Adalar, İstanbul’un tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü semtlerinden biridir. Ancak, son yıllarda bu güzellikler, kaçak yapılaşma nedeniyle tehdit altında. Kaçak yapılaşma, sadece doğal peyzajı bozmakla kalmıyor, aynı zamanda yasal ve güvenlik sorunlarına yol açıyor.
Buna yeni bir örnek Büyükada Müceddet Sokak’tan geldi. Bir yerin bahçesine atılan betonun üzerine demir filizlerinin yükseleceği bir yapı oluşturuluyor gibi görünüyor . Belediye başkanının hemşehrisi olduğu öne sürülen şahsın çalışma alanı gözükmesin diye cam ve palmiye dallarıyla alanı kapatma çabası takdire şayan! Belediye başkanına soralım: Burada ne yapılıyor? Kaçak bir çalışma var mı? Bu çalışmalardan haberiniz var mı? Aslında sadece burası değil, buna benzer faaliyetler ada genelinde mevcut.
Adalar’da kaçak yapılaşma, özellikle pandemi döneminde artış göstermiştir. Nüfus yoğunluğunun artması, konut ihtiyacını da beraberinde getirmiş ve bu durum kontrolsüz yapılaşmaya yol açmıştır. Özellikle Heybeliada ve Büyükada gibi yerlerde, deniz kenarlarında ve yamaçlarda yapılan kaçak yapılar, hem doğal güzellikleri tahrip etmekte hem de yasal düzenlemelere aykırı düşmektedir. İmar affı uygulamaları, bu yapıların yasal hale getirilmesini kolaylaştırmış, ancak bu da sorunu kalıcı olarak çözmemiştir
Kaçak inşaatların nedenlerine baktığımızda, geçmişte çıkarılan imar afları, kaçak yapıların yasal hale gelmesine ve yeni kaçak yapılaşmaların önünün açması, Adalar’a olan ilgi artmasıyla birlikte nüfus da hızla yükselmesi. Bu durumun, konut ihtiyacını artırarak kaçak yapılaşmayı tetiklemesi, Adaların zemin yapısı, bazı bölgelerde kaçak yapılaşmayı kolaylaştırması, mevcut yasal düzenlemelerin yetersizliği ve denetimlerdeki gevşeklik, kısa vadede ekonomik kazanç elde etme çabası, arsa sahipleri, imar planlarına uymadan yapılaşma yaparak kârlarını maksimize etme peşinde olması kaçak yapılaşmanın önüne geçilmesini zorlaştırıldığı görülmekte.
Bu nedenler sonucunda kaçak yapılar, doğal yaşam alanlarını tahrip ederek biyolojik çeşitliliği azaltmış, düzensiz ve kontrolsüz yapılaşma, Adaların estetik görünümünü bozmuş, altyapı sistemlerine ek yük getirerek sorunlara yol açmış, tarihi dokuyu olumsuz etkileyerek kültürel mirası tehdit etmiştir.
Sonuç olarak, Adalar’da yapılan her türlü inşaatın, imar mevzuatına uygunluğu sıkı bir şekilde denetlenmelidir. Kaçak yapılaşma tespit edildiğinde, hızlı ve etkili cezai yaptırımlar uygulanmalıdır. Adaların doğal ve tarihi dokusunu koruyacak şekilde imar planları gözden geçirilmeli, yeni yapılaşma alanları belirlenirken ekolojik ve estetik değerler ön planda tutulmalıdır. Kaçak yapılaşmaya karşı etkin ve düzenli denetimler yapılmalı, kaçak yapılaşmayı önleyecek daha etkili yasal düzenlemeler yapılmalı, cezalar caydırıcı hale getirmeli, yerel halkın görüşleri alınarak katılımcı bir şekilde çözümler üretilmeli, kaçak yapılaşmanın olumsuz sonuçları hakkında toplumda farkındalık oluşturulmalıdır.
Adalar’daki kaçak yapılaşma, sadece bir yerel sorun değil, İstanbul’un tarihi ve doğal mirasının korunması açısından da ulusal bir endişe kaynağıdır. Sürdürülebilir bir çözüm için, yasal çerçevelerin güçlendirilmesi, denetimlerin artırılması ve halkın bilinçlendirilmesi gereklidir. Bu adımlar, Adalar’ın gelecek nesillere miras bırakılacak şekilde korunmasını sağlayabilir.
