’da faaliyet göstermesi ve ruhsatlı olması.
Uygun sürücü belgesine sahip olmak (İşletme sahibi ve bir SGK’lı çalışanı dahil en fazla 2 kişi).
Aracın UKOME’nin belirlediği teknik özelliklere sahip olması.
Kullanıcılar İçin Kritik Kurallar ve Yaptırımlar
Yıllık Başvuru: İzin belgeleri 1 yıl geçerlidir ve her yıl yenilenmesi gerekir.
Hız Sınırı: Adalar genelinde hız sınırı azami 20 km/saat olarak belirlenmiştir. Bu sınırı aşanların belgeleri iptal edilecek ve 1 yıl yeni başvuru yapamayacaklardır.
Amaç Dışı Kullanım: Aracın izin amacı dışında (korsan yolcu taşımacılığı, şahsi işlerde kullanma vb.) kullanılması, yaya alanlarına park edilmesi veya belirlenen saatler dışında kullanılması durumunda izinler derhal iptal edilir ve 1 yıl başvuru yasağı uygulanır.
Başvuru Belgesi İzin Değildir: Emniyet’ten alınan “başvuru alındı” belgesi, aracı kullanma hakkı tanımaz. Denetimlerde bu belge geçerli sayılmayacaktır.
