İstanbul’da sıcak hava dalgalarının sağlık üzerindeki etkilerini inceleyen bir araştırma, kentleşmenin daha az olduğu ilçelerde ölüm riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Environment, Development and Sustainability dergisinde yayımlanan çalışma, Adalar, Beykoz, Sarıyer, Tuzla, Silivri ve Şile gibi bölgelerde sıcak hava dalgalarının ölüm riskini yüzde 18 ila 19,5 oranında artırdığını gösteriyor. Kentleşmenin yoğun olduğu ilçelerde ise bu oran daha düşük seyrediyor.
Araştırmayı yürüten ekipten Meteoroloji Mühendisi Dr. Merve Yıldız, kentleşmenin seyrek olduğu banliyö bölgelerindeki nüfusun, sıcaklık artışlarına karşı daha kırılgan olduğunu belirtiyor. İklim Masası’nın aktardığına göre, bu durum sadece İstanbul’a özgü değil; Çin ve Güney Kore’de yapılan çalışmalar da benzer sonuçlar ortaya koyuyor. Riskin artmasında, bu bölgelerdeki sağlık hizmetlerinin sınırlı olması ve hazırlık seviyesinin yetersizliği etkili oluyor.
Demografik yapı da riskin artmasında önemli bir faktör. İstanbul Planlama Ajansı’nın TÜİK verilerine dayandırdığı rapora göre, Adalar’da nüfusun yüzde 23,5’i, Şile’de ise yüzde 17,3’ü 65 yaş üstü. Dr. Yıldız, sıcak hava dalgalarının bu yaş grubunda ölüm riskini yüzde 21 artırdığını vurguluyor. Türkiye’de nüfusun yaşlanmasıyla birlikte, sıcak hava dalgalarına bağlı ölümlerin de artacağı öngörülüyor.
Uzmanlar, riskin en aza indirilmesi için kritik bölgelerde halka açık, klimalı serinleme merkezlerinin kurulmasını ve klimalı toplu taşıma araçlarının artırılmasını öneriyor. Ayrıca, sıcak hava dalgaları için erken uyarı sistemlerinin devreye alınması ve özellikle yaşlılar ile kadınların ani sıcaklık artışlarına karşı önceden bilgilendirilmesi gerektiği belirtiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), aşırı sıcaklarda bol su tüketilmesini, alkollü, şekerli ve kafeinli içeceklerden kaçınılmasını tavsiye ediyor. Öğle saatlerinde dışarıda bulunmaktan kaçınılması ve mümkünse dinlenmek için öğle molası verilmesi de öneriler arasında.
Araştırma, İstanbul’un az kentleşmiş bölgelerinde sıcak hava dalgalarının yaratacağı risklere karşı acil önlem alınması gerektiğini ortaya koyuyor. Uzmanlar, iklim değişikliğinin etkilerinin artmasıyla bu tür risklerin daha da büyüyebileceği konusunda uyarıyor.
