Kahramanmaraş’ta yaşanan depremin ardından konut talebinde tercihler değişti. Depremler sonrasında konut satışları düşüşe geçerken, deprem riski yüksek bölgelerden kaçış isteği istatistiklere de yansıdı. Deprem riski düşük illerde müteahhitler dairelerini daha temel atmadan satıyor. Fiyatlarda ise yüzde 200’e varan artış görülüyor.
Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında konut satışında düşüş başladı. Martta yüzde 21.4 gerileme ile 105 bin 476 konut satıldı. Deprem riski yüksek bölgelerden kaçış isteği istatistiklerde de net bir şekilde görüldü.
Yalnızca 11 ilde satışlar arttı. Artış yaşayan illerin başında deprem bölgesinden uzaklaşanların tercih ettiği Elazığ ile İstanbul’a yakınlığı ve deprem riski bulunmayan iller arasında gösterilmesi nedeniyle ön plana çıkan Kırklareli yer aldı. Yine depremzedelerin yöneldiği Karaman ile Aksaray ile İstanbul çevresinin yöneldiği Edirne satışların arttığı illerden oldu.
4 PUANLIK ETKİ YAPTI
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı mart ayı konut satış istatistiklerinde yalnızca Şırnak, Elazığ, Kırklareli, Amasya, Artvin, Van, Karaman, Aksaray, Kars, Ağrı ve Edirne illeri pozitif değişim gösterdi.
Rakamları değerlendiren İstanbul Gayrimenkul Değerleme Yönetici Ortağı Ahmet Büyükduman, geçen yıl mart ayının 134 bin 170 adet satışla zirve olduğunu hatırlatarak, “Depremden etkilenen 10 ili listeden çıkardığımızda, yüzde 21.4 değil yüzde 17.5’lik düşüş söz konusu oluyor. Düşüşte deprem bölgesinin 4 puanlık etkisi söz konusu oldu” dedi.
RİSKLİ İLLER DAHA FAZLA DÜŞTÜ
Satışların arttığı illerde deprem sonrası talebin etkisi olduğunu belirten Büyükduman, şunları söyledi: “Ortalamanın altında düşen illeri de pozitif tarafa koyabiliriz.
Örneğin Konya’da yüzde 3.44, Antalya’da yüzde 3.83, Ankara’da yüzde 4.65 düşüş var. Bu iller de talep görüyor. Ancak deprem riski bulunan illerde de Türkiye ortalamasının üstünde düşüş var.
Örneğin İstanbul, Tekirdağ, Yalova, İzmir, Bursa gibi iller yüzde 21.4’ün çok üzerinde düşüş göstermiş. Özetlersek, depreme karşı güvenli olduğu düşünülen illere yönelim varken, deprem riski altındaki illerde gerileme çok daha yüksek.”
YÜZDE 90’A VARAN DÜŞÜŞ Mart ayında 11 ili kapsayan afet bölgesinde 9 bin 443 adet konut satıldı. En çok 1597 adet ile Adana’da satış yapıldı. 11 ilin 10’unda konut satışları şubat ayına kıyasla artarken Hatay’da yüzde 23 düşüş oldu.
Yıllık bazda ise Hatay yüzde 91.37, Adana yüzde 31.60, Adıyaman yüzde 62.18, Diyarbakır yüzde 28.58, Gaziantep yüzde 50.57, Kahramanmaraş yüzde 39.22, Kilis yüzde 43.84, Malatya yüzde 42.80, Osmaniye yüzde 70.74, Şanlıurfa yüzde 43.78 düşüş gösterdi. Artış yaşanan tek il Elazığ oldu.
EN ÇOK ARANAN DİYARBAKIR VE ANKARA
Çevrim içi gayrimenkul platformu Emlakjet de mart ayı verilerinde en çok konut aranan illerde önceki dönemlere göre önemli değişimler tespit etti. Buna göre, şubatta konut arama hacimleri değerlendirildiğinde Kayseri, en çok aranan il olmuştu.
Mart ayı verilerine göre ise yüzde 800’e yakın artışla Diyarbakır en çok konut aranan il olarak belirlendi. Diyarbakır’ı, konut arayışındaki yüzde 700’e yakın artışla Ankara ve yüzde 600’e yakın artışla Adana ve Gaziantep takip etti.
Kiralık konut fiyat değişiminde Diyarbakır yüzde 50 artışla ilk sırada yer alırken, Diyarbakır’ı, yüzde 22 artışla Adana takip etti. Satılık konut fiyat değişiminde ise Ankara yüzde 10’luk artışla birinci sırayı aldı. Emlakjet Üst Yöneticisi (CEO) Tolga İdikat, “Artan satılık konut fiyatları ve yaşanılan deprem sonrasında kullanıcıların yönlerini satılık konutlardan kiralık konutlara yönelttiğini söyleyebiliriz” dedi.
FİYATLAR YÜKSELİŞTE
Elazığ Emlakçılar Derneği Onursal Başkanı Mehmet Kıran, Elazığ’da ev ve kiralık fiyatlarının yükseldiğini belirterek, “Bunun bir sebebi maliyetlerdeki artış, diğer sebebi de yoğun göç sonrası talebin artması. Elazığ, depremlerden önce göç veriyordu. Bingöl, Tunceli’nin ilçelerinden göç alıyordu. Depremden sonraki süreçte göçün yoğunluğu çok arttı” diye konuştu.
KENTSEL DÖNÜŞÜM BAŞLADI
2+1 dairelerin depremden önce 200-250 bin lira, kiraların ise 400-500 lira bandında olduğunu ifade eden Kıran, “Şimdi bu dairelere 800 bin-1 milyon lira isteniyor, kiraları 1.500-2 bin liraya çıktı” dedi. Kentte kentsel dönüşümün de önem kazandığını ifade eden Kıran, şunları söyledi: “Önceden rant getiren yerlerde dönüşüm yapılıyordu. Depremden sonra zemini sağlam yerlerde dönüşüm yapılıyor. TOKİ evleri de talep görmeye başladı. Rezidansta oturanlar bile TOKİ evlerine geçmek istiyor.”
EYT’LİLER DE ALDI
Trakya Bölge Uzmanı Abdullah Gürman, Kırklareli ve Edirne’de konut satışlarındaki artışın ilk sebebinin deprem olduğunu belirterek, “Uzmanların güvenli olarak açıkladığı Edirne ve Kırklareli bölgesi çok hızlı bir patlama yaşadı.
Depremden sonra ilk kez bize beton kalitesi, yapı denetimi gibi sorular soruldu. İkinci sebep, İstanbul’da fiyatlar çok arttığı için finansman sağlayamayanlar bu bölgeyi tercih ediyor. Örneğin EYT parasını alanlar kredi çekip bu bölgeden ev aldılar. Ayrıca Trakya doğal güzellikleri nedeniyle emeklilik hayali kuranların yeni keşfettiği bir bölge oldu” diye konuştu.
HÂLÂ FIRSAT VAR
Bölgeye talep aynı zamanda fiyatları da artıyor. Gürman, 100 metrekare bir konutun 400-600 bin liraya satılırken, şu anda 1 milyon-1.2 milyon lira seviyesinde olduğunu belirterek, “Bölgede 1 milyonun altında ikinci el daire bile kalmadı.
6 ay önce 600 bin liraya daire satamıyorduk, ilanda 6 ay bekliyorduk. Yüzde 200 fiyat artışı var. Kırklareli’nde müteahhitler dairelerini daha temel atmadan satıyor. Alım yapmak için seçim sonrasını bekleyenler var. Piyasada güven oluşursa, talebin ve fiyatların daha da artacağını biliyoruz. Seçime kadar olan sürecin bir fırsat dönemi olduğu kanaatindeyiz” değerlendirmesini yaptı.
