Bilmeyen arkadaşlarımız için ufak bir bilgilendirme yapalım: Marmara Denizi sakat bir çocuktur! Çünkü babası Karadeniz (suyu soğuk, minareli yüksek), annesi Akdeniz (suyu sıcak, tuzu yüksek) bu yüzden Akdenizden gelen su yaklaşık olarak 20/25 metre derinlikten Marmaraya girer. Karadeniz ise 10/15 metre derinlikten girer. Bilmeyenler için şöyle açıklıyalım:
İki deniz suyu birbiri ile karışmazlar.
Marmaranın üst yüzeyindeki su ise akarsulardan gelen sulardır ki bunlar asıl Marmara Denizini oluşturur.
Buraya kadar anlamışsınızdır umarım.
Şimdi Marmara çevresinde yaşayan yaklaşık 30 milyon kişi en az 2 şer defa tuvalete girip sifonu çekerler. Bu pislik nereye gider? Önce kanalizasyona, oradan da Katı Atık Arıtma Tesisine gider. Burada arıtılır; ne arıtılır? Katı olduğuna göre kaka arıtılır ve sıvı halinde suyun 15 metre altına derin deniz deşarjı yapılır. Yani bizim pis suyumuz Karadenize yollanır. Neden? Çünkü Karadeniz derin ve soğuktur. Buradaki güçlü minareller bu pisliği zamanla yok eder. Bu kanalizyon içindir, bunu da cebinize koyun.
Şimdi geçelim diğer soruna… Marmara Denizimizin Büyükada açıklarında büyük bir çukurumuz vardı. Bu çukur derinde olduğu için içerisindeki su Akdenizin sıcak suyu idi. Peki biz ne yaptık? Marmaray yaptık! O güzargahtan aldığımız çamuru bu çukura doldurduk. Yetmedi, Avrasya tüneli yaptık! Oradan aldığımız çamuru da bu çukura boşalttık! Yetmedi, Yenikapı miting alanı yaptık! Oradan gelen çamuru nereye attık? Büyükada çukuruna! Yetmedi, Galataport’tan gelen çamuru da oraya attık! Böylece bu çukur tamamen yok oldu!
Hal böyle olunca Akdenizin suyu nereye gitti? Yukarı doğru çıktı! Bu da Karadenizden gelen suyu yukarı itti!
Ne demiştik? Karadenize giden pislik Karadenizin suyu soğuk ve minerali çok olduğu için pisliği zamanla yok ediyordu ama su yükseldiği için bizim pis suyumuz tekrar Akdenize döndü.
Ama yüksek Çanakkale akıntısı orada duvar olduğu için bu pis su geri dönerek baskılana baskılana Marmara Denizinin dibine çöktü bunu da cebimize koyalım.
Bu saydıklarımız Marmara Denizinin üzerinde korkunç bir baskıya neden oldu ama bu da yetmedi! Tekirdağ’dan başlayarak sanayi atıkları yüzünden zehir akan Ergene Çayını kurtarmak adına yapılan projede arıtmadan geçen su sizce nereye yönlendirildi? Tabii ki Marmara Denizine…
Bu zehirli sular Karadenize gidecekti ama yukarda belirttiğim sebepler ile bu zehirli su da Akdenize yöneldi ve yine Çanakkale Boğazındaki akıntı duvarına çarparak Marmaraya geri döndü.
Bu Ergene Çayı projesi Kasım ayında hayata geçti ve 10 gün sonra Marmara Denizinde ‘musilaj’ (deniz salyası) oluşmaya başladı.
Havalar ısınmaya başlayınca Akdeniz suyu da ısınmaya başladı. Bir de üstüne küresel ısınmadan dolayı Akdeniz rekor kırarak 2,5 derece birden ısınınca Marmara denizindeki su sıcaklığı çok fazla arttı!
Sıcaklık, Fosfor , azot ve güneş bir araya gelince bu musilaj çok hızlı çoğalmaya başladı ve artık maalesef önüne geçilemez bir hal aldı. Marmara denizindeki yaşam bir yıl içinde son bulacak ve Marmarada maalesef çok ağır bir koku oluşacak ve buralar dayanılmaz olacak…
Temizlenemez mi.?Elbette temizlenebilir ama bu bir süre alacak. Yaklaşık olarak 2 – 3 sene sonra yeniden hayat başlayabilir, bu konu çok nettir ve kesindir. Bunun olmaması için Allah‘ın bir mucizesi gerekmektedir. Yüce Rabbime sığınarak dua ediyorum, sizler de dua edin… Çünkü işimiz maalesef dualara kaldı…
ERDEM SAKER
(Bursa Büyükşehir Belediyesi Eski Başkanı ve DSİ Eski Bölge Müdürü)
