KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ ve ALINACAK ÖNLEMLER
LODOSTA OCAĞINI DEĞİL, SOBANI SÖNDÜR.
DOĞRU YAKILAN SOBA ISITIR, YANLIŞ YAKILAN SOBA ÖLDÜRÜR.
LODOSLU VE FIRTINALI HAVALARDA SOBANIZI YAKMAYIN.
LODOSLU VE FIRTINALI HAVALARDA SOBANIZI YATMADAN ÖNCE
MUTLAKA SÖNDÜRÜN.
Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmeleri hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan “lodos” nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ilezehirlenmektedir.Karbon monoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır.
Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılanher tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbon monoksit zehirlenmeleri:sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.
Olası bir zehirlenmede zehirlenmeye maruz lamış olanlara yapılacak ilk yardım nedir
**kişinin olay mahallinden uzaklaştırılması,
**açık ve temiz havaya çıkarılmasının sağlanması,
**hastanın mümkün mertebe sıcak tutulması,
**acil sağlık hizmetlerinin aranması,
**ambulans gelene kadar solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddelerin temizlenmesi,
**hastanın battaniye ile sarılarak vücut ısısının korunması ve en yakın sağlık kurumuna hastanın nakil edilmesinin sağlanması
Karbonmonoksit zehirlenmesinin, mutlaka hastanede tedavi edilmesi gerektiği ve Sağlık Bakanlığı’na bağlı, ücretsiz aranabilen 114 Zehir Danışma Merkezinin telefon numarası aranılarak zehirlenmelerde yapılacak ilk yardım hakkında gerekli bilgi alınabileceği unutulmamalıdır.
UYULMASI GEREKEN KURALLAR
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar
Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına,garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izinbelgesiolmayansatıcılardan kömür alınmamalı,
Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısıdağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırıdoldurulmamasına dikkat edilmeli,
Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaşyavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üstnoktasınınçatınınenüstnoktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkasımutlaka takılmalı,
Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına
özen gösterilmelidir
Şofben Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar
Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına
v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse
banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekana takılmalı, şofbenin
montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma
yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen
oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için
şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,
Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden,
havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten
geçirilmemeli,
Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü
kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit –
çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı,
pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi
veya şofben servisi aranmalıdır.
Lodos Süresince Dikkat Edilecek Hususlar
Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba
yakılmamalıdır.
Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir.
Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya
özen gösterilmelidir.
Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşmayınız
ve bu gibi durumları 186 no’lu telefondan Elektrik Arıza Servisi‘ne
bildirilmelidir.
Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 no’lu
telefondan İtfaiye Servisi‘ni aranmalıdır.
Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 no’lu telefondan Acil
Yardım Servisi aranmalıdır.
Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 no’lu telefondan
Doğalgaz Arıza Servisi aranmalıdır.
Adalar Toplum Sağlığı Merkezi
EĞİTİM ŞUBESİ
