İstanbul’un gözde kaçış noktalarından Prens Adaları’nda akülü araç ve elektrikli bisiklet kullanımı, Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararlarıyla yeniden şekillendi. Özellikle turistleri yakından ilgilendiren düzenlemeyle bu araçların kiralanması kesin bir dille yasaklanırken, bireysel kullanım da sıkı kurallara ve izin şartına bağlandı. Mayıs ayında gerçekleştirilen denetimlerde çok sayıda izinsiz ve kiralık araç toplanarak ada dışına çıkarıldı. Uygulama, ada sakinleri arasında ise farklı görüşlere yol açarak tartışmaları beraberinde getirdi.
UKOME’nin 3 Haziran 2021 tarihli ve 25 Temmuz 2024’te güncellenen kararları uyarınca, Adalar’da akülü araç ve elektrikli bisiklet kullanmak isteyenlerin izin belgesi alması zorunlu hale getirildi. Bu izinler; Adalar’da ikamet eden, uygun sürücü belgesine sahip ve UKOME standartlarına uygun aracı olan bireyler, Adalar’da ticari faaliyet gösteren (en fazla 2 araç) işletmeler ve belirli oranlarda engelli raporu bulunan kişiler ile refakatçilerine verilebiliyor. Bu şartlar, turistlerin bireysel kullanım için izin almasını fiilen imkansız kılıyor.
Kiralama konusu ise 2025 yılında yapılan operasyonlarla netlik kazandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Adalar Belediyesi ve Adalar İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerinin Mayıs ayında gerçekleştirdiği ortak denetimlerde, UKOME kararlarına aykırı olarak kullanılan ve kiralanması yasak olan çok sayıda elektrikli bisiklet ve akülü araç toplandı. Yetkililer, kiralık araç kullanımının Adalar’da tamamen yasaklandığını ve bu yasağa uymayanlara müsamaha gösterilmeyeceğini vurguladı. Daha önce, 15 Kasım 2024 tarihi itibarıyla izin belgesi olmayan tüm araçların ada dışına çıkarılması zorunluluğu getirilmişti.
Özellikle Büyükada gibi yoğun bölgelerde, yayalaştırılmış alanlarda akülü araç ve elektrikli bisiklet kullanımı tamamen yasaklandı. İBB Adalar Koordinatörlüğü ve Adalar Belediyesi Zabıta Müdürlüğü ekipleri, bu alanlarda sıkı denetimler yaparak kurallara uymayan araçları bölgeden uzaklaştırıyor. Araçlar için belirlenen hız sınırı 20 km/s olup, bu sınırı aşanların izinleri iptal edilebiliyor ve 1 yıl süreyle yeni başvuru yapmaları engellenebiliyor. Yanlış park etme, yetkisiz sürücü kullanımı veya ticari araçların kişisel amaçla kullanılması gibi ihlaller de cezai yaptırımlara tabi tutuluyor.
Yeni düzenlemeler ve sıkı denetimler, ada sakinleri arasında tartışmalara neden oldu. Bir kısım ada sakini, özellikle yaz aylarında artan akülü araç ve elektrikli bisiklet kullanımının ada trafiğini tehlikeli bir hale getirdiğini ve “E-5 Karayolu’na döndüğünü” belirterek düzenlemeleri destekliyor.
Diğer bir kesim ise, özellikle faytonların kaldırılmasının ardından bu araçların yük taşıma ve ulaşım için, bilhassa yaşlılar ve engelliler için bir zorunluluk haline geldiğini savunuyor. Bir ada sakini, “Eşim dizlerinden sakat olduğu için akülü aracı zorunlu olarak kullanıyoruz. Bu yasaklama bizi çok zor durumda bırakacak,” diyerek mağduriyetini dile getirdi.
Yetkililer, Adalar’ın doğal ve kültürel dokusunu koruma hedefiyle hareket ettiklerini belirtirken, ada sakinlerinin ulaşım ihtiyaçları ile adanın özgün yapısının korunması arasında bir denge kurulması gerektiği yönündeki tartışmalar devam ediyor. Mevcut durumda, Adalar’da akülü araç ve elektrikli bisiklet kullanımı kısıtlı bir çerçevede, izinle mümkün olurken, kiralama seçeneği tamamen ortadan kalkmış görünüyor.
