İstanbul’un Adaları’nda akülü ve elektrikli araç kullanımı, adaların eşsiz dokusunu koruma çabaları ile ulaşım ihtiyaçları arasında giderek büyüyen bir tartışma konusu olmaya devam ediyor. Son olarak 20 Mayıs 2025’te gerçekleştirilen kapsamlı denetimler ve UKOME’nin güncellenen katı kuralları, ada sakinleri ve yetkililer arasındaki tansiyonu bir kez daha yükseltti.
Adalar, motorlu araç trafiğine kapalı yapısıyla bilinirken, son yıllarda artan akülü ve elektrikli araç kullanımı, bu hassas dengeyi zorluyor. Tartışmaların fitili, Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME) 5 Ekim 2021’de akülü araç kullanımını yasaklama kararıyla ateşlenmişti. Karar, ada sakinlerini ikiye böldü. 46 yıllık ada sakini Faika Ayça gibi bazıları, “Ada bu akülü araçlar yüzünden E-5 Karayolu’na döndü” diyerek yasağı desteklerken, bir kesim ise özellikle faytonların kaldırılmasının ardından bu araçların yük taşıma ve ulaşım için elzem olduğunu savundu.
2024 yılında toplu taşıma amacıyla hizmete sokulan elektrikli minibüsler de tartışmaları beraberinde getirdi. Adalar Belediye Başkanı Ali Ercan Akpolat, bu minibüslerin “özellikle bayramda ve yaz aylarında artan ada nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamak için geçici bir çözüm” olduğunu belirtse de, birçok ada sakini bu araçların adanın ruhuna uygun olmadığı gerekçesiyle protestolar düzenledi. Akpolat, sorunun temelinde UKOME’nin adalara uygun araçlara tescil vermemesinin yattığını ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun konuya hassasiyetle yaklaştığını ifade etti.
UKOME, tartışmaların odağındaki düzenlemelerini 3 Haziran 2021 tarihli ve 2021/4-4 sayılı kararıyla belirlemiş, bu kararı 25 Temmuz 2024’te (2024/5-Ek.1) güncelleyerek adalarda izinsiz elektrikli araçların 15 Kasım 2024 tarihine kadar kaldırılması zorunluluğunu getirmişti.
Güncel düzenlemelere göre bireysel kullanım izni için Adalar’da ikamet, geçerli sürücü belgesi ve aracın UKOME şartlarına uygun olması gerekiyor. Engellilik durumu (≥%90 rapor, özel ihtiyaçlı çocuklar için ÇÖZGER) gibi özel durumlar için refakatçiyle kullanım imkanı tanınıyor. Ticari kullanım için ise Adalar’da faaliyet gösteren ve geçerli işyeri ruhsatı olan işletmelere, yine sürücü belgesi ve araç uygunluğu şartıyla izin veriliyor. Tüm araçlar için hız sınırı 20 km/s olarak belirlenirken, bu kuralın ihlali iznin iptaline ve 1 yıl yeni başvuru yasağına yol açıyor. İzinler yıllık olarak Adalar İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde yenileniyor.
En son 20 Mayıs 2025’te İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Anadolu Yakası Zabıta Müdürlüğü, Adalar Belediyesi Zabıta Müdürlüğü ve Adalar İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerinin ortaklaşa düzenlediği operasyonda, UKOME kararlarına aykırı olarak kullanılan, özellikle kiralanması yasak olan ve şartları taşımayan çok sayıda elektrikli bisiklet ve akülü araç toplatılarak ada dışına çıkarıldı. Bu operasyon, adaların doğal ve kültürel dokusunu koruma hedefine yönelik bir adım olarak değerlendirildi.
Halkın tepkileri ise sosyal medyada, özellikle “adagazet” gibi yerel X platformu hesapları üzerinden yankı bulmaya devam ediyor. Örneğin, 2 Mart 2025’te Heybeliada’da 16 aracın ada dışına çıkarılması ve 16 Aralık 2024’te “Adalar’da Akülü Araç Tartışması: Halk Ne Diyor?” başlığıyla yapılan paylaşımlar, konunun sürekli gündemde olduğunu gösteriyor. Bir kesim bu araçların trafik yoğunluğu yarattığını ve kazalara neden olduğunu (örneğin 5 Temmuz 2024’te 43 aracın toplatılması haberi) belirtirken, diğer bir kesim ise özellikle engelli bireyler ve yük taşıma gibi ihtiyaçlar için bu araçların gerekliliğini vurguluyor.
Adalar’daki akülü ve elektrikli araç meselesi, modern ulaşım talepleri ile adaların benzersiz kimliğinin korunması arasındaki hassas denge arayışını gözler önüne seriyor. Yetkililerin son düzenlemeleri ve operasyonları bu dengeyi kurma yönünde atılan adımlar olarak görülse de, ada halkının farklılaşan ihtiyaçları ve tepkileri, kalıcı ve herkesi tatmin edecek bir çözümün hala masada olduğunu gösteriyor. Gelecekte, Adalar’ın özgün yapısına uygun, ada sakinlerinin de benimseyeceği sürdürülebilir ulaşım modelleri üzerine çalışmaların devam etmesi bekleniyor.
Ya 3 tekerlekli büyük olanlar hadi neyse de 2 tekerlekli olanlara ne diye müdahale ediyorsunuz. Milletin zaten derdi yeterince var bir de siz dert çıkartmayın. Adaya utanmasaniz otobüs getirteceksiniz, polis arabalarının sayısıni artık sayamaz oldum. Bunlarla uğraşmayın kardeşim artık.