Aliye Berger kimdir?

Aliye Berger, Türkiye’nin ilk kazıma ve oyma gravür sanatçılarından biri olarak tanınır. Ressam ve grafik sanatçısı olan Berger, 24 Aralık 1903 tarihinde Büyükada’da doğmuş ve 9 Ağustos 1974’te aynı yerde hayatını kaybetmiştir.

Sanat hayatına resim ve piyano dersleri alarak başlamış, ancak asıl olarak gravür sanatıyla tanınmıştır. Berger, dışavurumcu oyma baskıları ile bilinir ve eserlerinde genellikle siyah-beyazın ara tonlarını kullanmıştır. Malzeme olarak zımpara kağıdı, kasap kağıdı ve tülbent gibi sıra dışı materyalleri kullanmıştır.

Yaşamı boyunca dünyanın çeşitli kentlerinde on iki özel sergi açmış ve kırk sekiz karma sergiye katılmıştır. Ölümünden sonra eserleri birçok kez sergilenmiştir; en büyük sergilerinden bazıları 1975’te İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde ve 1988’de Yapı Kredi Bankası tarafından düzenlenmiştir. Sanatçının eserleri İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ile Viyana Albertina Müzesi’nde sergilenmektedir

Doğumu ve Ailesi:

• 24 Aralık 1903’te Büyükada’da doğdu.
• Babası Kabaağaçlızade Mehmed Şakir Paşa, annesi Giritli Sare İsmet Hanım’dır.
• Yazar Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) ile ressam Fahrünnisa Zeyd’in kardeşi; seramik sanatçısı Füreya Koral, tiyatrocu Şirin Devrim ile ressam Nejat Devrim’in teyzesidir. Sanatçı bir aileden geldiği açıkça görülüyor.  

Eğitimi ve Sanat Hayatı:

• İstanbul Özel Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’nde eğitim aldı.
• Resim ve piyano dersleri aldı.
• 1935’ten 1939’a kadar Berlin ve Paris’te kardeşi Fahrünnisa Zeyd’in yanında kaldı. Bu dönemde sanatsal gelişimine katkı sağlayan önemli deneyimler yaşadı.
• 1947’de Karl Berger’le evlendi, ancak altı ay sonra eşini kaybetti. Bu acı kaybın ardından Londra’ya giderek John Buckland Wright’in atölyesinde heykel ve gravür çalıştı.
• 1951’de Türkiye’ye 150 gravür ile dönerek ilk kişisel sergisini açtı.  
• 1954’te Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği resim yarışmasında birincilik ödülü aldı. Bu ödül, sanatının geniş kitlelerce tanınmasını sağladı.
• Dışa vurumcu (ekspresyonist) oyma baskıları ile tanınır. Eserlerinde genellikle insan figürleri, mitolojik konular ve doğa betimlenir.

Sanatına Dair:

Aliye Berger, Türkiye’de gravür sanatının öncülerinden biri olarak kabul edilir. Sanatında derin duyguları ve kişisel deneyimleri yansıtan bir dışavurumcu üslup benimsemiştir. Eserlerinde güçlü çizgiler, kontrast renkler ve figüratif öğeler dikkat çeker.

Ölümü:

• 9 Ağustos 1974’te Büyükada’da vefat etti.

Aliye Berger, Türk sanat tarihinde önemli bir yere sahip, öncü bir sanatçıdır. Hem gravür alanındaki çalışmaları hem de resim sanatına katkılarıyla kendinden sonra gelen sanatçı nesillerini etkilemiştir.