Büyükada’nın 1980’li yıllarına ait eski fotoğraflar, adanın geçirdiği büyük dönüşümü ve bir zamanlar sahip olduğu dokuyu gözler önüne seriyor. Henüz betonlaşmanın bu denli hissedilmediği, ahşap konakların ve toprak yolların ada kimliğinin ayrılmaz bir parçası olduğu o yıllar, şimdi sadece bu siyah-beyaz karelerde yaşıyor.
Günümüzün en popüler turistik merkezlerinden biri olan Büyükada, bundan 30-40 yıl önce çok daha farklı bir atmosfere sahipti. Paylaşılan fotoğraflar, bizleri o yılların sakin, mütevazı ama bir o kadar da canlı ada hayatına tanıklık etmeye davet ediyor.
Denizden Toprak Kazanılan Meydanlar
En dikkat çekici değişimlerden biri, adanın bugünkü merkezi olan Atatürk Meydanı’nda yaşanmış. 1985-86 yıllarında çekilen bir fotoğraf, meydanın bugünkü halini alması için yapılan dolgu çalışmalarını belgeliyor. O dönemde denizden kazanılan bu alan, bugün adanın ana vapur iskelesine ve en işlek noktasına ev sahipliği yapıyor.
Sokakların ve Yaşamın Ritmi
1980’li yılların ortasında çekilen bir başka karede, Çınar Caddesi’nden Hamidiye Camii’ne uzanan Gazi Mihal Sokağı’nın tamir edildiği anlar görülüyor. O dönemdeki toprak ve arnavut kaldırımlı yollar, bugünün asfalt ve beton yollarından oldukça farklı bir manzara sunuyor. Aynı şekilde, Kumsal semtindeki kayıkhaneciler ve balıkçılar, adanın denizle ne kadar iç içe bir ekonomik hayata sahip olduğunu gösteriyor. 1995’te Büyükada Su Ürünleri Kooperatifi’ni kuracak olan bu esnaf, Kumsal Limanı’nın güvenli sularında teknelerinin bakımını yaparken fotoğraflanmış.
Haftalık kurulan semt pazarları ise sosyal hayatın kalbinin attığı yerlerdi. Kumsal Caddesi ile Konak Sokağı’ın birleştiği köşede 1986’da çekilen bir fotoğraf, ada sakinlerinin bir araya geldiği, alışveriş yaptığı o samimi anları bugüne taşıyor.
Dönüşen Konaklar ve Değişen Yüzler
Adanın simgesi olan ahşap konaklar da zamanın tanıkları. Bir zamanlar adanın ilk hükümet tabibi olan Dr. Celâl Ferdi Kocal’ın Çiçekli Yalı Sokağı’ndaki evi, önce ilkokul olarak kullanılmış, günümüzde ise Ada Palas Otel olarak hizmet veriyor. Benzer şekilde, Çınar Caddesi’nden Şehbal Sokağı’na bakıldığında görülen köşe bina, yıllar içinde postane, kupon mağazası ve bakkal gibi farklı işlevlere bürünerek adanın ticari hayatındaki değişimin bir kanıtı olmuş.
Bu fotoğraflar, Büyükada’nın sadece mimari olarak değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel olarak da geçirdiği evrimi belgelemesi açısından paha biçilmez birer arşiv niteliği taşıyor. Her bir kare, kaybolan bir yaşam biçiminin, değişen alışkanlıkların ve modernleşen bir adanın sessiz hikayesini anlatıyor.
Kaynak:
Adalar Kültür Derneği Yayınları No:21
Büyükada
Yılmaz Kaini arşivleri
Birinci basım Temmuz 2018
Fotoğraflarla Büyükada’nın Hafızası: 80’li Yıllara Nostaljik Bir Yolculuk
Fotoğraflarla Büyükada’nın Hafızası: 80’li Yıllara Nostaljik Bir Yolculuk
Fotoğraflarla Büyükada’nın Hafızası: 80’li Yıllara Nostaljik Bir Yolculuk
Fotoğraflarla Büyükada’nın Hafızası: 80’li Yıllara Nostaljik Bir Yolculuk
Fotoğraflarla Büyükada’nın Hafızası: 80’li Yıllara Nostaljik Bir Yolculuk
Fotoğraflarla Büyükada’nın Hafızası: 80’li Yıllara Nostaljik Bir Yolculuk
