İstanbul’un incisi Adalar’da, Büyükada’daki kıyı işgalleriyle mücadelede önemli bir aşamaya gelindi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı İstanbul V Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 7 Mayıs 2025 tarihli kararlarıyla, kentsel sit alanı ve Marmara Denizi-Adalar Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde yer alan çok sayıda kaçak yapının kaldırılmasına ve sorumlular hakkında yasal işlem başlatılmasına karar verildi.
Koruma Kurulu, Heybeliada, Burgazada ve Kınalıada’da daha önce kıyı şeridini ihlal eden işletmeler hakkında yıkım ve suç duyurusu kararları almıştı. Şimdi aynı uygulama Büyükada’da başlatıldı. KUDEB ve İstanbul 5 Numaralı Koruma Kurulu, günlerdir Büyükada’nın sahil kesimindeki kıyı işgalleriyle ilgili kapsamlı bir çalışma yürütüyor.
Büyükada’nın doğal ve kültürel mirasını tehdit eden izinsiz yapılaşmalar mercek altına alındı. Kurul’un aldığı kararlar doğrultusunda, özellikle “…… Restoran”, “…. …..” adlı işletmelerin ve … ada … parselin önündeki alanlarda tespit edilen mevzuata aykırı bütün uygulamaların yıkılması ve bu restoran hakkında suç duyurusunda bulunulması kararı alındı.
Kurul’un 13859, 13864 ve ilgili diğer kararlarında belirtildiği üzere, Büyükada’nın Nizam ve Maden mahallelerindeki kıyı alanlarının bazı kafe ve restoranlar tarafından ticari amaçla izinsiz kullanıldığı belirlendi. 1973 yılından beri sit alanı ve özel koruma bölgesinde bulunan bu hassas alanlarda, işletmelerin camekanlarla kapatmalar, masa-sandalyelerle işgaller ve çelik konstrüksiyonlarla kapalı alanlar oluşturarak kamu yararına aykırı davrandığı tespit edildi.
Nizam Mahallesi’nde, … ada … parselde bulunan ve II. grup tescilli bir yapı içinde faaliyet gösteren “…… Restoran”da yapılan incelemelerde, onaylı projesi dışında 71 m²’lik çelik konstrüksiyon ve camla kapatılmış ticari alan yaratıldığı, verandasının masa ve sandalyelerle doldurulduğu ve kıyı çizgisinin işgal edildiği saptandı. Kurul, bu izinsiz eklentilerin yıkılmasını ve sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulmasını kararlaştırdı.
Maden Mahallesi’nde yer alan “…. …..” işletmesinin ise kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında yaklaşık 140 m²’lik kapalı alan oluşturduğu tespit edildi. Çelik konstrüksiyon ve cam kullanılarak inşa edilen bu yapının, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na aykırı olduğu yıkılması ve bu restoran hakkında suç duyurusunda bulunulması kararı alındı.
Aynı şekilde, Nizam Mahallesi’nde … ada … parsel önündeki tescilli taşınmazın önünde bulunan camekanlar, masa ve sandalyelerle izinsiz şekilde işgal edildiği bu alandaki bütün işgallerin yıkılması ve haklarında suç duyurusunda bulunulması kararı alındı.
İstanbul V Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 2863 sayılı Kanun’un 16. maddesi uyarınca, tespit edilen tüm izinsiz yapıların Adalar Belediyesi ve Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) tarafından denetlenerek kaldırılması talimatını verdi. Sürecin takibi için Adalar Kaymakamlığı görevlendirildi. Ayrıca, İstanbul Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün de konuyu incelemesi ve denetlemesi kararlaştırıldı. Kararların tamamı oybirliğiyle alındı.
Adalar’ın eşsiz doğal ve kültürel dokusunun korunması ve kıyıların halkın erişimine açık kalması amacıyla atılan bu adımlar, bölge sakinleri ve çevre koruma örgütleri tarafından olumlu karşılandı. Uzman raporları ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan incelemelerin de dayanak oluşturduğu kararlar, kaçak yapılaşmanın bölgenin ekolojik dengesine ve tarihi dokusuna verdiği zararı bir kez daha gözler önüne serdi. Yetkililer, benzer ihlallere karşı denetim faaliyetlerinin artarak devam edeceğini bildirdi.
Büyükada kıyılarındaki işgallere son verilmesi yönündeki bu karar, hem Adalar’ın kültürel mirasını gelecek nesillere aktarma hem de kamusal alanların herkes tarafından kullanımının sağlanması açısından kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Daha önce de, İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun Temmuz 2024’te Adalar İlçesi genelindeki kıyı işgalleriyle ilgili suç duyurusunda bulunma kararı aldığı ve Adalar Belediyesi’ni gerekli uygulamaları yapmaya çağırdığı hatırlatıldı.
