Büyükada’nın Yımaz Türk Caddesi’nde bulunan ve iş insanı Nizam Hışım’a ait olduğu iddia edilen binanın bahçesindeki 100 yıldan fazla yaşa sahip çam ağacı, gece yarısı operasyonuyla kesildi.
Çevreci vatandaşların tepkisini çeken bu olayda, ağacın binanın manzarasını kapattığı için kesildiği iddia ediliyor.Kesim için gerekli izinlerin alınıp alınmadığı ise belirsizliğini koruyor. Adalar Cumhuriyet Başsavcılığı’nda Nizam Hışım hakkında ondan fazla dosya bulunduğu iddia edilirken, son dönemde yaptığı yatırımlarla dikkat çeken iş insanının bu olayla yeniden gündeme gelmesi tartışma yarattı.
Kesilen çam ağacının gövdesi, binanın önündeki yola bırakılmış ve üzeri yeşil bir branda ile örtülmüş halde bulundu. Çevreci vatandaşların kameralarına yansıyan bu görüntü, sosyal medyada büyük yankı uyandırdı.
Türkiye’de özel mülkiyetteki bir alanda ağaç kesimi, sıkı yasal düzenlemelere tabidir ve özellikle tescilli tarihi bir binanın bahçesinde bulunan ağaçlar için daha katı kurallar geçerlidir. Büyükada gibi Marmara Denizi ve Adalar Özel Çevre Koruma Bölgesi kapsamında yer alan alanlarda, ağaç kesimi için aşağıdaki izin süreçleri gereklidir:
KUDEB İzni: Tescilli tarihi bir binanın bahçesinde bulunan ağaçların kesilmesi için, öncelikle ilgili belediyenin bünyesindeki KUDEB biriminden izin alınması zorunludur. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca, KUDEB, korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili işlemleri denetler. Kesim başvurusu, ayrıntılı bir dilekçe, tapu belgesi ve varsa teknik raporlarla birlikte KUDEB’e sunulur. KUDEB, kesimin kültür varlığına etkisini değerlendirir ve Koruma Bölge Kurulu’na görüş için iletebilir.
Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu Onayı: Büyükada, Özel Çevre Koruma Bölgesi statüsünde olduğu için, ağaç kesimi Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nün yetki alanına girer. Anıt ağaç statüsünde olan veya 100 yıldan fazla yaşa sahip ağaçlar için, Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’ndan teknik rapor doğrultusunda onay alınması gerekir. Bu süreçte, ağacın ekolojik ve kültürel değerleri dikkate alınır.
Orman Bölge Müdürlüğü İzni: Eğer kesilecek ağaç, orman sayılmayan özel mülkiyette yer alsa bile, Orman Genel Müdürlüğü’nün ilgili bölge müdürlüğünden izin alınması gerekebilir. Başvuru, tapu belgesi, ağacın cinsi, adedi ve kesim amacı gibi bilgileri içeren bir dilekçeyle yapılır. Bölge müdürlüğü, yerinde inceleme yaparak karar verir.
Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu: Kesimin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi için, özellikle hassas bölgelerde ÇED raporu hazırlanması gerekebilir. Bu rapor, kesimin ekosisteme zararını en aza indirmek için alınacak önlemleri içerir.
Yukarıdaki süreçler tamamlanmadan yapılan ağaç kesimleri, 2863 sayılı Kanun’a göre cezai yaptırımlara tabidir. İzin alınmadan kesim yapılması durumunda, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve adli para cezası uygulanabilir.
Çevreci vatandaşlar, 100 yıllık çam ağacının kesilmesinin ada ekosistemine zarar vereceğini ve tarihi dokunun korunması gerektiğini vurguluyor. Sosyal medyada başlatılan kampanyalarda, kesimle ilgili resmi bir soruşturma talep ediliyor. Adalar Belediyesi ve KUDEB’den henüz resmi bir açıklama yapılmazken, kamuoyu olayın aydınlatılmasını bekliyor.
Büyükada’daki bu olay, tarihi ve doğal varlıkların korunması konusunda daha sıkı denetimlerin gerekliliğini bir kez daha gündeme getirdi. Yetkililerin, kesim işleminin yasal dayanağını ve KUDEB izninin kapsamını açıklaması bekleniyor.