İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., İstanbul’un Yüzleri Serisi kapsamında şehrin kişisel tarihinin iz düşümü olarak nitelendirilen İstanbul’un yüz filmini tek kitapta bir araya getirdi. Araştırmacı- yazar Semra Kır tarafından yayıma hazırlanan kitap İstanbul’un 100 Filmi adını taşıyor. Türk sinemasının 99. yılına armağan edilen kitapta, Galata Köprüsü’nden Boğaz’a, Adalar’dan Rumeli Hisarı’na, Kapalı Çarşı’dan Haydar Paşa Garı’na, Adalar’dan Eminönü’ne, Balat’tan Beyoğlu’na uzanan ve eşsiz güzelliğiyle birçok filmin doğal dekoru olan İstanbul’un sinema sanatı içerisindeki serüveni anlatılıyor.
Türk sinemasının başlangıcından bu gününe, şehrin bir anlamda hafızasını oluşturan yüzlerce film arasından yapılmış 100 filmlik bir seçkiden oluşan kitapta, her film hem künyeleri hem de konularıyla ele alınıyor. Görselliğin de unutulmadığı kitapta, filmlerin unutulmaz afişleri ve fotoğraflarına yer verilmiş. Kitapta ayrıca her filmin İstanbul’da hangi mekânlarda geçtiği, kenti nasıl ele aldığı da anlatılıyor
İstanbul’un 100 Filmi’nde şehrin yaklaşık yüz yıllık tarih ve kültürünün yansıtılmasına filmleri ile damgasını vurarak eşsiz eserler bırakan, Halit Refiğ, Memduh Ün, Osman Seden, Metin Erksan ve Lütfi Ömer Akad başta olmak üzere, Türk sinemasının duayen isimlerinin sevilen filmleri yan yana bulunuyor.
Görsel zenginliğiyle de dikkat çeken kitap, İstanbul filmleri denilince akla ilk gelen ve seyircinin hafızasına kazınan unutulmaz fotoğraflardan oluşuyor. Bu fotoğraflar arasında Boğaz’ın eşsiz güzelliği, bakir İstanbul tepeleri, dar Arnavut kaldırımlı sokaklar, üflense düşecek sandığımız eski ahşap evler, toprak yollar, konaklar, etnik ve kültürel zenginliği yansıtan mekânlar, tüm haşmetiyle Haydarpaşa Garı, şehir hatları vapurları, İETT otobüsleri, tramvaylar ve dolmuşlar bulunuyor.
İstanbul’un 100 Filmi kitabı için yapılan seçki de İstanbul’u en iyi temsil ettiği düşünülen filmlere yer verilmiş. Şehrin kişisel tarihinin iz düşümü olarak nitelendirilen filmlerde bazen İstanbul Boğazı, bazen Galata Köprüsü bazen ise Rumeli Hisarı fon olarak kullanılmış. Kitap Muhsin Ertuğrul’un Bir Millet Uyanıyor filmiyle başlıyor. Filmin bazı sahnelerine Erenköy Ethem Efendi Caddesindeki bir Osmanlı paşası olan Mehmet Ali Bengü’nün köşkünü görüyoruz.
Rumeli Hisarı, Aşiyan ve Boğaz’da gerçekleşen dış mekan çekimlerinde İstanbul’un tüm güzelliğiyle karşımıza çıktığı “Yılmaz Ali (Yönetmen: Faruk Kenç), 1952 yılının Haliç’ini, Süleymaniye, Beyazıt Meydanı’nı, Kapalı Çarşı’yı gördüğümüz ‘Kanun Namına’ (Lütfi Ömer Akad), günümüze kıyasla tenhalığıyla dikkat çeken Taksim Meydanı’yla ‘Şoför Nebahat’ (Metin Erksan), İstanbul’un eski mahalle havasını taşıyan ‘Kırık Çanaklar’ (Memduh Ün) eşliğinde kentin geçmişine uzanıyoruz.
Kitaptaki 100 film sadece geçmişe odaklanmış değil. Günümüze dair örnekler de yer alıyor: Mesela Galata semtini ana mekân olarak alan ‘Uzak İhtimal’, Eminönü’nü hiç olmadığı kadar sakin gösteren ‘Üç Maymun’, Topkapı Sarayı, Haseki Külliyesi, Galata Mevlevihanesi gibi tarihi yapılarda geçen ‘Dinle Neyden’, İstanbul’un pek çok semtinin kullanıldığı ‘Anlat İstanbul’, havadan çekilen görüntülerle tam bir İstanbul şöleni yaşatan ‘Organize İşler’…
Kitapta sadece Türk filmleri yer almıyor. François Dupeyron’un yönettiği ve başrolünde Ömer Şerif’in yer aldığı ‘İbrahim Bey ve Kuran’ın Çiçekleri’, son sahnelerinde İstanbul karşımıza çıkıyor
Charles Winkler’ın hem yabancı hem Türkiye’den oyuncularla çalıştığı ‘The Net 2.0’ın tamamı ise İstanbul’da geçiyor
Tedyy Chan’ın yönettiği ‘Altın Yumruk İstanbul’da’ adlı filmde kahramanının kız arkadaşıyla İstanbul’un tarihi mekanlarında buluştuğunu görüyoruz. Kız arkadaşıyla şehrin tarihi mekânlarında buluşan Bei’yi Aya İrini ve Yerebatan Sarnıcı’nda görürüz. Filmin kahramanı Bei, Tepebaşı’nda Pera Palas Oteli’nde kalmaktadır. Kız arkadaşıyla şehrin tarihi mekânlarında buluşan Bei’yi Aya İrini ve Yerebatan Sarnıcı’nda görürüz. Başı beladan kurtulmayan kahramanı, sürekli kavga ederken ya da peştamallı vaziyette kâh kubbelerin arasında kâh Kapalıçarşı’da kaçarken seyrederiz. Köyden kente göç konulu Türk filmlerinin unutulmaz mekânı Haydarpaşa Garı, Bei’nin kız arkadaşı için Paris bileti aldığı sahnede görüntülenir.CNN
