İstanbul’un gözbebeği Adalar’da, faytonların kaldırılmasıyla başlayan ve “Azmanbüs” olarak adlandırılan elektrikli araçlarla devam eden ulaşım krizi yeni bir boyut kazandı. Adalar Kaymakamlığı’nın güvenlik gerekçesiyle getirdiği “ayakta yolcu alınamaz” uyarısına rağmen, İETT’ye bağlı Adabüslerin tıklım tıklım ve ayakta yolcularla sefere devam ettiği görüldü.
Adalar ilçesinde toplu taşıma hizmeti veren ve adanın dar sokaklarına uygun olmadığı gerekçesiyle sık sık eleştirilerin hedefi olan Adabüsler, bu kez de yasağı hiçe saymalarıyla gündemde. Sosyal medyada paylaşılan ve tepki çeken fotoğraflarda, otobüslerin içinde çok sayıda yolcunun ayakta seyahat etmek zorunda kaldığı net bir şekilde görülüyor.
Adalı vatandaşlar, duruma sosyal medya hesaplarından isyan etti. Bir vatandaşın, “Otobüsler ayakta yolcu taşımaya başlamış maşallah, belediye süper” şeklindeki ironik paylaşımı, tepkinin boyutunu gözler önüne serdi.
Adabüsler, hizmete girdiği ilk günden beri tartışmaların odağında yer alıyor. Adalar Belediye Başkanı Ali Ercan Akpolat, bu araçların Adalar’ın coğrafi yapısına ve tarihi dokusuna uygun olmadığını belirterek, göreve gelmeden önce “Adaya gelirse önüne yatarım” sözleriyle tepkisini dile getirmişti. “Azmanbüs” olarak nitelendirilen bu araçların ada yollarında yarattığı güvenlik endişeleri ve trafik sorunları, Adalıların temel şikayetleri arasında bulunuyor.
Vatandaşların en çok merak ettiği konu ise bu uygulamanın yasal olup olmadığı. Konunun hukuki boyutunu incelediğimizde karşımıza iki aşamalı bir durum çıkıyor:
Türkiye’deki Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre, şehir içi toplu taşıma hizmeti veren otobüslerin (belediye otobüsleri vb.) ruhsatlarında belirtilen sayıda ayakta yolcu taşımasına genel olarak izin verilmektedir. Araçların tescil belgelerinde “ayakta yolcu kapasitesi” belirtilir ve bu sınıra uyulduğu sürece yasal bir engel bulunmaz.
Ancak yolcu taşıyan minibüslerin ayakta yolcu alması, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre düzenlenmiştir. Genel olarak, minibüslerin ayakta yolcu taşıması kural olarak yasaktır, çünkü minibüsler genellikle oturma düzeni için tasarlanmış araçlardır ve ayakta yolcu taşınması güvenlik riski oluşturabilir. Karayolları Trafik Yönetmeliğ’ne göre Minibüsler, araç ruhsatlarında belirtilen oturma kapasitesine uygun sayıda yolcu taşımak zorundadır. Ruhsatta belirtilen koltuk sayısı dışında ayakta yolcu taşınması, genellikle trafik kurallarına aykırıdır ve cezai işlem uygulanabilir. Ayakta yolcu taşınması, özellikle ani fren veya kaza durumunda yolcuların güvenliğini tehlikeye atabilir. Eğer bir minibüs ayakta yolcu taşırken trafik denetimine yakalanırsa, sürücüye ve/veya işletmeciye trafik cezası uygulanabilir. Ayrıca, fazla yolcu taşıma durumunda araç trafikten men edilebilir.
Adalar’a Özel Durum ve Kaymakamlık Kararı: Ancak Adalar’daki durum, genel yönetmelikten farklı bir özellik taşıyor. Adalar Kaymakamlığı, ilçenin kendine özgü coğrafi yapısı, yolların aşırı dar ve virajlı olması, eğimli araziler ve potansiyel güvenlik risklerini göz önünde bulundurarak Adabüsler için özel bir düzenleme getirmiştir. Kaymakamlık, bu araçlarda ayakta yolcu taşınmasını güvenlik gerekçesiyle yasaklamıştır.
Dolayısıyla, İETT’nin mevcut uygulaması, genel trafik yönetmelikleri çerçevesinde mümkün olsa dahi, Adalar için özel olarak alınmış olan Kaymakamlık kararını açıkça ihlal etmektedir. Bu durum, olası bir kaza anında ciddi hukuki ve cezai sorumluluklar doğurma potansiyeli taşımaktadır.
Yaşanan bu son gelişme, Adalı vatandaşlar ile yetkili kurumlar arasındaki gerilimi bir kez daha tırmandırırken, Adalar Kaymakamlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bu bariz yasak ihlali karşısında nasıl bir adım atacağı merakla bekleniyor.
Ayakta yolcu istemiyorsan oraya yeni seferler ekleyeceksin vatandaşın ihtiyacı var ya yapacaksın ya da susup oturacaksın size böyle diller lazım kibarlıktan anlamıyorsunuz hiçbiriniz