Büyükada Fayton Meydanı düzenlemesiyle ilgili 2 hafta önce 19 Aralık Cumartesi günü bizlerin de katıldığı toplantıda önemli görüşler ve sonuçlar çıkmıştı. Bugün ise (9 Ocak 2021) adeta önceki toplantı yokmuşçasına, kent düzenlemesinin sadece teknik bir çalışmaya ve şartnameye indirgendiği ikinci bir Zoom toplantısı yapıldığını öğrenmiş bulunuyoruz. Önceki toplantıyı yok sayan bu anlayışla yapılan toplantıya katılmıyoruz.
Adalar’da yapılacak kent düzenlemelerinin, adanın geçmişten taşıyarak getirdiği genetik ve kültürel özellikler olmadan, siyasal toplumun temsilcileri, sivil toplum ve Ada yaşamının dinamikleri konuşulmadan hazırlanamayacağı ortadadır.
Fayton Meydanı’nın ulaşım ağının merkezi olması kritik önemdedir. Şayet ulaşım araçları değişecekse, meydan için yapılacak yarışmadaki en önemli unsur ve hikaye değişecektir. Yeni durumun ne olacağı belli olmadan yarışma yapılması eksik olacaktır. Meydanın hafızası silinerek yapılacak her çalışma Adalar’a yapılacak en büyük kötülük olacaktır.
Öte yandan, sadece bir jürinin görev alması ve çalışmanın bu jürinin yapacağı teknik çalışmaya endeksli kalması, sürecin baştan tanımlı ve koşullu olduğu sonucunu doğuracaktır. Mevcut süreç, Adalar gerçeğini tam olarak yansıtmayan önemli handikaplar barındırmaktadır. Bu handikaplar aşılmadan yapılacak teknik çalışmalar hiçbir zaman eklektik ve amacı karşılayan yapıda olmayacaktır.
Konu ile ilgili olarak yapılan 19 Aralık Cumartesi günü yapılan ilk toplantıdaki önerilerimizi tekrar ediyoruz. Bir estetik çalışma gereklidir ancak tek başına yetersiz kalacaktır.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, inisiyatif kullanarak alanın tamamının kamusal olarak hazırlanmasını sağlamak zorundadır.
Büyükada Fayton Meydanının tarihsel arka planı düşünülmeden ve tarihsel doku korunmadan yapılacak her proje hatalı ve defolu olacaktır.
Yapılacak her düzenleme Ada yaşamının yavaş ve huzurlu şekilde akan dinamiğine uygun olmak zorundadır.
Meydan düzenlemesi, Adaların sürdürülebilir gelir modellerine uygun ve kimseye fazladan rant alanı açan özellikte olmamak zorundadır. İşgal ve suiistimallerle rant alanlarının açılmamasının teminatı İBB ve Adalar Belediyesi olmak zorundadır.
İBB, meydandaki kamusal ve özel mülkleri bedelini ödeyerek sahiplenmeli, yapılacak yarışma da kamusal alan yaratma mantığına uygun bir şekilde yapılmalıdır. Yarışma yapmak ve seçilmiş bir jürinin onayına sunmak dışında başkaca çoğulcu metotlar uygulanmalı, Adalıların katılımı sağlanmalı, süreç Ada hayatının doğal akışına uygun olarak ilerlemelidir. Meydanın, ada ulaşımında ana nokta olup olmayacağına dair kararı bizzat Adalar halkının kendisi vermeli, bu konuda referandum yapılmalıdır.
Kamu otoritelerinin tercih edeceği yöntem ve çalışma biçiminin, Adalar’ın gelecekte nasıl kalkınacağına ve yaşam planının nasıl ele alındığına dair siyasal bir tercih olduğu unutulmamalıdır. Adalar Kent Konseyi olarak sürecin takipçisi olduğumuzu, Kent Konseyine danışılmadan yürütülecek çalışmaların Ada halkının eğilimlerini yansıtmayacağını deklare ederiz.
9 Ocak 2021
Adalar Kent Konseyi Başkanı İskender Özturanlı
