Adalar ilçesinde her gün yaşanan bisiklet kazaları, kiralık bisikletlerin denetimsizliğini gündeme taşıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraki İSPARK’ın, faytonlar örneğinde olduğu gibi bisikletleri satın alması önerisi tartışılırken, belediye yetkililerinin seçim öncesi vaatleri yerine getirilmemesi eleştirileri artırıyor. Uzmanlar, yönetmeliklerin uygulanmaması nedeniyle artan güvenlik risklerine dikkat çekiyor.
Adalar, özellikle Büyükada, Heybeliada, Burgazada ve Kınalıada’da turistler ve yerli halk için bisiklet kiralama, vazgeçilmez bir ulaşım ve eğlence aracı haline gelmiş durumda. Ancak son dönemde yaşanan ölümcül kazalar, sistemdeki aksaklıkları gözler önüne seriyor. İBB’nin 2022’de aldığı kararla kiralık bisiklet işletmesi İSPARK’a devredilmiş olsa da, sahada denetim eksikliği devam ediyor. Fiyatlandırma “kullandıkça öde” modeline dönüştürülmüş ve bisiklet sayısı sınırlandırılmıştı, ancak bu önlemler kazaları önlemede yetersiz kaldı.
Yönetmelikler Rafta, Denetim Yok
Konuyla ilgili uzman görüşleri, sorunun vahametini ortaya koyuyor. 2016’da hazırlanan “Bisiklet Kiralama Yönetmeliği”, kiralık bisikletlerin sarı renkte olmasını, yıllık teknik muayene zorunluluğunu, lisans alımını ve belediye harcı ödemesini içeriyordu. Ayrıca, üç kişilik bir denetim heyeti (zabıta, esnaf temsilcisi ve sivil üye) kurulması öngörülüyordu.
Bugün Adalar’daki kiralık bisikletlerin hiçbirinde teknik muayene yapılmıyor, lisans aranmıyor ve harçlar tahsil edilmiyor. Denetim heyeti kurulmadığı için bisikletlerin fren sistemleri, lastikleri ve genel bakımları ihmal ediliyor. Sonuç olarak, kazalar artıyor: Son haftalarda yaşanan ölümcül olaylar, yaralanmalar ve can kayıpları rapor ediliyor. Örneğin, 2014’te Kınalıada’da bir gencin bisiklet kazasında hayatını kaybetmesi gibi trajediler, yönetmeliklerin hayati önemini hatırlatıyor.
Uzmanlar, “Bu denetimsizlik, görevi kötüye kullanma ve kamuyu zarara uğratma suçlarını gündeme getiriyor” diyor. Belediye meclisinin dört yıldır harç tarifesini belirlememesi, milyonlarca liralık kamu gelirinin kaybedilmesine yol açıyor. Adalar Belediyesi’nin ihmali, esnafın haksız kazanç elde etmesine zemin hazırlıyor.
Seçim Vaatleri Boş Çıktı: Akpolat Eleştirilerin Odağında
Adalar Belediye Başkanı Ali Ercan Akpolat, seçim öncesi bisikletçi esnafına “Bisikletler İBB veya İSPARK tarafından satın alınacak” sözü vermişti. Bu vaat, faytonların kaldırılması sürecine benzer bir çözüm vaat ediyordu. Ancak UKOME’nin 2021 yönergesindeki “Bisiklet Kiralama Hizmet Lisansı” şartı uygulanmıyor. Bisikletler denetimsiz sokaklarda dolaşıyor, özellikle yaz aylarında dar yollar ve akülü araçlar yayalar için tehlike yaratıyor. Ada sakinleri, “Kuralsızlık devam ediyor, belediye harekete geçmiyor” diyor.Yönetmelik Detayları ve Uygulanmayan Kurallar
2016 yönetmeliğine göre:
Bisiklet Sayısı Sınırlamaları:
Büyükada’da 1000, Heybeliada’da 350, Burgazada’da 50, Kınalıada’da 100 bisikletle toplam 1500 adet sınırlama.
Yaş Sınırı: 15 yaş altı kiralama yasak.
Kiralama Saatleri: Yazın 21:00, kışın 19:00 sonrası kiralama yasak.
Güvenlik Ekipmanları: Kask ve dizlik zorunlu, bisikletler tek renk ve plakalı olmalı.
Yasak Bölgeler: Büyükada’da belirli caddelerde bisiklet kullanımı yasak.
Ancak günümüzde yönetmelik uygulanmadığı için tüm kiralama dükkanları “kaçak” statüsünde. Elektrikli bisiklet ambulansları gibi olumlu adımlar (2021’de hizmete giren) olsa da, genel kaos devam ediyor.
Yerel halka tavsiyeler: Bisiklet kiralamadan önce fren ve lastik kontrolü yapın, kask kullanın, erken saatlerde kiralayın ve yasak bölgelerden kaçının.
Adalar’ın huzuru için belediye yönetiminin sorumluğu büyük. Yönetmeliğin son maddesi, “Bu yönetmeliği belediye başkanı yürütür” diyor. Bu nedenle, ihmaller nedeniyle savcılık soruşturması talep ediliyor. İSPARK’ın bisikletleri satın alması, sorunu kökünden çözebilir mi? Ada sakinleri ve ziyaretçiler, acil eylem bekliyor.
